ภควัท-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ สิบหก

ธรรมชาติทิพย์และธรรมชาติมาร

โศลก 5

daivī sampad vimokṣāya
nibandhāyāsurī matā
mā śucaḥ sampadaṁ daivīm
abhijāto ’si pāṇḍava
ไทวี สมฺปทฺ วิโมกฺษาย
นิพนฺธายาสุรี มตา
มา ศุจห์ สมฺปทํ ไทวีมฺ
อภิชาโต ’สิ ปาณฺฑว
ไทวี — ทิพย์, สมฺปตฺ — ทรัพย์สิน, วิโมกฺษาย — หมายไว้เพื่อความหลุดพ้น, นิพนฺธาย — เพื่อพันธนาการ, อาสุรี — คุณสมบัติมาร, มตา — พิจารณาว่า, มา — ไม่, ศุจห์ — วิตก, สมฺปทมฺ — ทรัพย์สิน, ไทวีมฺ — ทิพย์, อภิชาตห์ — เกิดจาก, อสิ — เธอเป็น, ปาณฺฑว — โอ้ โอรสแห่ง ปาณฺฑุ

คำแปล

คุณสมบัติทิพย์นำมาซึ่งอิสรภาพหลุดพ้น ขณะที่คุณสมบัติมารทำให้ถูกพันธนาการ โอ้ โอรสแห่ง ปาณฺฑุ ไม่ต้องวิตก เพราะว่าเธอเกิดมาพร้อมกับคุณสมบัติทิพย์

คำอธิบาย

องค์ศฺรี กฺฤษฺณทรงให้กำลังใจ อรฺชุน ด้วยการบอกว่า อรฺชุน ทรงไม่ได้เกิดมาพร้อมกับคุณสมบัติมาร การที่มาร่วมในการต่อสู้ไม่ใช่มารเพราะ อรฺชุน ทรงได้พิจารณาถึงข้อดีและข้อเสีย ทรงพิจารณาว่าบุคคลที่เคารพนับถือ เช่น ภีษฺม และ โทฺรณ ควรถูกสังหารหรือไม่ ดังนั้นจึงไม่ได้ปฏิบัติภายใต้อิทธิพลของความโกรธ เกียรติยศที่ผิดๆหรือความเกรี้ยวกราดท่านจึงไม่มีคุณสมบัติมาร สำหรับทหารนักรบ กฺษตฺริย การยิงธนูไปที่ศัตรูพิจารณาว่าเป็นทิพย์และการละเว้นหน้าที่เช่นนี้เป็นมาร ดังนั้นจึงไม่มีเหตุผลที่ อรฺชุน ทรงควรเศร้าโศก ผู้ใดที่ปฏิบัติตามหลักธรรมในวรรณะชีวิตของตนที่ต่างกันไปเท่ากับสถิตในระดับทิพย์