ภควัท-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ เก้า

ความรู้ที่ลับสุดยอด

โศลก 23

ye ’py anya-devatā-bhaktā
yajante śraddhayānvitāḥ
te ’pi mām eva kaunteya
yajanty avidhi-pūrvakam
เย ’ปฺยฺ อนฺย-เทวตา-ภกฺตา
ยชนฺเต ศฺรทฺธยานฺวิตาห์
เต ’ปิ มามฺ เอว เกานฺเตย
ยชนฺตฺยฺ อวิธิ-ปูรฺวกมฺ
เย — พวกเขาเหล่านี้, อปิ — เช่นกัน, อนฺย — ของผู้อื่น, เทวตา — เหล่าเทวดา, ภกฺตาห์ — เหล่าสาวก, ยชนฺเต — บูชา, ศฺรทฺธยา อนฺวิตาห์ — ด้วยความศรัทธา, เต — พวกเขา, อปิ — เช่นกัน, มามฺ — ข้า, เอว — เท่านั้น, เกานฺเตย — โอ้ โอรสพระนาง กุนฺตี, ยชนฺติ — พวกเขาบูชา, อวิธิ-ปูรฺวกมฺ — ในวิธีที่ผิด

คำแปล

พวกที่เป็นสาวกของเทวดาองค์อื่นๆ และบูชาเทวดาด้วยความศรัทธา อันที่จริงบูชาข้าเท่านั้น โอ้ โอรสพระนาง กุนฺตี แต่ทำไปในวิธีที่ผิด

คำอธิบาย

องค์กฺฤษฺณตรัสว่า “บุคคลผู้ปฏิบัติการบูชาเทวดาไม่มีปัญญาเท่าใดนัก ถึงแม้ว่าการบูชาเช่นนี้เป็นการถวายให้ข้าทางอ้อม” ตัวอย่างเช่น เมื่อมนุษย์รดน้ำไปที่ใบไม้และกิ่งก้านสาขาของต้นไม้โดยไม่รดน้ำไปที่ราก เขาทำไปโดยมีความรู้ไม่เพียงพอหรือไม่ปฏิบัติตามหลักการที่กำหนดไว้ ในทำนองเดียวกันวิธีการรับใช้ส่วนต่างๆของร่างกายคือส่งอาหารไปที่ท้อง อันที่จริงเทวดาเป็นเจ้าพนักงานหรือเจ้าหน้าที่ต่างๆในรัฐบาลขององค์ภควานฺ เราต้องปฏิบัติตามกฎหมายที่รัฐบาลเป็นผู้ออกไม่ใช่ปฏิบัติตามกฎหมายที่เจ้าพนักงานหรือเจ้าหน้าที่เป็นผู้ออก ทำนองเดียวกันผู้ใดที่ถวายการบูชาต่อองค์ภควานฺเพียงผู้เดียวจะทำให้เจ้าพนักงานและเจ้าหน้าที่ต่างๆของพระองค์พึงพอใจโดยปริยาย เจ้าพนักงานและเจ้าหน้าที่ปฏิบัติตนในฐานะที่เป็นผู้แทนของรัฐบาล การให้สินบนกับเจ้าหน้าที่และเจ้าพนักงานนั้นผิดกฎหมายได้กล่าวไว้ ณ ที่นี้ว่า อวิธิ-ปูรฺวกมฺ อีกนัยหนึ่งองค์กฺฤษฺณทรงไม่เห็นด้วยกับการบูชาเทวดาโดยไม่จำเป็น