ภควัท-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ สาม

กรฺม-โยค

โศลก 21

yad yad ācarati śreṣṭhas
tat tad evetaro janaḥ
sa yat pramāṇaṁ kurute
lokas tad anuvartate
ยทฺ ยทฺ อาจรติ เศฺรษฺฐสฺ
ตตฺ ตทฺ เอเวตโร ชนห์
ส ยตฺ ปฺรมาณํ กุรุเต
โลกสฺ ตทฺ อนุวรฺตเต
ยตฺ ยตฺ — อะไรก็แล้วแต่, อาจรติ — เขากระทำ, เศฺรษฺฐห์ — ผู้นำที่ควรเคารพ, ตตฺ — นั้น, ตตฺ — และสิ่งนั้นสิ่งเดียว, เอว — แน่นอน, อิตรห์ — ทั่วไป, ชนห์ — บุคคล, สห์ — เขา, ยตฺ — อะไรก็แล้วแต่, ปฺรมาณมฺ — ตัวอย่าง, กุรุเต — ปฎิบัติ, โลกห์ — โลกทั้งหมด, ตตฺ — นั้น, อนุวรฺตเต — ปฎิบัติตามรอยพระบาท

คำแปล

มหาบุรุษปฏิบัติอย่างไรบุคคลธรรมดาทั่วไปจะปฏิบัติตาม และมาตรฐานใดที่ท่านวางไว้ด้วยการปฏิบัติตนเป็นตัวอย่างทั่วโลกจะเจริญรอยตาม

คำอธิบาย

ประชาชนทั่วไปจำเป็นต้องมีผู้นำที่สามารถสอนด้วยการปฏิบัติให้ดูเป็นตัวอย่าง ผู้นำไม่สามารถสอนให้ประชาชนงดสูบบุหรี่หากตนเองยังสูบบุหรี่อยู่ องค์ไจตนฺย ตรัสว่าครูควรจะปฏิบัติตนให้เหมาะสมถูกต้องก่อนที่จะเริ่มทำการสอนผู้อื่น ผู้ที่สอนแบบนี้เรียกว่า อาจารฺย หรือครูที่ดีเลิศ ฉะนั้นครูต้องปฏิบัติตามหลักของ ศาสฺตฺร (พระคัมภีร์) ในการสอนบุคคลทั่วไปครูไม่ควรออกกฎเกณฑ์ที่ขัดกับหลักธรรมในพระคัมภีร์ที่เปิดเผย พระคัมภีร์ที่เปิดเผย เช่น มนุ-สํหิตา และเล่มอื่นๆในลักษณะเดียวกันนี้ ถือว่าเป็นหนังสือมาตรฐานที่สังคมมนุษย์ควรปฏิบัติตาม ฉะนั้นคำสอนของผู้นำควรจะมีพื้นฐานมาจากหลักธรรมของ ศาสฺตฺร ที่ได้มาตรฐานเหล่านี้ ผู้ปรารถนาจะพัฒนาตนเองต้องปฏิบัติตามหลักมาตรฐานดังที่พระอาจารย์ผู้ยิ่งใหญ่ปฏิบัติ ศฺรีมทฺ-ภาควตมฺ ได้ยืนยันเช่นเดียวกันว่าเราควรเจริญรอยตามพระบาทของสาวกผู้ยิ่งใหญ่ นี่คือวิธีแห่งความเจริญก้าวหน้าบนหนทางแห่งความรู้แจ้งทิพย์ กฺษตฺริย หรือผู้บริหารรัฐบิดาและครูอาจารย์ถือว่าเป็นผู้นำโดยธรรมชาติของประชาชนผู้พาซื่อโดยทั่วไป ผู้นำโดยธรรมชาติทั้งหมดนี้มีความรับผิดชอบอันใหญ่หลวงต่อผู้ที่อยู่ภายใต้การดูแลของตน ฉะนั้นผู้นำเหล่านี้จะต้องรอบรู้เกี่ยวกับกฎเกณฑ์ศีลธรรมและศาสนาของหนังสือมาตรฐานเหล่านี้