ภควัท-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ สอง

บทสรุป ภควัท-คีตา

โศลก 21

vedāvināśinaṁ nityaṁ
ya enam ajam avyayam
kathaṁ sa puruṣaḥ pārtha
kaṁ ghātayati hanti kam
เวทาวินาศินํ นิตฺยํ
ย เอนมฺ อชมฺ อวฺยยมฺ
กถํ ส ปุรุษห์ ปารฺถ
กํ ฆาตยติ หนฺติ กมฺ
เวท — รู้, อวินาศินมฺ — ไม่ถูกทำลาย, นิตฺยมฺ — เป็นอยู่เสมอ, ยห์ — ผู้ซึ่ง, เอนมฺ — นี้ (ดวงวิญญาณ), อชมฺ — ไม่เกิด, อวฺยยมฺ — ไม่เปลี่ยนแปลง, กถมฺ — อย่างไร, สห์ — นั้น, ปุรุษห์ — บุคคล, ปารฺถ — โอ้ ปารฺถ (อารจุนะ), กมฺ — ผู้ซึ่ง, ฆาตยติ — ต้นเหตุที่ทำให้เจ็บ, หนฺติ สังหาร, กมฺ — ผู้ซึ่ง

คำแปล

โอ้ ปารฺถ ผู้ที่รู้ว่าดวงวิญญาณไม่มีวันถูกทำลาย เป็นอมตะ ไม่มีการเกิด และไม่มีการเปลี่ยนแปลงจะเป็นผู้สังหารผู้ใด หรือจะเป็นต้นเหตุที่ให้ผู้ใดสังหารได้อย่างไร

คำอธิบาย

ทุกสิ่งทุกอย่างล้วนจะมีประโยชน์ในการใช้สอยอยู่ในตัวมันเองแล้วแต่ตามความเหมาะสม ผู้ที่มีความรู้สมบูรณ์นั้นจะรู้ว่าควรใช้สิ่งต่างๆให้เป็นประโยชน์ตามความเหมาะสมในตัวมันเองได้อย่างไรและเมื่อไร เช่นเดียวกับความรุนแรงก็มีประโยชน์ในตัวมันเอง และการที่จะใช้ความรุนแรงอย่างไรนั้นก็ขึ้นอยู่กับผู้ที่มีความรู้ ถึงแม้ว่าศาลสถิตยุติธรรมจะสั่งลงโทษประหารชีวิตผู้ทำผิดฐานฆ่าคนตาย ไม่มีใครสามารถที่จะไปกล่าวโทษศาลในการตัดสินลงโทษอย่างรุนแรงต่อบุคคลนั้นตามกฎหมายแห่งความยุติธรรมได้ ใน มนุ-สํหิตา ซึ่งเป็นกฎหมายสำหรับมนุษยชาติได้สนับสนุนว่า ผู้ฆ่าคนควรจะถูกลงโทษถึงชีวิตเพื่อในชาติหน้าจะได้ไม่ต้องมารับทุกข์ต่อบาปอันยิ่งใหญ่ที่ตนได้กระทำไว้ ฉะนั้น กฺษตฺริย ที่ลงโทษผู้ต้องหาฆ่าคนด้วยการแขวนคออันที่จริงแล้วเป็นประโยชน์ ในทำนองเดียวกันเมื่อองค์กฺฤษฺณทรงสั่งให้ต่อสู้ต้องสรุปได้ว่าความรุนแรงเช่นนี้เป็นไปเพื่อความยุติธรรมสูงสุด ดังนั้น อรฺชุน ทรงควรปฏิบัติตามคำสั่ง และควรรู้ดีด้วยว่าความรุนแรงเช่นนี้ทำไปเพื่อต่อสู้ให้องค์กฺฤษฺณซึ่งมิใช่เป็นความรุนแรงอะไรเลย เพราะว่าดวงชีวิตหรือดวงวิญญาณจะไม่มีวันถูกสังหารอยู่แล้ว เพื่อบริหารความยุติธรรมสิ่งที่เรียกว่าความรุนแรงจึงได้รับอนุญาต การผ่าตัดคนไข้มิได้หมายความว่าจะสังหารคนไข้แต่เป็นการรักษา ดังนั้นการต่อสู้ที่ อรฺชุน ทรงปฏิบัติตามคำสั่งสอนขององค์กฺฤษฺณ ซึ่งเปี่ยมไปด้วยความรู้นั้นจึงไม่มีผลบาป