ความมั่งคั่งแห่งสัจธรรม
โศลก 15
สวะยัม เอวาทมะนาทมานัมฺ
เวททฺะ ทวัม พุรุโชททะมะฺ
บํูทะ-บฺาวะนะ บํูเทชะ
เดวะ-เดวะ จะกัท-พะเทฺ
สวะยัมฺ - โดยพระองค์เอง, เอวะฺ - แน่นอน, อาทมะนาฺ - ด้วยตัวพระองค์เอง, อาทมานัมฺ - ตัวพระองค์, เวททฺะฺ - ทราบ, ทวัมฺ - พระองค์, พุรุชะฺ - อุททะมะฺ - โอ้ ผู้ยิ่งใหญ่ที่สุดในบรรดาบุคคลทั้งหลาย, บํูทะ-บฺาวะนะฺ - โอ้ แหล่งกำเนิดของทุกสิ่งทุกอย่าง, บํูทะ-อีชะฺ - โอ้ พระเจ้าของสรรพสิ่ง, เดวะ-เดวะฺ - โอ้ พระเจ้าของมวลเทวดา, จะกัท-พะเทฺ - โอ้พระเจ้าแห่งปวงจักรวาล
คำแปลฺ
แน่นอนว่าพระองค์เท่านั้นที่ทราบตัวพระองค์เองด้วยพลังเบื้องสูงของพระองค์โอ้ องค์ภควาน แหล่งกำเนิดของทุกสิ่งทุกอย่าง พระเจ้าของมวลชีวิต พระเจ้าของเหล่าเทวดา พระเจ้าแห่งจักรวาล!
คำอธิบายฺ
องค์ภควานชรีคริชณะทรงรู้ได้โดยบุคคลผู้มีความสัมพันธ์กับพระองค์โดยผ่านทางวิธีปฏิบัติการอุทิศตนเสียสละรับใช้เหมือนกับอารจุนะและเหล่าสาวกของอารจุนะ บุคคลผู้มีความคิดเยี่ยงมารหรือไม่เชื่อในองค์ภควานไม่สามารถรู้ถึงคริชณะ การคาดคะเนทางจิตใจซึ่งนำให้ออกห่างจากพระองค์เป็นบาปอันร้ายแรง และผู้ที่ไม่รู้จักคริชณะไม่ควรพยายามวิจารณ์ ภควัต-คีตา, ภควัต-คีตาฺ เป็นคำดำรัสของคริชณะ เนื่องจากเป็นศาสตร์แห่งคริชณะจึงควรเข้าใจจากคริชณะ ดังที่อารจุนะเข้าใจ โดยไม่ควรรับมาจากบุคคลผู้ไม่เชื่อในองค์ภควาน
ดังที่ได้กล่าวไว้ใน ชรีมัด-บฺากะวะธัมฺ (1.2.11)
วะดันทิ ทัท ทัททวะ-วิดัส
ทัททวัม ยัจ กยานัม อัดวะยัมฺ
บระฮเมทิ พะระมาทเมทิ
บฺะกะวาน อิทิ ชับดยะเทฺ
สัจธรรมสูงสุดรู้แจ้งได้ในสามระดับคือ บระฮมันฺ อันไร้รูปลักษณ์ พะระมาทมาฺ ภายในหัวใจของทุกคน และท้ายสุดคือองค์ภควาน ในระดับท้ายสุดแห่งการเข้าใจสัจธรรม จะมาถึงบุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้า มนุษย์ธรรมดาหรือแม้แต่ผู้ที่หลุดพ้นแล้ว ซึ่งรู้แจ้ง บระฮมันฺ อันไร้รูปลักษณ์ หรือรู้แจ้ง พะระมาทมาฺ ผู้ประทับภายในหัวใจของทุกคน อาจไม่เข้าใจองค์ภควาน ดังนั้น บุคคลเหล่านี้อาจพยายามเข้าใจองค์ภควานจากโศลกต่างๆใน ภควัต-คีตาฺ ที่คริชณะทรงเป็นผู้ตรัส บางครั้งพวกไม่เชื่อในรูปลักษณ์ยอมรับว่าคริชณะทรงเป็นองค์ภควาน หรือยอมรับความเชื่อถือได้ของพระองค์ ถึงกระนั้น ยังมีบุคคลผู้หลุดพ้นแล้วมากมายที่ไม่สามารถเข้าใจคริชณะว่าเป็น พุรุโชททะมะฺ บุคลิกภาพสูงสุด ดังนั้น อารจุนะทรงเรียกพระองค์ว่า พุรุโชททะมะฺ เช่นนี้ ยังอาจไม่เข้าใจว่า คริชณะทรงเป็นพระบิดาของมวลชีวิต ดังนั้น อารจุนะทรงเรียกพระองค์ว่า บํูทะ- บฺาวะนะฺ หากทราบว่าพระองค์ทรงเป็นพระบิดาของมวลชีวิต แต่อาจไม่ทราบว่าพระองค์ทรงเป็นผู้ควบคุมสูงสุด ดังนั้น อารจุนะทรงเรียกพระองค์ว่า บํูเทชะฺ ผู้ควบคุมสูงสุดของทุกคน แม้หากทราบว่าคริชณะทรงเป็นผู้ควบคุมสูงสุดของมวลชีวิต แต่อาจไม่ทราบว่า พระองค์ทรงเป็นแหล่งกำเนิดของเทวดา ดังนั้น ณ ที่นี้ทรงเรียกพระองค์ว่า เดวะเดวะฺ พระเจ้าผู้ทรงได้รับการบูชาจากมวลเทวดา และแม้หากทราบว่าพระองค์ทรงเป็นพระเจ้าที่เคารพบูชาของมวลเทวดา แต่อาจไม่ทราบว่า พระองค์ทรงเป็นเจ้าของสูงสุดของทุกสิ่งทุกอย่าง ดังนั้นทรงเรียกพระองค์ว่า จะกัทพะทิฺ ดังนั้น จากความรู้แจ้งของอารจุนะ ความจริงเกี่ยวกับคริชณะได้สถาปนาไว้ในโศลกนี้ และพวกเราควรเจริญรอยตามพระบาทของอารจุนะในการเข้าใจคริชณะตามความเป็นจริง