ภควัท-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ แปด

การบรรลุถึงองค์ภควานฺ

โศลก 21

avyakto ’kṣara ity uktas
tam āhuḥ paramāṁ gatim
yaṁ prāpya na nivartante
tad dhāma paramaṁ mama
อวฺยกฺโต ’กฺษร อิตฺยฺ อุกฺตสฺ
ตมฺ อาหุห์ ปรมำ คติมฺ
ยํ ปฺราปฺย น นิวรฺตนฺเต
ตทฺ ธาม ปรมํ มม
อวฺยกฺตห์ — ไม่ปรากฏ, อกฺษรห์ — ไม่มีผิดพลาด, อิติ — ดังนั้น, อุกฺตห์ — กล่าวไว้ว่า, ตมฺ — นั้น, อาหุห์ — รู้, ปรมามฺ — สูงสุด, คติมฺ — จุดมุ่งหมาย, ยมฺ — ซึ่ง, ปฺราปฺย — ได้รับ, — ไม่เคย, นิวรฺตนฺเต — กลับมา, ตตฺ — นั้น, ธาม — ตำหนัก, ปรมมฺ — สูงสุด, มม — ของข้า

คำแปล

สถานที่ซึ่ง เวทานฺติสฺตฺ (ผู้รู้พระเวท) อธิบายว่าไม่ปรากฏ ไม่มีข้อผิดพลาด และเป็นจุดมุ่งหมายสูงสุด สถานที่ซึ่งเมื่อไปถึงแล้วเขาจะไม่กลับมาอีก นั่นคือพระตำหนักสูงสุดของข้า

คำอธิบาย

พระตำหนักสูงสุดขององค์กฺฤษฺณ บุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้าได้อธิบายไว้ใน พฺรหฺม-สํหิตา ว่าเป็น จินฺตามณิ-ธาม สถานที่ที่ความปรารถนาทั้งหมดได้รับการตอบสนอง พระตำหนักสูงสุดขององค์ศฺรี กฺฤษฺณมีชื่อว่า โคโลก วฺฤนฺทาวน ซึ่งเต็มไปด้วยราชวังที่ทำด้วยมณีทิพย์มีต้นไม้เรียกว่า“ต้นสมใจนึก” ที่ให้ผลทุกชนิดตามความต้องการ มีฝูงวัวชื่อ สุรภิ ที่ให้ปริมาณน้ำนมอย่างไม่จำกัด ที่พระตำหนักนี้มีเทพธิดาแห่งโชคลาภ (ลกฺษฺมี) เป็นร้อยๆพันๆองค์คอยรับใช้ และองค์ภควานฺทรงมีพระนามว่า โควินฺท พระปฐมองค์เจ้าผู้ทรงเป็นแหล่งกำเนิดของแหล่งกำเนิดทั้งปวง ทรงเคยชินอยู่กับการทรงขลุ่ย (เวณุํ กฺวณนฺตมฺ) รูปลักษณ์ทิพย์ของพระองค์มีเสน่ห์สูงสุดในทั่วทุกโลก พระเนตรของพระองค์คล้ายกลีบดอกบัว สีผิวคล้ายสีเมฆ ทรงมีเสน่ห์มากจนความสง่างามของพระองค์นั้นล้ำเลิศเกินกว่ากามเทพเป็นพันๆองค์พระองค์ทรงอาภรณ์สีส้ม มีพวงมาลัยคล้องคอ และมีหางนกยูงประดับอยู่บนพระเศียร ใน ภควัท-คีตา องค์กฺฤษฺณทรงเกริ่นเพียงเล็กน้อยเกี่ยวกับพระตำหนักส่วนพระองค์โคโลก วฺฤนฺทาวน ซึ่งเป็นดาวเคราะห์สูงสุดในโลกทิพย์ พฺรหฺม-สํหิตา ได้พรรณนาไว้อย่างชัดเจนวรรณกรรมพระเวท (กฐ อุปนิษทฺ 1.3.11) กล่าวว่าไม่มีสิ่งอื่นใดเหนือไปกว่าพระตำหนักขององค์ภควานฺ และพระตำหนักนั้นคือจุดมุ่งหมายสูงสุด (ปุรุษานฺ ปรํ กิญฺจิตฺ สา กาษฺฐา ปรมา คติห์) เมื่อผู้ใดบรรลุถึงจะไม่กลับมาในโลกวัตถุนี้อีก พระตำหนักสูงสุดขององค์กฺฤษฺณและพระวรกายขององค์กฺฤษฺณไม่มีข้อแตกต่าง เพราะมีคุณสมบัติเหมือนกัน ในโลกนี้ วฺฤนฺทาวน อยู่ห่างจากรุงเดลี ไปทางตะวันออกเฉียงใต้เก้าสิบไมล์ ซึ่งเป็นรูปจำลองของ โคโลก วฺฤนฺทาวน สูงสุดจากท้องฟ้าทิพย์ เมื่อองค์กฺฤษฺณเสด็จมาบนโลกนี้พระองค์ทรงเล่นกีฬาบนแผ่นดินที่มีชื่อว่า วฺฤนฺทาวน โดยเฉพาะซึ่งมีเนื้อที่ประมาณแปดสิบสี่ตารางไมล์ในจังหวัดมถุรา ประเทศอินเดีย