ภควัท-คีตา ฉบับเดิม
บทที่ สิบแปด
บทสรุปความสมบูรณ์แห่งการเสียสละ
โศลก 16
tatraivaṁ sati kartāram
ātmānaṁ kevalaṁ tu yaḥ
paśyaty akṛta-buddhitvān
na sa paśyati durmatiḥ
ātmānaṁ kevalaṁ tu yaḥ
paśyaty akṛta-buddhitvān
na sa paśyati durmatiḥ
ตไตฺรวํ สติ กรฺตารมฺ
อาตฺมานํ เกวลํ ตุ ยห์
ปศฺยตฺยฺ อกฺฤต-พุทฺธิตฺวานฺ
น ส ปศฺยติ ทุรฺมติห์
อาตฺมานํ เกวลํ ตุ ยห์
ปศฺยตฺยฺ อกฺฤต-พุทฺธิตฺวานฺ
น ส ปศฺยติ ทุรฺมติห์
ตตฺร — ที่นั่น, เอวมฺ — ดังนั้น, สติ — เป็น, กรฺตารมฺ — ผู้ปฏิบัติงาน, อาตฺมานมฺ — ตัวเขา, เกวลมฺ — เท่านั้น, ตุ — แต่, ยห์ — ผู้ใดซึ่ง, ปศฺยติ — เห็น, อกฺฤต-พุทฺธิตฺวาตฺ — เนื่องจากไม่มีปัญญา, น — ไม่เคย, สห์ — เขา, ปศฺยติ — เห็น, ทุรฺมติห์ — โง่
คำแปล
ดังนั้นผู้ที่คิดว่าตนเองเท่านั้นเป็นผู้กระทำโดยไม่พิจารณาถึงปัจจัยทั้งห้า
คำอธิบาย
คนโง่ไม่สามารถเข้าใจว่าองค์อภิวิญญาณทรงประทับในฐานะที่ทรงเป็นพระสหายอยู่ภายใน และทรงดำเนินกิจกรรมต่างๆของเขา ถึงแม้จะมีสาเหตุทางวัตถุ เช่น สถานที่ ผู้ปฏิบัติ ความพยายาม และประสาทสัมผัส แต่สาเหตุสุดท้ายคือบุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้า ฉะนั้นเราไม่ควรเพียงแต่เห็นสาเหตุสี่ประการทางวัตถุเท่านั้น แต่ควรเห็นสาเหตุที่มีศักยภาพสูงสุดด้วย ผู้ที่ไม่เห็นองค์ภควานฺคิดว่าตนเองเป็นผู้กระทำ