ภควัท-คีตา ฉบับเดิม
บทที่ หนึ่ง
สำรวจกองทัพที่สมรภูมิ กุรุกฺเษตฺร
โศลก 2
sañjaya uvāca
dṛṣṭvā tu pāṇḍavānīkaṁ
vyūḍhaṁ duryodhanas tadā
ācāryam upasaṅgamya
rājā vacanam abravīt
dṛṣṭvā tu pāṇḍavānīkaṁ
vyūḍhaṁ duryodhanas tadā
ācāryam upasaṅgamya
rājā vacanam abravīt
สญฺชย อุวาจ
ทฺฤษฺฏฺวา ตุ ปาณฺฑวานีกํ
วฺยูฒํ ทุโรฺยธนสฺ ตทา
อาจารฺยมฺ อุปสงฺคมฺย
ราชา วจนมฺ อพฺรวีตฺ
ทฺฤษฺฏฺวา ตุ ปาณฺฑวานีกํ
วฺยูฒํ ทุโรฺยธนสฺ ตทา
อาจารฺยมฺ อุปสงฺคมฺย
ราชา วจนมฺ อพฺรวีตฺ
สญฺชยห์ อุวาจ — สญฺชย กล่าว, ทฺฤษฺฏฺวา — หลังจากได้เห็น, ตุ — แต่, ปาณฺฑว-อนีกมฺ — เหล่าทหารของ ปาณฺฑว, วฺยูฒมฺ — จัดทัพเป็นทิวแถว, ทุโรฺยธนห์ — กษัตริย์ ทุโรฺยธน, ตทา — ในเวลานั้น, อาจารฺยมฺ — พระอาจารย์, อุปสงฺคมฺย — เข้าพบ, ราชา — กษัตริย์, วจนมฺ — คำพูด, อพฺรวีตฺ — พูด
คำแปล
สญฺชย
คำอธิบาย
ธฺฤตราษฺฏฺร ทรงมีพระเนตรบอดตั้งแต่กำเนิดและทรงมีความอับโชคที่ทรงไร้จักษุทิพย์ด้วย พระองค์ทรงทราบดีว่าโอรสของพระองค์มีพระเนตรบอดในทางศาสนาพอๆกัน และแน่ใจว่าฝ่ายของพระองค์จะไม่มีวันตกลงกับ ปาณฺฑว ผู้ทรงคุณธรรมแต่กำเนิดได้ แต่ว่า ธฺฤตราษฺฏฺร ทรงหวั่นใจเกี่ยวกับอิทธิพลของสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ และ สญฺชย เข้าใจแนวความคิดนี้เมื่อพระองค์ทรงตรัสถามถึงสภาวะที่สนามรบ ดังนั้น สญฺชย ปราถนาที่จะบำรุงขวัญ กฺษตฺริย ที่กำลังเสียกำลังใจ เพื่อให้ความมั่นใจว่าเหล่าโอรสของพระองค์จะทรงไม่ประนีประนอม เนื่องจากอิทธิพลของสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ สญฺชย ได้บอกแก่ กฺษตฺริย ว่าหลังจากได้เห็นกำลังทหารของ ปาณฺฑว แล้วโอรสของพระองค์ ทุโรฺยธน ทรงไปพบกับขุนพล โทฺรณาจารฺย ทันทีเพื่อบอกถึงสถานการณ์ที่แท้จริง แม้ ทุโรฺยธน ทรงเป็น กฺษตฺริย แต่ยังต้องไปปรึกษาแม่ทัพเนื่องจากสถานการณ์อันตึงเครียด ดังนั้น ทุโรฺยธน ทรงเหมาะที่เป็นนักการเมือง แต่ลีลานักการเมืองของ ทุโรฺยธน ไม่สามารถซ่อนเร้นความกลัวไว้ได้เมื่อเขาได้เห็นการจัดกองทัพของ ปาณฺฑว