ภควัท-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ หนึ่ง

สำรวจกองทัพที่สมรภูมิ กุรุกฺเษตฺร

โศลก 2

sañjaya uvāca
dṛṣṭvā tu pāṇḍavānīkaṁ
vyūḍhaṁ duryodhanas tadā
ācāryam upasaṅgamya
rājā vacanam abravīt
สญฺชย อุวาจ
ทฺฤษฺฏฺวา ตุ ปาณฺฑวานีกํ
วฺยูฒํ ทุโรฺยธนสฺ ตทา
อาจารฺยมฺ อุปสงฺคมฺย
ราชา วจนมฺ อพฺรวีตฺ
สญฺชยห์ อุวาจสญฺชย กล่าว, ทฺฤษฺฏฺวา — หลังจากได้เห็น, ตุ — แต่, ปาณฺฑว-อนีกมฺ — เหล่าทหารของ ปาณฺฑว, วฺยูฒมฺ — จัดทัพเป็นทิวแถว, ทุโรฺยธนห์ — กษัตริย์ ทุโรฺยธน, ตทา — ในเวลานั้น, อาจารฺยมฺ — พระอาจารย์, อุปสงฺคมฺย — เข้าพบ, ราชา — กษัตริย์, วจนมฺ — คำพูด, อพฺรวีตฺ — พูด

คำแปล

สญฺชย กล่าวว่า โอ้ กษัตริย์ หลังจากมองไปที่การจัดทัพของเหล่าโอรสของ ปาณฺฑุ กษัตริย์ ทุโรฺยธน ทรงไปหาพระอาจารย์และตรัสดังต่อไปนี้

คำอธิบาย

ธฺฤตราษฺฏฺร ทรงมีพระเนตรบอดตั้งแต่กำเนิดและทรงมีความอับโชคที่ทรงไร้จักษุทิพย์ด้วย พระองค์ทรงทราบดีว่าโอรสของพระองค์มีพระเนตรบอดในทางศาสนาพอๆกัน และแน่ใจว่าฝ่ายของพระองค์จะไม่มีวันตกลงกับ ปาณฺฑว ผู้ทรงคุณธรรมแต่กำเนิดได้ แต่ว่า ธฺฤตราษฺฏฺร ทรงหวั่นใจเกี่ยวกับอิทธิพลของสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ และ สญฺชย เข้าใจแนวความคิดนี้เมื่อพระองค์ทรงตรัสถามถึงสภาวะที่สนามรบ ดังนั้น สญฺชย ปราถนาที่จะบำรุงขวัญ กฺษตฺริย ที่กำลังเสียกำลังใจ เพื่อให้ความมั่นใจว่าเหล่าโอรสของพระองค์จะทรงไม่ประนีประนอม เนื่องจากอิทธิพลของสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ สญฺชย ได้บอกแก่ กฺษตฺริย ว่าหลังจากได้เห็นกำลังทหารของ ปาณฺฑว แล้วโอรสของพระองค์ทุโรฺยธน ทรงไปพบกับขุนพล โทฺรณาจารฺย ทันทีเพื่อบอกถึงสถานการณ์ที่แท้จริง แม้ ทุโรฺยธน ทรงเป็น กฺษตฺริย แต่ยังต้องไปปรึกษาแม่ทัพเนื่องจากสถานการณ์อันตึงเครียด ดังนั้น ทุโรฺยธน ทรงเหมาะที่เป็นนักการเมือง แต่ลีลานักการเมืองของ ทุโรฺยธน ไม่สามารถซ่อนเร้นความกลัวไว้ได้เมื่อเขาได้เห็นการจัดกองทัพของ ปาณฺฑว