ภควัท-คีตา ฉบับเดิม
บทที่ ห้า
กรฺม-โยค การปฏิบัติในกฺฤษฺณจิตสำนึก
โศลก 18
vidyā-vinaya-sampanne
brāhmaṇe gavi hastini
śuni caiva śva-pāke ca
paṇḍitāḥ sama-darśinaḥ
brāhmaṇe gavi hastini
śuni caiva śva-pāke ca
paṇḍitāḥ sama-darśinaḥ
วิทฺยา-วินย-สมฺปนฺเน
พฺราหฺมเณ ควิ หสฺตินิ
ศุนิ ไจว ศฺว-ปาเก จ
ปณฺฑิตาห์ สม-ทรฺศินห์
พฺราหฺมเณ ควิ หสฺตินิ
ศุนิ ไจว ศฺว-ปาเก จ
ปณฺฑิตาห์ สม-ทรฺศินห์
วิทฺยา — ด้วยการศึกษา, วินย — และความอ่อนโยน, สมฺปนฺเน — เพียบพร้อมด้วย, พฺราหฺมเณ — ใน พฺราหฺมณ, ควิ — ในวัว, หสฺตินิ — ในช้าง, ศุนิ — ในสุนัข, จ — และ, เอว — แน่นอน, ศฺว-ปาเก — ในผู้กินเนื้อสุนัข (คนชั้นต่ำ), จ — โดยลำดับ, ปณฺฑิตาห์ — พวกที่มีสติปัญญา, สม-ทรฺศินห์ — ผู้เห็นด้วยสายตาที่เสมอภาค
คำแปล
ด้วยผลจากความรู้ที่แท้จริง
คำอธิบาย
บุคคลผู้มีกฺฤษฺณจิตสำนึกไม่แบ่งแยกระหว่างเผ่าพันธุ์หรือชั้นวรรณะ พราหมณ์และคนชั้นต่ำอาจแตกต่างกันในมุมมองของสังคม หรือ สุนัข วัว และช้างอาจแตกต่างกันจากมุมมองของเผ่าพันธุ์ แต่ข้อแตกต่างของร่างกายเหล่านี้ไม่มีความหมายสำหรับมุมมองของนักปราชญ์ทิพย์ ที่เป็นเช่นนี้ได้ก็เนื่องจากความสัมพันธ์ที่มีต่อองค์ภควานฺ เพราะว่าภาคอวตารอภิวิญญาณขององค์ภควานฺทรงประทับอยู่ภายในหัวใจของทุกๆชีวิตความเข้าใจถึงองค์ภควานฺ เช่นนี้คือสัจธรรม เกี่ยวกับร่างกายในชั้นวรรณะหรือเผ่าพันธุ์ของชีวิตที่แตกต่างกัน องค์ภควานฺทรงมีพระเมตตาเสมอภาคต่อทุกๆชีวิตเพราะว่าพระองค์ทรงปฏิบัติต่อทุกชีวิตเสมือนดังสหายของพระองค์ และยังทรงดำรงพระองค์เองเป็น ปรมาตฺมา ไม่ว่าสถานภาพของสิ่งมีชีวิตจะเป็นเช่นไร องค์ภควานฺในรูปของ ปรมาตฺมา ทรงประทับอยู่ทั้งในคนชั้นต่ำและในพราหมณ์แม้ว่าร่างของพราหมณ์และร่างของคนชั้นต่ำจะไม่เหมือนกัน ร่างกายเป็นผลผลิตทางวัตถุในระดับของธรรมชาติวัตถุที่แตกต่างกัน แต่ดวงวิญญาณและอภิวิญญาณภายในร่างกายมีคุณสมบัติทิพย์เท่าเทียมกัน คุณสมบัติของปัจเจกวิญญาณและอภิวิญญาณคล้ายคลึงกัน อย่างไรก็ดีคงมิได้ทำให้ปริมาณของทั้งสองเท่าเทียมกันเพราะว่าปัจเจกวิญญาณอาศัยอยู่ในเฉพาะร่างร่างหนึ่งเท่านั้น ในขณะที่อภิวิญญาณทรงประทับอยู่ในทุกๆร่างบุคคลผู้มีกฺฤษฺณจิตสำนึกมีความรู้อย่างสมบูรณ์ในข้อนี้ ฉะนั้นจึงเป็นนักปราชญ์ที่แท้จริงและมีวิศัยทัศน์ที่เสมอภาค ลักษณะที่คล้ายคลึงกันของอนุวิญญาณและอภิวิญญาณคือทั้งคู่มีจิตสำนึกเป็นอมตะและมีความปลื้มปีติสุข แต่ข้อแตกต่างคือปัจเจกวิญญาณมีจิตสำนึกภายในอาณาเขตของร่างกายที่จำกัด ในขณะที่อภิวิญญาณทรงมีจิตสำนึกของร่างกายทั้งหมด องค์อภิวิญญาณทรงประทับอยู่ในทุกๆร่างกายโดยไม่มีการแบ่งแยก