ภควัท-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ สิบเอ็ด

รูปลักษณ์จักรวาล

โศลก 16

aneka-bāhūdara-vaktra-netraṁ
paśyāmi tvāṁ sarvato ’nanta-rūpam
nāntaṁ na madhyaṁ na punas tavādiṁ
paśyāmi viśveśvara viśva-rūpa
อเนก-พาหูทร-วกฺตฺร-เนตฺรํ
ปศฺยามิ ตฺวำ สรฺวโต ’นนฺต-รูปมฺ
นานฺตํ น มธฺยํ น ปุนสฺ ตวาทึ
ปศฺยามิ วิเศฺวศฺวร วิศฺว-รูป
อเนก — มากมาย, พาหุ — พระกร, อุทร — พระนาภี, วกฺตฺร — พระโอษฐ์, เนตฺรมฺ — พระเนตร, ปศฺยามิ — ข้าพเจ้าเห็น, ตฺวามฺ — พระองค์, สรฺวตห์ — จากทุกๆด้าน, อนนฺต-รูปมฺ — รูปลักษณ์ที่ไม่มีที่สิ้นสุด, น อนฺตมฺ — ไม่มีจุดจบ, น มธฺยมฺ — ไม่มีตรงกลาง, น ปุนห์ — ไม่มีอีกครั้งหนึ่ง, ตว — ของพระองค์, อาทิมฺ — จุดเริ่มต้น, ปศฺยามิ — ข้าพเจ้าเห็น, วิศฺว-อีศฺวร — โอ้ พระผู้เป็นเจ้าแห่งจักรวาล, วิศฺว-รูป — ในรูปของจักรวาล

คำแปล

โอ้ พระผู้เป็นเจ้าแห่งจักรวาล โอ้ รูปลักษณ์จักรวาล ข้าพเจ้าทรงเห็นพระกร พระนาภี พระโอษฐ์ และพระเนตรมากมายในพระวรกายของพระองค์แผ่ขยายไปทุกหนทุกแห่ง ไม่มีที่สิ้นสุด ข้าพเจ้าทรงไม่เห็นจุดจบ จุดตรงกลาง และจุดเริ่มต้นในพระองค์

คำอธิบาย

องค์กฺฤษฺณคือบุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้าผู้ทรงไร้ขอบเขตไม่มีที่สิ้นสุด ดังนั้นเราจึงสามารถเห็นทุกสิ่งทุกอย่างได้โดยผ่านทางพระองค์