ภควัต-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ สิบเอ็ด

รูปลักษณ์จักรวาล

โศลก 50

สันจะยะ อุวาชะฺ
อิทิ อารจุนัม วาสุเดวัส ทะโทฺคทวา
สวะคัม รูพัม ดารชะยาม อาสะ บํูยะฮฺ

อาชวาสะยาม อาสะ ชะ บีฺทัม เอนัม
บูทวา พุนะฮ โสมยะ-วะพุร มะฮาทมาฺ

สันจะยะฮ อุวาชะฺ  -  สันจะยะกล่าว, อิทิฺ  -  ดังนั้น, อารจุนัมฺ  -  แด่อารจุนะ, วาสุเดวะฮฺ  -  คริชณะ, ทะทฺาฺ  -  เช่นนั้น, อุคทวาฺ  -  ตรัส, สวะคัมฺ  -  ด้วยพระองค์เอง, รูพัมฺ  -  รูปลักษณ์, ดารชะยาม อาสะฺ  -  แสดง, บํูยะฮฺ  -  อีกครั้ง, อาชวาสะยาม อาสะฺ  -  ส่งเสริม, ชะฺ  -  เช่นกัน, บีฺทัมฺ  -  น่ากลัว, เอนัมฺ  -  เขา, บํูทวาฺ  -  มาเป็น, พุนะฮฺ  -  อีกครั้ง, สะอุมยะ-วะพุฮฺ  -  รูปลักษณ์ที่สง่างาม, มะฮา-อาทมาฺ  -  ผู้ยิ่งใหญ่

คำแปลฺ

สันจะยะกล่าวต่อดฺริทะราชทระว่า  องค์ภควานชรีคริชณะ  หลังจากตรัสกับอาร-จุนะแล้ว  ทรงแสดงรูปลักษณ์สี่กรอันแท้จริงของพระองค์  และในที่สุดทรงแสดงรูปลักษณ์สองกร  เพื่อเป็นการให้กำลังใจอารจุนะที่ทรงกำลังกลัวอยู่

คำอธิบายฺ

เมื่อคริชณะทรงปรากฏเป็นบุตรของวะสุเดวะและเดวะคี  ตอนแรกพระองค์ทรงปรากฏในรูปนารายะณะสี่กร  เมื่อพระบิดาและพระมารดาขอร้อง  พระองค์ทรงเปลี่ยนร่างมาเป็นทารกน้อยธรรมดา  ลักษณะเดียวกัน  คริชณะทรงทราบว่าอารจุนะไม่สนใจที่จะเห็นรูปลักษณ์สี่กร  แต่เนื่องจากอารจุนะขอร้องที่จะได้เห็นรูปลักษณ์สี่กรนี้  คริชณะจึงทรงแสดงรูปลักษณ์นี้อีกครั้งหนึ่ง  จากนั้นพระองค์ก็ทรงแสดงรูปลักษณ์สองกร  คำว่า  สะอุมยะ-วะพุฮฺ  มีความสำคัญมาก  สะอุมยะ-วะพุฮฺ  เป็นรูปลักษณ์ที่สง่างามมาก  รู้กันว่าสง่างามที่สุด  เมื่อพระองค์ทรงปรากฏ  ทุกคนได้แต่หลงรักรูปลักษณ์นี้เนื่องจากคริชณะทรงเป็นผู้กำกับจักรวาลจึงทรงจำกัดความกลัวของสาวกอารจุนะ  และทรงแสดงรูปลักษณ์คริชณะอันสง่างามอีกครั้งหนึ่ง  ใน  บระฮมะ-สัมฮิทาฺ  (5.38)  กล่าวไว้ว่า  เพรมานจะนะ-ชชํุริทะ-บัฺคธิ-วิโลชะเนนะฺ  บุคคลผู้มีดวงตาที่ชโลมไปด้วยสายใยแห่งความรักเท่านั้นจึงสามารถเห็นรูปลักษณ์อันสง่างามของชรีคริชณะได้