ภควัท-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ หก

ธฺยาน-โยค

โศลก 29

sarva-bhūta-stham ātmānaṁ
sarva-bhūtāni cātmani
īkṣate yoga-yuktātmā
sarvatra sama-darśanaḥ
สรฺว-ภูต-สฺถมฺ อาตฺมานํ
สรฺว-ภูตานิ จาตฺมนิ
อีกฺษเต โยค-ยุกฺตาตฺมา
สรฺวตฺร สม-ทรฺศนห์
สรฺว-ภูต-สฺถมฺ — สถิตในมวลชีวิต, อาตฺมานมฺ — อภิวิญญาณ, สรฺว — ทั้งหมด, ภูตานิ — สิ่งมีชีวิต, จ — เช่นกัน, อาตฺมนิ — ในตนเอง, อีกฺษเต — เห็น, โยค-ยุกฺต-อาตฺมา — ผู้ที่ประสานในกฺฤษฺณจิตสำนึก, สรฺวตฺร — ทุกหนทุกแห่ง, สม-ทรฺศนห์ — เห็นด้วยความเสมอภาค

คำแปล

โยคีที่แท้จริงจะเห็นข้าอยู่ในทุกๆชีวิต และเห็นทุกๆชีวิตอยู่ในข้า อันที่จริงบุคคลผู้รู้แจ้งแห่งตนเห็นข้าภควานฺองค์เดียวกันทุกหนทุกแห่ง

คำอธิบาย

โยคีผู้มีกฺฤษฺณจิตสำนึกเป็นผู้เห็นที่สมบูรณ์เพราะเขาเห็นองค์กฺฤษฺณ องค์ภควานฺ ทรงสถิตภายในหัวใจของทุกคนในรูปอภิวิญญาณ (ปรมาตฺมา) อีศฺวรห์ สรฺว-ภูตานำ หฺฤทฺ-เทเศ ’รฺชุน ติษฺฐติ องค์ภควานฺในรูปของ ปรมาตฺมา ทรงสถิตภายในหัวใจของทั้งสุนัขและ พฺราหฺมณ โยคีผู้สมบูรณ์รู้ว่าพระองค์ทรงเป็นทิพย์อยู่เสมอ และไม่มีผลกระทบทางวัตถุในการที่ทรงประทับอยู่ทั้งในสุนัขและใน พฺราหฺมณ นี่คือความเสมอภาคสูงสุดขององค์ภควานฺ ปัจเจกวิญญาณสถิตในหัวใจเฉพาะของตนเองเท่านั้นมิได้สถิตอยู่ในหัวใจของผู้อื่นทั้งหมด นี่คือข้อแตกต่างระหว่างปัจเจกวิญญาณและอภิวิญญาณ ผู้ที่มิไวราคฺยได้ฝึกปฏิบัติโยคะอย่างแท้จริงจะไม่สามารถเห็นได้อย่างชัดเจน บุคคลในกฺฤษฺณจิตสำนึกสามารถเห็นองค์กฺฤษฺณทั้งในหัวใจของผู้ที่เชื่อและผู้ที่ไม่เชื่อ ใน สฺมฺฤติ ได้ยืนยันไว้ดังต่อไปนี้ อาตตตฺวาจฺ จ มาตฺฤตฺวาจฺ จ อาตฺมา หิ ปรโม หริห์ องค์ภควานฺทรงเป็นแหล่งกำเนิดของมวลชีวิต ทรงเปรียบเทียบเสมือนกับพระมารดาและผู้ค้ำจุน เฉกเช่นมารดาเป็นกลางกับลูกๆที่ไม่เหมือนกันทุกคน บิดาสูงสุด (หรือมารดา) ก็เช่นเดียวกัน ดังนั้นองค์อภิวิญญาณจึงทรงประทับอยู่ในทุกๆชีวิตเสมอ

ดูจากภายนอกทุกๆชีวิตสถิตในพลังงานขององค์ภควานฺเช่นกัน ดังจะอธิบายในบทที่เจ็ดพระองค์ทรงมีพลังงานพื้นฐานสองพลังงานคือ พลังงานทิพย์(สูงกว่า) และพลังงานวัตถุ(ต่ำกว่า) สิ่งมีชีวิตถึงแม้ว่าจะเป็นส่วนของพลังงานเบื้องสูงแต่อยู่ในสภาวะของพลังงานเบื้องต่ำ ฉะนั้นสิ่งมีชีวิตจะอยู่ในพลังงานขององค์ภควานฺเสมอ ทุกๆชีวิตสถิตในพระองค์ไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง

โยคีจะเห็นด้วยความเสมอภาคเพราะเขาเห็นมวลชีวิตต่างๆถึงแม้จะอยู่ในสภาวะที่แตกต่างกันตามแต่ผลกรรม เขาก็ยังคงเป็นผู้รับใช้ขององค์ภควานฺอยู่ดี ขณะที่อยู่ในพลังงานวัตถุสิ่งมีชีวิตรับใช้ประสาทสัมผัสวัตถุ และขณะที่อยู่ในพลังงานทิพย์เขาจะรับใช้องค์ภควานฺโดยตรง ไม่ว่าในกรณีใดสิ่งมีชีวิตก็เป็นผู้รับใช้ของพระองค์ วิสัยทัศน์แห่งความเสมอภาคนี้มีอย่างสมบูรณ์ในบุคคลผู้มีกฺฤษฺณจิตสำนึก