ภควัท-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ สิบสี่

สามระดับแห่งธรรมชาติวัตถุ

โศลก 1

śrī-bhagavān uvāca
paraṁ bhūyaḥ pravakṣyāmi
jñānānāṁ jñānam uttamam
yaj jñātvā munayaḥ sarve
parāṁ siddhim ito gatāḥ
ศฺรี-ภควานฺ อุวาจ
ปรํ ภูยห์ ปฺรวกฺษฺยามิ
ชฺญานานำ ชฺญานมฺ อุตฺตมมฺ
ยชฺ ชฺญาตฺวา มุนยห์ สเรฺว
ปรำ สิทฺธิมฺ อิโต คตาห์
ศฺรี-ภควานฺ อุวาจ — บุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้าตรัส, ปรมฺ — ทิพย์, ภูยห์ — อีกครั้งหนึ่ง, ปฺรวกฺษฺยามิ — ข้าจะตรัส, ชฺญานานามฺ — ในบรรดาความรู้ทั้งหมด, ชฺญานมฺ — ความรู้, อุตฺตมมฺ — สูงสุด, ยตฺ — ซึ่ง, ชฺญาตฺวา — เมื่อรู้, มุนยห์ — นักปราชญ์, สเรฺว — ทั้งหมด, ปรามฺ — ทิพย์, สิทฺธิมฺ — สมบูรณ์, อิตห์ — จากโลกนี้, คตาห์ — บรรลุ

คำแปล

บุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้าทรงตรัสว่า อีกครั้งหนึ่งที่ข้าจะประกาศถึงภูมิปัญญาอันสูงสุดนี้แก่เจ้า ซึ่งดีที่สุดในบรรดาความรู้ทั้งหมด เมื่อรู้แล้วนักปราชญ์ทั้งหลายจะบรรลุถึงความสมบูรณ์สูงสุด

คำอธิบาย

จากบทที่เจ็ดมาถึงท้ายบทที่สิบสองศฺรี กฺฤษฺณ บุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้าทรงเปิดเผยสัจธรรมอย่างละเอียด บัดนี้พระองค์ทรงให้แสงสว่างแก่ อรฺชุน มากขึ้นไปอีก หากผู้ใดเข้าใจบทนี้ผ่านวิธีการคาดคะเนทางปรัชญาเขาจะเข้าใจถึงการอุทิศตนเสียสละรับใช้ บทที่สิบสามได้อธิบายอย่างชัดเจนว่า จากการพัฒนาความรู้ด้วยความถ่อมตนเขาอาจเป็นอิสระจากพันธนาการทางวัตถุ และอธิบายไว้ด้วยว่าเนื่องจากการมาคบหาสมาคมกับระดับต่างๆของธรรมชาติทำให้สิ่งมีชีวิตถูกพันธนาการอยู่ในโลกวัตถุ ในบทนี้องค์ภควานฺทรงอธิบายว่าระดับแห่งธรรมชาติวัตถุเป็นอย่างไร ทำงานอย่างไรพันธนาการอย่างไร และให้ความหลุดพ้นได้อย่างไร องค์ภควานฺทรงประกาศว่าความรู้ที่อธิบายในบทนี้สูงกว่าความรู้ที่ให้ไว้ในบทอื่นๆทั้งหมด จากการเข้าใจความรู้นี้นักปราชญ์ผู้ยิ่งใหญ่มากมายได้บรรลุถึงความสมบูรณ์และย้ายไปสู่โลกทิพย์ บัดนี้พระองค์ทรงอธิบายถึงความรู้เดียวกันนี้ในวิธีที่ดีกว่า ความรู้นี้สูงกว่าวิธีการแห่งความรู้ทั้งหลายที่อธิบายมาแล้วมากมาย เมื่อรู้แล้วหลายๆคนได้บรรลุถึงความสมบูรณ์ ดังนั้นจึงคาดว่าผู้ที่เข้าใจบทที่สิบสี่นี้จะบรรลุถึงความสมบูรณ์