ภควัท-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ หนึ่ง

สำรวจกองทัพที่สมรภูมิ กุรุกฺเษตฺร

โศลก 10

aparyāptaṁ tad asmākaṁ
balaṁ bhīṣmābhirakṣitam
paryāptaṁ tv idam eteṣāṁ
balaṁ bhīmābhirakṣitam
อปรฺยาปฺตํ ตทฺ อสฺมากํ
พลํ ภีษฺมาภิรกฺษิตมฺ
ปรฺยาปฺตํ ตฺวฺ อิทมฺ เอเตษำ
พลํ ภีมาภิรกฺษิตมฺ
อปรฺยาปฺตมฺ — วัดไม่ได้, ตตฺ — นั้น, อสฺมากมฺ — ของพวกเรา, พลมฺ — กำลัง, ภีษฺม — โดยพระอัยกา ภีษฺม, อภิรกฺษิตมฺ — ป้องกันอย่างดี, ปรฺยาปฺตมฺ — จำกัด, ตุ — แต่, อิทมฺ — ทั้งหมดนี้, เอเตษามฺ — ของ ปาณฺฑว, พลมฺ — กำลัง, ภีม — โดย ภีม, อภิรกฺษิตมฺ — ปกป้องอย่างระมัดระวัง

คำแปล

กำลังของพวกเรานั้นมหาศาลเกินกว่าจะวัดได้ และพระอัยกา ภีษฺม ทรงปกป้องเราอย่างดี แต่กำลังของ ปาณฺฑว ที่มี ภีม ปกป้องด้วยความระมัดระวังนั้นมีอย่างจำกัด

คำอธิบาย

ที่นี้ ทุโรฺยธน ทรงประเมินเปรียบเทียบกำลัง เขาคิดว่ากำลังกองทัพของตนนั้นยิ่งใหญ่มหาศาลเกินกว่าจะวัดได้ การที่ได้รับการปกป้องเป็นพิเศษจากขุนพลผู้มีประสบการณ์สูงคือพระอัยกา ภีษฺม ส่วนฝ่ายตรงข้ามกำลังของ ปาณฺฑว นั้นมีจำกัด จากการที่จะถูกปกป้องโดยขุนพลผู้ด้อยประสบการณ์คือ ภีม ผู้ทรงไม่คู่ควรเมื่ออยู่ต่อหน้า ภีษฺม ทุโรฺยธน ทรงมีความอิจฉา ภีม ตลอดเวลาเพราะรู้ดีว่าหากตัวเองจะตายก็ด้วยฝีมือของ ภีม แต่ในขณะเดียวกันก็มีความมั่นใจในชัยชนะเพราะมีพระอัยกา ภีษฺม ผู้ที่มีขุนพลที่เหนือกว่าอยู่ฝ่ายตน ทุโรฺยธน ทรงสรุปว่าในที่สุดตนเองจะออกจากสมรภูมิด้วยชัยชนะอย่างแน่นอน