ภควัท-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ หก

ธฺยาน-โยค

โศลก 41

prāpya puṇya-kṛtāṁ lokān
uṣitvā śāśvatīḥ samāḥ
śucīnāṁ śrīmatāṁ gehe
yoga-bhraṣṭo ’bhijāyate
ปฺราปฺย ปุณฺย-กฺฤตำ โลกานฺ
อุษิตฺวา ศาศฺวตีห์ สมาห์
ศุจีนำ ศฺรีมตำ เคเห
โยค-ภฺรษฺโฏ ’ภิชายเต
ปฺราปฺย — หลังจากได้รับ, ปุณฺย-กฺฤตามฺ — ของพวกทำบุญ, โลกานฺ — ดาวเคราะห์, อุษิตฺวา — หลังจากอาศัยอยู่, ศาศฺวตีห์ — หลายๆ, สมาห์ — ปี, ศุจีนามฺ — แห่งบุญ, ศฺรี-มตามฺ — แห่งความรุ่งเรือง, เคเห — ในบ้าน, โยค-ภฺรษฺฏห์ — ผู้ตกลงจากวิถีความรู้แจ้งแห่งตน, อภิชายเต — เกิด

คำแปล

หลังจากมีความสุขหลายๆปีบนดาวเคราะห์ของสิ่งมีชีวิตผู้มีบุญ โยคีผู้ไม่ประสบความสำเร็จจะเกิดในตระกูลของคนที่มีคุณธรรม หรือเกิดในตระกูลสูงที่ร่ำรวย

คำอธิบาย

โยคีที่ไม่ประสบผลสำเร็จแบ่งออกเป็นสองพวก พวกหนึ่งตกลงมาหลังจากความเจริญก้าวหน้าเพียงเล็กน้อย อีกพวกหนึ่งตกลงมาหลังจากการฝึกปฏิบัติโยคะเป็นเวลายาวนาน โยคีที่ตกลงมาหลังจากการฝึกปฏิบัติในระยะเวลาสั้นจะไปยังดาวเคราะห์ที่สูงกว่าที่อนุญาตให้สิ่งมีชีวิตผู้มีบุญไปอยู่ หลังจากมีชีวิตอันยืนยาวอยู่ที่นั่นจะถูกส่งกลับมายังโลกนี้อีกครั้งหนึ่งโดยมาเกิดในตระกูล พฺราหฺมณ ไวษฺณว ผู้มีคุณธรรม หรือในตระกูลพ่อค้าวานิชที่ร่ำรวย

จุดมุ่งหมายที่แท้จริงของการฝึกปฏิบัติโยคะคือ การบรรลุความสมบูรณ์สูงสุดแห่งกฺฤษฺณจิตสำนึก ดังที่ได้อธิบายไว้ในโศลกสุดท้ายของบทนี้ แต่พวกที่ไม่มีความเพียรพยายามมากเช่นนี้และตกลงต่ำเพราะไปลุ่มหลงทางวัตถุจะได้รับอนุญาตให้ใช้ประโยชน์กับนิสัยชอบทางวัตถุอย่างเต็มที่ด้วยพระเมตตาขององค์ภควานฺ หลังจากนั้นก็จะได้รับโอกาสให้ไปใช้ชีวิตมั่งคั่งในตระกูลที่มีคุณธรรมหรือตระกูลสูง พวกที่เกิดในตระกูลเช่นนี้อาจฉวยประโยชน์จากสิ่งเอื้ออำนวยต่างๆ และพยายามพัฒนาตนเองให้มีกฺฤษฺณจิตสำนึกอย่างสมบูรณ์