ภควัต-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ สิบเอ็ด

รูปลักษณ์จักรวาล

โศลก 3

เอวัม เอทัด ยะทฺาททะ ทวัม
อาทมานัม พะระเมชวะระฺ

ดรัชทุม อิชชฺามิ เท รูพัม
ไอชวะรัม พุรุโชททะมะฺ

เอวัมฺ  -  ดังนั้น, เอทัทฺ  -  นี้, ยะทฺาฺ  -  ตามความเป็นจริง, อาททฺะฺ  -  ได้ตรัสแล้ว, ทวัมฺ  -  พระองค์,อาทมานัมฺ  -  ตัวพระองค์เอง, พะระมะ-อีชวะระฺ  -  โอ้ พระผู้เป็นเจ้าสูงสุด, ดรัชทุมฺ  -  เห็น, อิชชฺามิฺ  -  ข้าพเจ้าปรารถนา, เทฺ  -  ของพระองค์, รูพัมฺ  -  รูปลักษณ์, ไอชวะรัมฺ  -  ทิพย์, พุรุชะ- อุททะมะฺ  -  โอ้ บุคลิกภาพผู้ยอดเยี่ยมที่สุด

คำแปลฺ

โอ้  ผู้ยิ่งใหญ่ที่สุดในบรรดาบุคลิกภาพทั้งหลาย  โอ้  รูปลักษณ์สูงสุด  ถึงแม้ข้าพเจ้าเห็นอยู่ต่อหน้า  ณ  ที่นี้  ในสถานภาพอันแท้จริงของพระองค์  ดังที่ทรงอธิบายเกี่ยวกับตัวพระองค์เอง  ข้าพเจ้าปรารถนาจะเห็นว่าพระองค์ทรงสด็จเข้าไปในปรากฏการณ์ทางจักรวาลได้อย่างไร  ข้าพเจ้าปรารถนาจะเห็นรูปลักษณ์นั้น

คำอธิบายฺ

องค์ภควานตรัสว่าเนื่องจากเสด็จเข้าไปในจักรวาลวัตถุโดยผู้แทนส่วนพระองค์  ปรากฏการณ์ในจักรวาลจึงบังเกิดขึ้นและดำเนินต่อไป  อารจุนะทรงได้รับแรงดลใจจากคำดำรัสของคริชณะ  แต่เพื่อให้ผู้อื่นมีความมั่นใจว่า  ในอนาคตอาจมีผู้คิดว่าคริชณะทรงเป็นบุคคลธรรมดาสามัญ  อารจุนะจึงปรารถนาที่จะเห็นพระองค์ในรูปลักษณ์จักรวาลโดยแท้จริง  เพื่อให้เห็นว่าพระองค์ทรงปฏิบัติตนอย่างไรภายในจักรวาลถึงแม้ทรงอยู่ห่าง  อารจุนะเรียกองค์ภควานว่า  พุรุโชททะมะฺ  มีความสำคัญเช่นกันเนื่องจากทรงเป็นบุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้า  และทรงปรากฏอยู่ภายในร่างกายของอารจุนะเอง  ถึงแม้ว่าพระองค์ทรงทราบถึงความปรารถนาของอารจุนะ  และเข้าใจว่าอารจุนะไม่มีความปรารถนาเป็นพิเศษที่จะเห็นพระองค์ในรูปลักษณ์จักรวาลเพราะอารจุนะมีความพึงพอใจโดยสมบูรณ์ที่ได้เห็นรูปลักษณ์ส่วนพระองค์ในรูปลักษณ์คริชณะ  แต่พระองค์ทรงเข้าใจเช่นกันว่า  อารจุนะปรารถนาจะเห็นรูปลักษณ์จักรวาลเพื่อให้ผู้อื่นมีความมั่นใจอารจุนะทรงไม่มีความปรารถนาส่วนตัวที่จะต้องยืนยัน  คริชณะทรงเข้าใจเช่นเดียวกันว่า  อารจุนะปรารถนาจะเห็นรูปลักษณ์จักรวาลเพื่อวางเป็นบรรทัดฐาน  เพราะในอนาคตจะมีคนหลอกลวงมากมายที่อ้างตนเองว่า  เป็นอวตารขององค์ภควาน  ฉะนั้น  ผู้คนควรระมัดระวังคนที่จะมาอ้างตนเองว่าเป็นคริชณะ  และเขาควรเตรียมพร้อมที่จะแสดงรูปลักษณ์จักรวาลของตนเพื่อยืนยันกับสิ่งที่ได้อวดอ้างไว้