ภควัท-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ สิบแปด

บทสรุปความสมบูรณ์แห่งการเสียสละ

โศลก 39

yad agre cānubandhe ca
sukhaṁ mohanam ātmanaḥ
nidrālasya-pramādotthaṁ
tat tāmasam udāhṛtam
ยทฺ อเคฺร จานุพนฺเธ จ
สุขํ โมหนมฺ อาตฺมนห์
นิทฺราลสฺย-ปฺรมาโทตฺถํ
ตตฺ ตามสมฺ อุทาหฺฤตมฺ
ยตฺ — ซึ่ง, อเคฺร — ในตอนต้น, — เช่นกัน, อนุพนฺเธ — ในบั้นปลาย, — เช่นกัน, สุขมฺ — ความสุข, โมหนมฺ — ความหลง, อาตฺมนห์ — ของตน, นิทฺรา — การนอน, อาลสฺย — เกียจคร้าน, ปฺรมาท — และความหลง, อุตฺถมฺ — ผลิตจาก, ตตฺ — นั้น, ตามสมฺ — ในระดับอวิชชา, อุทาหฺฤตมฺ — กล่าวว่าเป็น

คำแปล

และความสุขที่ทำให้มองไม่เห็นความรู้แจ้งแห่งตนเป็นความหลงผิดตั้งแต่ต้นจนจบ ซึ่งเกิดจากการนอน ความเกียจคร้าน และความหลง กล่าวว่าเป็นธรรมชาติแห่งอวิชชา

คำอธิบาย

ผู้ที่มีความสุขอยู่กับความเกียจคร้านและการนอนแน่นอนว่าอยู่ในระดับของความมืดแห่งอวิชชา ผู้ที่ไม่รู้ว่าอะไรควรทำและอะไรไม่ควรทำก็อยู่ในระดับอวิชชาเช่นกัน บุคคลที่อยู่ในระดับนี้ทุกสิ่งทุกอย่างคือความหลง จะไม่มีความสุขทั้งในตอนต้นหรือตอนจบ บุคคลที่อยู่ในระดับตัณหาอาจมีความสุขอยู่บ้างในตอนต้น แต่ไม่ยั่งยืนและจะเป็นความทุกข์ในตอนจบ แต่สำหรับบุคคลในระดับอวิชชาจะมีแต่ความทุกข์เพียงอย่างเดียวตั้งแต่ต้นจนจบ