ภควัท-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ สิบ

ความมั่งคั่งแห่งสัจธรรม

โศลก 30

prahlādaś cāsmi daityānāṁ
kālaḥ kalayatām aham
mṛgāṇāṁ ca mṛgendro ’haṁ
vainateyaś ca pakṣiṇām
ปฺรหฺลาทศฺ จาสฺมิ ไทตฺยานำ
กาลห์ กลยตามฺ อหมฺ
มฺฤคาณำ จ มฺฤเคนฺโทฺร ’หํ
ไวนเตยศฺ จ ปกฺษิณามฺ
ปฺรหฺลาทห์ปฺรหฺลาท, — เช่นกัน, อสฺมิ — ข้าเป็น, ไทตฺยานามฺ — ของเหล่ามาร, กาลห์ — เวลา, กลยตามฺ — ของผู้ปราม, อหมฺ — ข้าเป็น, มฺฤคาณามฺ — ของหมู่สัตว์, — และ, มฺฤค-อินฺทฺรห์ — สิงโต, อหมฺ — ข้าเป็น, ไวนเตยห์ครุฑ, — เช่นกัน, ปกฺษิณามฺ — ของหมู่นก

คำแปล

ในหมู่มาร ไทตฺย ข้าคือ ปฺรหฺลาท ผู้อุทิศตนเสียสละ ในหมู่ผู้ปรามให้เชื่องช้าคือ กาลเวลา ในหมู่สัตว์ข้าคือ พญาราชสีห์ และในหมู่นกข้าคือ ครุฑ (พญาครุฑ)

คำอธิบาย

ทิติ และ อทิติ เป็นพี่สาวและน้องสาว ลูกๆของ อทิติ เรียกว่า อาทิตฺย และลูกๆของ ทิติ เรียกว่า ไทตฺย อาทิตฺย ทั้งหมดเป็นสาวกขององค์ภควานฺ และ ไทตฺย ทั้งหมดเป็นผู้ไม่เชื่อในองค์ภควานฺ ถึงแม้ ปฺรหฺลาท เกิดในครอบครัว ไทตฺย แต่เป็นสาวกผู้ยิ่งใหญ่ตั้งแต่ในวัยเด็ก เนื่องจากการอุทิศตนเสียสละรับใช้และธรรมชาติที่บริสุทธิ์จึงพิจารณาว่าเป็นผู้แทนขององค์กฺฤษฺณ

มีหลักในปรามมากมายแต่กาลเวลาจะทำให้ทุกสิ่งทุกอย่างสึกหรอหรือเสื่อมลงในจักรวาลวัตถุ ดังนั้นจึงเป็นผู้แทนขององค์กฺฤษฺณ ในบรรดาสัตว์จำนวนมากมายสิงโตมีอำนาจและดุร้ายที่สุด และในบรรดานกเป็นล้านๆนั้นพวก ครุฑ หรือพญาครุฑ ผู้เป็นพาหนะของพระวิษฺณุนั้นยิ่งใหญ่ที่สุด