ภควัต-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ สิบเอ็ด

รูปลักษณ์จักรวาล

โศลก 4

มันยะเส ยะดิ ทัช ชัฺคยัม
มะยา ดรัชทุม อิทิ พระโบฺฺ

โยเกชวะระ ทะโท เม ทวัม
ดารชะยาทมานัม อัพยะยัมฺ

มันยะเสฺ  -  พระองค์ทรงคิด, ยะดิฺ  -  อาจ, ทัทฺ  -  นั้น, ชัคยัมฺ  -  สามารถ, มะยาฺ  -  โดยข้า, ดรัช ทุมฺ  -  ได้เห็น, อิทิฺ  -  ดังนั้น, พระโบฺฺ  -  โอ้ องค์ภควาน, โยกะฺ  -  อีชวะระฺ  -  โอ้ เจ้าแห่งพลังอิทธิฤทธิ์ทั้งหลาย, ทะทะฮฺ  -  จากนั้น, เมฺ  -  แด่ข้า, ทวัมฺ  -  พระองค์, ดารชะยะฺ  -  แสดง, อาทมานัมฺ  -  ตัวพระองค์เอง, อัพพะยัมฺ  -  อมตะ

คำแปลฺ

หากทรงคิดว่าข้าพเจ้าสามารถเห็นรูปลักษณ์จักรวาลของพระองค์  โอ้  องค์ภควาน  โอ้  เจ้าแห่งพลังอิทธิฤทธิ์ทั้งปวง  โปรดกรุณาแสดงรูปลักษณ์จักรวาลอันหาที่สุดมิได้ของพระองค์แด่ข้าพเจ้าด้วย

คำอธิบายฺ

ได้กล่าวไว้ว่าเราไม่สามารถเห็น  ได้ยิน  เข้าใจ  หรือสำเหนียกองค์ภควานคริช  ณะด้วยประสาทสัมผัสวัตถุ  แต่หากเราปฏิบัติการอุทิศตนเสียสละรับใช้ด้วยความรักทิพย์ต่อพระองค์ตั้งแต่ต้น  เราจะสามารถเห็นองค์ภควานจากการเปิดเผยของพระองค์  ทุก  ๆ  ชีวิตเป็นเพียงละอองอณูทิพย์  ฉะนั้น  เป็นไปไม่ได้ที่จะเห็นหรือเข้าใจองค์ภควาน  อารจุนะในฐานะที่ทรงเป็นสาวก  จึงมิได้ขึ้นอยู่กับพลังแห่งการคาดคะเนของตนเอง  แต่ยอมรับขีดจำกัดในฐานะที่เป็นสิ่งมีชีวิต  และเข้าใจถึงสถานภาพของคริชณะที่ไม่สามารถประเมินได้  อารจุนะทรงเข้าใจว่าเป็นไปไม่ได้ที่สิ่งมีชีวิตจะเข้าใจผู้ที่ไร้ขอบเขตอันหาที่สิ้นสุดไม่ได้  หากผู้ไร้ขอบเขตทรงเปิดเผยตัวพระองค์  จึงเป็นไปได้ที่เราจะเข้าใจธรรมชาติแห่งความไร้ขอบเขตด้วยพระกรุณาธิคุณของพระองค์คำว่า  โยเกชวะระฺ  มีความสำคัญมากในที่นี้  เพราะองค์ภควานทรงมีพลังอำนาจที่ไม่สามารถมองเห็นได้  หากปรารถนา  ทรงสามารถเปิดเผยตนเองด้วยพระกรุณาธิคุณของพระองค์  แม้ไร้ขีดจำกัด  ฉะนั้น  อารจุนะทรงอ้อนวอนพระกรุณาธิคุณของคริชณะที่ไม่สามารถมองเห็นได้  มิใช่เป็นการสั่งคริชณะ  คริชณะทรงไม่จำเป็นต้องเปิดเผยตนเองเว้นเสียแต่เราจะศิโรราบในคริชณะจิตสำนึก  และปฏิบัติการอุทิศตนเสียสละรับใช้อย่างสมบูรณ์  ดังนั้น  ผู้ที่ขึ้นอยู่กับพลังแห่งการคาดคะเนทางจิตใจของตนเอง  จึงเป็นไปไม่ได้ที่จะเห็นคริชณะ