ภควัท-คีตา ฉบับเดิม
บทที่ สิบสี่
สามระดับแห่งธรรมชาติวัตถุ
โศลก 12
lobhaḥ pravṛttir ārambhaḥ
karmaṇām aśamaḥ spṛhā
rajasy etāni jāyante
vivṛddhe bharatarṣabha
karmaṇām aśamaḥ spṛhā
rajasy etāni jāyante
vivṛddhe bharatarṣabha
โลภห์ ปฺรวฺฤตฺติรฺ อารมฺภห์
กรฺมณามฺ อศมห์ สฺปฺฤหา
รชสฺยฺ เอตานิ ชายนฺเต
วิวฺฤทฺเธ ภรตรฺษภ
กรฺมณามฺ อศมห์ สฺปฺฤหา
รชสฺยฺ เอตานิ ชายนฺเต
วิวฺฤทฺเธ ภรตรฺษภ
โลภห์ — ความโลภ, ปฺรวฺฤตฺติห์ — กิจกรรม, อารมฺภห์ — ความพยายาม, กรฺมณามฺ — ในกิจกรรม, อศมห์ — ควบคุมไม่ได้, สฺปฺฤหา — ความต้องการ, รชสิ — ของระดับตัณหา, เอตานิ — ทั้งหมดนี้, ชายนฺเต — พัฒนา, วิวฺฤทฺเธ — เมื่อมีมากเกินไป, ภรต-ฤษภ — โอ้ ผู้นำแห่งผู้สืบราชวงศ์ ภารต
คำแปล
โอ้
คำอธิบาย
ผู้ที่อยู่ในระดับตัณหาไม่เคยมีความพึงพอใจกับสภาวะที่ตนเองได้รับ มักจะทะเยอทะยานเพื่อเลื่อนสถานภาพ หากต้องการสร้างบ้านพักเขาพยายามอย่างดีที่สุดที่จะให้เป็นราชวัง ประหนึ่งว่าตนเองจะสามารถพักอยู่ในบ้านนั้นชั่วกัลปวสาน และพัฒนาความทะเยอทะยานอย่างยิ่งใหญ่เพื่อสนองประสาทสัมผัส การสนองประสาทสัมผัสจะดำเนินไปอย่างไม่สิ้นสุด เขาปรารถนาที่จะอยู่กับบ้านและครอบครัวเสมอ และสนองประสาทสัมผัสไปเรื่อยๆโดยไม่มีวันสิ้นสุด อาการทั้งหมดเหล่านี้ควรเข้าใจว่าเป็นลักษณะของระดับตัณหา