ภควัท-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ เจ็ด

ความรู้แห่งสัจธรรม

โศลก 18

udārāḥ sarva evaite
jñānī tv ātmaiva me matam
āsthitaḥ sa hi yuktātmā
mām evānuttamāṁ gatim
อุทาราห์ สรฺว เอไวเต
ชฺญานี ตฺวฺ อาตฺไมว เม มตมฺ
อาสฺถิตห์ ส หิ ยุกฺตาตฺมา
มามฺ เอวานุตฺตมำ คติมฺ
อุทาราห์ — ใจกว้าง, สเรฺว — ทั้งหมด, เอว — แน่นอน, เอเต — เหล่านี้, ชฺญานี — ผู้อยู่ในความรู้, ตุ — แต่, อาตฺมา เอว — เหมือนกับตัวข้า, เม — ของข้า, มตมฺ — ความเห็น, อาสฺถิตห์ — สถิต, สห์ — เขา, หิ — แน่นอน, ยุกฺต-อาตฺมา — ปฏิบัติการอุทิศตนเสียสละรับใช้, มามฺ — ในข้า, เอว — แน่นอน, อนุตฺตมามฺ — สูงสุด, คติมฺ — จุดมุ่งหมาย

คำแปล

สาวกทั้งหลายเหล่านี้เป็นดวงวิญญาณที่มีใจกว้างโดยไม่ต้องสงสัย แต่ผู้สถิตในความรู้แห่งข้า ข้าพิจารณาว่าเหมือนกับตัวข้า ปฏิบัติการรับใช้ทิพย์ต่อข้า เขาจะบรรลุถึงข้าซึ่งเป็นจุดมุ่งหมายที่สมบูรณ์สูงสุดอย่างแน่นอน

คำอธิบาย

ไม่ใช่ว่าสาวกผู้ที่มีความรู้ที่ไม่สมบูรณ์จะไม่เป็นที่รักขององค์ภควานฺ พระองค์ตรัสว่าทั้งหมดมีใจกว้างเพราะว่าผู้ใดที่มาหาพระองค์ไม่ว่าพื่อจุดประสงค์อันใดเรียกว่า มหาตฺมา หรือดวงวิญญาณผู้ยิ่งใหญ่ สาวกผู้ปรารถนาผลประโยชน์บางประการจากการอุทิศตนเสียสละรับใช้องค์ภควานฺทรงยอมรับเพราะว่ามีการแลกเปลี่ยนในความรัก ด้วยความรักสาวกจึงขอผลประโยชน์ทางวัตถุจากพระองค์เมื่อได้รับแล้วรู้สึกพอใจและเจริญก้าวหน้าในการอุทิศตนเสียสละรับใช้เช่นกัน แต่สาวกที่อยู่ในความรู้สมบูรณ์พิจารณาว่าเป็นที่รักยิ่งของพระองค์เพราะว่าเขามีเพียงจุดมุ่งหมายเดียวคือการรับใช้พระองค์ด้วยความรักและอุทิศตนเสียสละ สาวกเช่นนี้จะไม่สามารถมีชีวิตอยู่ได้แม้เสี้ยววินาทีเดียวโดยปราศจากการสัมผัสหรือรับใช้องค์ภควานฺ ในทำนองเดียวกันองค์ภควานฺก็มีความรักในสาวกเป็นอย่างยิ่งและไม่สามารถเหินห่างไปจากเขา

ใน ศฺรีมทฺ-ภาควตมฺ (9.4.68) องค์ภควานฺทรงตรัสว่า

สาธโว หฺฤทยํ มหฺยํ
สาธูนำ หฺฤทยํ ตฺวฺ อหมฺ
มทฺ-อนฺยตฺ เต น ชานนฺติ
นาหํ เตโภฺย มนาคฺ อปิ
“สาวกอยู่ในหัวใจของข้าตลอดเวลา และข้าก็อยู่ในหัวใจของพวกเขาตลอดเวลา สาวกไม่รู้จักสิ่งอื่นใดนอกเหนือไปจากข้า และข้าก็ไม่สามารถลืมพวกเขาได้เช่นเดียวกัน มีความสัมพันธ์อันใกล้ชิดสนิทสนมระหว่างข้าและสาวกผู้บริสุทธิ์ สาวกผู้บริสุทธิ์ที่อยู่ในความรู้อย่างสมบูรณ์ไม่มีวันหลุดไปจากการสัมผัสทิพย์ ดังนั้นพวกเขาจึงเป็นที่รักยิ่งของข้า”