ภควัท-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ สิบแปด

บทสรุปความสมบูรณ์แห่งการเสียสละ

โศลก 47

śreyān sva-dharmo viguṇaḥ
para-dharmāt sv-anuṣṭhitāt
svabhāva-niyataṁ karma
kurvan nāpnoti kilbiṣam
เศฺรยานฺ สฺว-ธรฺโม วิคุณห์
ปร-ธรฺมาตฺ สฺวฺ-อนุษฺฐิตาตฺ
สฺวภาว-นิยตํ กรฺม
กุรฺวนฺ นาปฺโนติ กิลฺพิษมฺ
เศฺรยานฺ — ดีกว่า, สฺว-ธรฺมห์ — อาชีพของเขาเอง, วิคุณห์ — ปฏิบัติโดยไม่สมบูรณ์, ปร-ธรฺมาตฺ — กว่าอาชีพของผู้อื่น, สุ-อนุษฺฐิตาตฺ — ทำอย่างสมบูรณ์, สฺวภาว-นิยตมฺ — กำหนดตามธรรมชาติของตน, กรฺม — งาน, กุรฺวนฺ — ปฏิบัติ, น — ไม่เคย, อาปฺโนติ — บรรลุ, กิลฺพิษมฺ — ผลบาป

คำแปล

การปฏิบัติตามอาชีพของตนแม้อาจทำได้ไม่สมบูรณ์ทีเดียว ยังดีกว่าไปรับเอาอาชีพของคนอื่นและมาทำได้อย่างสมบูรณ์ หน้าที่ที่กำหนดไว้ตามธรรมชาติของตนเองจะไม่มีวันได้รับผลบาป

คำอธิบาย

อาชีพการงานของเรากำหนดไว้ใน ภควัท-คีตา ดังที่ได้กล่าวไว้ในโศลกก่อนๆหน้าที่ของ พฺราหฺมณ, กฺษตฺริย, ไวศฺย และ ศูทฺร กำหนดไว้ตามระดับแห่งธรรมชาติโดยเฉพาะของตนเอง เราไม่ควรเลียนแบบหน้าที่ของผู้อื่นบุคคลที่โดยธรรมชาติชอบทำงานของ ศูทฺร ไม่ควรอ้างว่าเป็น พฺราหฺมณ อย่างผิดธรรมชาติ ถึงแม้อาจเกิดในตระกูล พฺราหฺมณ เขาควรทำงานตามธรรมชาติของตน ไม่มีงานใดน่ารังเกียจหากปฏิบัติเพื่อรับใช้องค์ภควานฺ อาชีพการงานของ พฺราหฺมณ แน่นอนว่าอยู่ในระดับความดี แต่หากว่าบุคคลไม่อยู่ในระดับความดีโดยธรรมชาติก็ไม่ควรเลียนแบบอาชีพการงานของ พฺราหฺมณ สำหรับ กฺษตฺริย หรือผู้บริหารมีสิ่งที่น่ารังเกียจมากมาย เช่น กฺษตฺริย ต้องเบียดเบียนผู้อื่นเพื่อสังหารศัตรู บางครั้ง กฺษตฺริย ต้องพูดเท็จเพื่อผลประโยชน์ทางการทูต การเบียดเบียนและการตีสองหน้าเช่นนี้มาพร้อมกับภารกิจทางการเมือง แต่ กฺษตฺริย ไม่ควรยกเลิกอาชีพการงานของตนและไม่ควรพยายามไปปฏิบัติหน้าที่ของ พฺราหฺมณ

เราควรปฏิบัติเพื่อให้องค์ภควานฺทรงพอพระทัย ตัวอย่างเช่น อรฺชุน ทรงเป็น กฺษตฺริย ผู้ลังเลใจในการต่อสู้กับฝ่ายตรงข้าม แต่ถ้าหากการสู้รบเช่นนี้กระทำไปเพื่อประโยชน์ขององค์กฺฤษฺณ บุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้าก็ไม่จำเป็นจะต้องกลัวตกต่ำลง ในสนามธุรกิจก็เช่นกัน บางครั้งพ่อค้าต้องพูดเท็จบ่อยๆเพื่อผลกำไร หากไม่ทำเช่นนี้จะไม่มีผลกำไร บางครั้งพ่อค้ากล่าวว่า “โอ้ ลูกค้าที่รัก สำหรับคุณฉันไม่มีกำไรอะไรเลย” แต่ควรรู้ว่าปราศจากผลกำไรพ่อค้าอยู่ไม่ได้ ดังนั้นเราควรยอมรับว่าเป็นการพูดเท็จแน่เมื่อพ่อค้ากล่าวว่าไม่ได้กำไรแต่พ่อค้าไม่ควรคิดว่าเพราะมีอาชีพที่การพูดเท็จเป็นสิ่งจำเป็นจึงควรยกเลิกอาชีพของตน และมามีอาชีพเป็น พฺราหฺมณ เช่นนี้ไม่แนะนำ ไม่ว่าจะเป็น กฺษตฺริย, ไวศฺย หรือ ศูทฺร ไม่สำคัญ หากเรารับใช้บุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้าด้วยผลงานของตน แม้ พฺราหฺมณ ผู้ทำพิธีบูชาต่างๆบางครั้งต้องฆ่าสัตว์เนื่องจากบางครั้งต้องใช้สัตว์ในพิธีบูชา ในทำนองเดียวกันหาก กฺษตฺริย ทำตามอาชีพของตนในการสังหารศัตรูจะไม่มีผลบาป ในบทที่สามได้อธิบายเรื่องนี้อย่างละเอียดและชัดเจนว่า ทุกคนควรทำงานเพื่อจุดมุ่งหมายแห่ง ยชฺญ หรือเพื่อองค์วิษฺณุ บุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้า สิ่งใดที่กระทำไปเพื่อสนองประสาทสัมผัสส่วนตัวเป็นต้นเหตุแห่งพันธนาการ ข้อสรุปคือ ทุกคนควรปฏิบัติตามระดับแห่งธรรมชาติโดยเฉพาะที่ตนได้รับมา และควรตัดสินใจทำงานเพื่อรับใช้อย่างสูงสุดแด่องค์ภควานฺเท่านั้น