ภควัต-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ สิบเอ็ด

รูปลักษณ์จักรวาล

โศลก 41-42

สะเคฺทิ มัทวา พระสะบัฺม ยัด อุคทัม
เฮ คริชณะ เฮ ยาดะวะ เฮ สะเคฺทิฺ

อจานะทา มะฮิมานัม ทะเวดัม
มะยา พระมาดาท พระณะเยนะ วาพิฺ
ยัช ชาวะฮาสารทัฺม อสัท-คริโท ่สิ
วิฮาระ-ชัยยาสะนะ-โบฺจะเนชฺุ

เอโค ่ทฺะ วาพิ อัชยุทะ ทัท-สะมัคชัม
ทัท คชามะเย ทวาม อฮัม อัพระเมยัมฺ

สะคฺาฺ  -  เพื่อน, อิทิฺ  -  ดังนั้น, มัทวาฺ  -  คิด, พระสะบัฺมฺ  -  ถือเอา, ยัทฺ  -  อะไรก็แล้วแต่, อุคทัมฺ  -  กล่าว, เฮ คริชณะฺ  -  โอ้ คริชณะ, เฮ ยาดะวะฺ  -  โอ้ ยาดะวะ, เฮ สะเคฺฺ  -  โอ้ เพื่อนรักของข้า, อิทิฺ  -  ดังนั้น, อจานะทาฺ  -  โดยไม่รู้, มะฮิมานัมฺ  -  พระบารมี, ทะวะฺ  -  ของพระองค์, อิดัมฺ  -  นี้, มะยาฺ  -  โดยข้า, พระมาดาทฺ  -  จากความโง่เขลา, พระณะเยนะฺ  -  จากความรัก, วา อพิฺ  -  ไม่ว่าสิ่งใด, ยัทฺ  -  อะไรก็แล้วแต่, ชะฺ  -  เช่นกัน, อวะฮาสะ-อารทัฺมฺ  -  เพื่อความขบขัน, อสัท- คริทะฮฺ  -  ไม่ให้เกียรติ, อสิฺ  -  พระองค์ทรงเป็น, วิฮาระฺ  -  ในการพักผ่อนหย่อนใจ, ชัยยาฺ  -  ในขณะนอนอยู่, อาสะนะฺ  -  ในขณะนั่งอยู่, โบฺจะเนชฺุ  -  หรือขณะที่รับประทานอาหารด้วยกัน, เอคะฮฺ  -  คนเดียว, อทฺะ วาฺ  -  หรือ, อพิฺ  -  เช่นกัน, อัชยุทะฺ  -  โอ้ ผู้ไม่มีความผิดพลาด, ทัท- สะมัคชัมฺ  -  ในระหว่างเพื่อน ๆ, ทัทฺ  -  ทั้งหมดนั้น, คชามะเยฺ  -  ขออภัยโทษ, ทวามฺ  -  จากพระองค์, อฮัมฺ  -  ข้าพเจ้า, อัพระเมยัมฺ  -  โดยวัดไม่ได้

คำแปลฺ

คิดว่าพระองค์ทรงเป็นพระสหาย  ข้าเรียกพระองค์อย่างไม่ใคร่ครวญว่า  “โอ้คริชณะ”  “โอ้  ยาดะวะ”  “โอ้  เพื่อนข้า”  โดยไม่ทราบพระบารมีของพระองค์ได้โปรดให้อภัยโทษแก่ข้าที่กระทำต่อพระองค์ด้วยความบ้าคลั่งหรือด้วยความรักข้าพเจ้าไม่ให้เกียรติ  ต่อพระองค์หลายครั้ง  ได้ล้อเล่นกับพระองค์ขณะที่เราพักผ่อนหย่อนใจ  นอนบนเตียงเดียวกัน  นั่ง  หรือรับประทานอาหารด้วยกัน  บางครั้งอยู่ด้วยกันสองคน  และบางครั้งอยู่ต่อหน้าเพื่อน  ๆ  มากมาย  โอ้  ผู้ไม่มีความผิดพลาด  ได้โปรดกรุณายกโทษแก่ข้าพเจ้ากับความผิดพลาดทั้งหลาย

คำอธิบายฺ

ถึงแม้ว่าคริชณะทรงปรากฏต่อหน้าอารจุนะในรูปลักษณ์จักรวาล  อารจุนะทรงระลึกถึงความสัมพันธ์ฉันเพื่อนที่มีต่อคริชณะ  ดังนั้น  จึงขออภัยโทษและทรงขอร้องคริชณะเพื่อยกโทษให้ในการที่ปฏิบัติตัวเป็นกันเองหลายครั้ง  อันเนื่องจากความสนิทสนม  อารจุนะทรงยอมรับว่าในอดีตไม่รู้ว่าคริชณะทรงสามารถแสดงรูปลักษณ์จักรวาลนี้ถึงแม้ว่าคริชณะทรงอธิบายในฐานะที่เป็นเพื่อนสนิท  อารจุนะไม่ทราบว่ากี่ครั้งต่อกี่ครั้งที่ไม่ให้เกียรติคริชณะด้วยการเรียกว่าพระองค์ว่า  “โอ้  สหายข้า”  “โอ้คริชณะ”  “โอ้  ยาดะวะ”  ฯลฯ  โดยไม่ทราบถึงความมั่งคั่งของพระองค์  แต่คริชณะทรงมีพระเมตตากรุณามาก  ถึงแม้ว่าจะมีความมั่งคั่งเช่นนี้  พระองค์ยังทรงล้อเล่นกับอารจุนะเสมือนเพื่อน  นี่คือการสนองตอบในความรักทิพย์ระหว่างสาวกและองค์ภควานความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตและคริชณะมีความมั่นคงนิรันดร  โดยไม่มีวันที่จะลืมเลือนไปได้  ดังที่เราได้เห็นจากพฤติกรรมของอารจุนะ  ถึงแม้ว่าอารจุนะทรงเห็นความมั่งคั่งในรูปลักษณ์จักรวาล  ก็ยังไม่สามารถลืมความสัมพันธ์ฉันเพื่อนที่มีต่อคริชณะได้