ภควัท-คีตา ฉบับเดิม
บทที่ เจ็ด
ความรู้แห่งสัจธรรม
โศลก 6
etad-yonīni bhūtāni
sarvāṇīty upadhāraya
ahaṁ kṛtsnasya jagataḥ
prabhavaḥ pralayas tathā
sarvāṇīty upadhāraya
ahaṁ kṛtsnasya jagataḥ
prabhavaḥ pralayas tathā
เอตทฺ-โยนีนิ ภูตานิ
สรฺวาณีตฺยฺ อุปธารย
อหํ กฺฤตฺสฺนสฺย ชคตห์
ปฺรภวห์ ปฺรลยสฺ ตถา
สรฺวาณีตฺยฺ อุปธารย
อหํ กฺฤตฺสฺนสฺย ชคตห์
ปฺรภวห์ ปฺรลยสฺ ตถา
เอตตฺ — ธรรมชาติทั้งสองนี้, โยนีนิ — แหล่งกำเนิดของพวกเขา, ภูตานิ — ทุกสิ่งถูกสร้างขึ้น, สรฺวาณิ — ทั้งหมด, อิติ — ดังนั้น, อุปธารย — รู้, อหมฺ — ข้า, กฺฤตฺสฺนสฺย — รวมทั้งหมด, ชคตห์ — ของโลก, ปฺรภวห์ — แหล่งกำเนิดของปรากฏการณ์, ปฺรลยห์ — การทำลาย, ตถา — รวมทั้ง
คำแปล
สิ่งมีชีวิตที่ถูกสร้างขึ้นมาทั้งหมดมีแหล่งกำเนิดอยู่ในธรรมชาติทั้งสองนี้
คำอธิบาย
ทุกสิ่งทุกอย่างที่มีอยู่เป็นผลผลิตของวัตถุและวิญญาณ วิญญาณเป็นสนามหลักแห่งการสร้าง วัตถุได้ถูกสร้างขึ้นโดยวิญญาณ วิญญาณมิใช่ถูกสร้างขึ้นมาในช่วงหนึ่งช่วงใดของการพัฒนาทางวัตถุ แต่โลกวัตถุนี้ปรากฏขึ้นจากฐานของพลังงานวิญญาณเท่านั้น ร่างกายวัตถุนี้เจริญเติบโตขึ้นเพราะว่าวิญญาณอยู่ภายในวัตถุ ทารกค่อยๆเจริญเติบโตขึ้นมาเป็นเด็กและเป็นหนุ่มสาวเพราะว่าพลังงานเบื้องสูงหรือดวงวิญญาณอยู่ในร่างกาย ในทำนองเดียวกันปรากฏการณ์ในจักรวาลทั้งหมดแห่งจักรวาลอันยิ่งใหญ่ไพศาลพัฒนาขึ้นเนื่องจากอภิวิญญาณ หรือพระวิษณุทรงประทับอยู่ ฉะนั้นวิญญาณและวัตถุรวมกันเข้าปรากฏมาเป็นรูปลักษณ์จักรวาลอันมหึมานี้โดยพื้นฐานทั้งสองเป็นพลังงานขององค์ภควานฺ และด้วยเหตุนี้พระองค์จึงทรงเป็นแหล่งกำเนิดเดิมของทุกสิ่งทุกอย่าง ละอองอณูขององค์ภควานฺ เช่น สิ่งมีชีวิตอาจเป็นแหล่งกำเนิดของตึกระฟ้าสูงใหญ่ โรงงานใหญ่ๆ หรือแม้แต่เมืองใหญ่ๆ แต่ไม่สามารถเป็นแหล่งกำเนิดของจักรวาลอันมหึมาได้แหล่งกำเนิดของจักรวาลอันยิ่งใหญ่เป็นดวงวิญญาณผู้ยิ่งใหญ่หรืออภิวิญญาณ และองค์กฺฤษฺณบุคลิกภาพสูงสุดทรงเป็นแหล่งกำเนิดของทั้งอภิวิญญาณและอนุวิญญาณ ฉะนั้นองค์กฺฤษฺณทรงเป็นแหล่งกำเนิดเดิมแท้ของแหล่งกำเนิดทั้งปวง ใน กฐ อุปนิษทฺ (2.2.13) ได้ยืนยันไว้ดังนี้ นิโตฺย นิตฺยานำ เจตนศฺ เจตนานามฺ