ภควัท-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ หนึ่ง

สำรวจกองทัพที่สมรภูมิ กุรุกฺเษตฺร

โศลก 3

paśyaitāṁ pāṇḍu-putrānām
ācārya mahatīṁ camūm
vyūḍhāṁ drupada-putreṇa
tava śiṣyeṇa dhīmatā
ปไศฺยตำ ปาณฺฑุ-ปุตฺรานามฺ
อาจารฺย มหตีํ จมูมฺ
วฺยูฒำ ทฺรุปท-ปุเตฺรณ
ตว ศิเษฺยณ ธีมตา
ปศฺย — จงดู, เอตามฺ — นี้, ปาณฺฑุ-ปุตฺรานามฺ — เหล่าโอรสของ ปาณฺฑุ, อาจารฺย — โอ้ พระอาจารย์, มหตีมฺ — ยิ่งใหญ่, จมูมฺ — กำลังทหาร, วฺยูฒามฺ — จัด, ทฺรุปท-ปุเตฺรณ — โดยโอรสของ ทฺรุปท, ตว — ของท่าน, ศิเษฺยณ — ศิษย์, ธี-มตา — ฉลาดมาก

คำแปล

โอ้ พระอาจารย์ โปรดดูกองทัพอันยิ่งใหญ่ของเหล่าโอรส ปาณฺฑุ ที่จัดขึ้นด้วยความชำนาญโดยโอรสของ ทฺรุปท ศิษย์ผู้ชาญฉลาดของท่าน

คำอธิบาย

ทุโรฺยธน นักการฑูตผู้ยอดเยี่ยมทรงปรารถนาที่จะชี้ให้เห็นถึงข้อผิดพลาดของ โทฺรณาจารฺย ผู้เป็นแม่ทัพ พฺราหฺมณ โทฺรณาจารฺย มีข้อวิวาททางการเมืองกับ กฺษตฺริย ทฺรุปท พระบิดาของ เทฺราปที ผู้เป็นภรรยาของ อรฺชุน ผลแห่งการทะเลาะวิวาทกันนี้ ทฺรุปท ได้ประกอบพิธีบูชาที่ยิ่งใหญ่ และได้รับพรให้มีบุตรผู้สามารถสังหาร โทฺรณาจารฺย โทฺรณาจารฺย ทราบเรื่องนี้เป็นอย่างดี ในฐานะที่เป็น พฺราหฺมณ ผู้หลุดพ้นแล้วจึงไม่หวงที่จะถ่ายทอดความลับทางวิชาทหารแด่ ธฺฤษฺฏทฺยุมฺน โอรสของ ทฺรุปท เมื่อมาเป็นศิษย์เพื่อศึกษาวิชาทหาร มาบัดนี้ ณ สมรภูมิ กุรุกฺเษตฺร ธฺฤษฺฏทฺยุมฺน มาอยู่ฝ่ายของ ปาณฺฑว และเป็นผู้จัดทัพ หลังจากที่ได้ศึกษาศิลปะจาก โทฺรณาจารฺย ทุโรฺยธน ทรงชี้ให้เห็นถึงข้อผิดพลาดของ โทฺรณาจารฺย ก็เพื่อให้ท่านระมัดระวัง และไม่ประนีประนอมในการต่อสู้ การกระทำเช่นนี้ต้องการแสดงให้เห็นด้วยว่าท่านไม่ควรอ่อนข้อในการสู้รบที่สมรภูมิให้กับ ปาณฺฑว ผู้เป็นศิษย์รักโดยเฉพาะ อรฺชุน ศิษย์คนโปรดและฉลาดที่สุด ทุโรฺยธน ทรงต้องการเตือนว่าการอ่อนข้อในการสู้รบครั้งนี้จะนำมาซึ่งความพ่ายแพ้