การอุทิศตนเสียสละรับใช้
โศลก 12
ชเรโย ฮิ กยานัม อับฺยาสาจ
กยานาด ดฺยานัม วิชิชยะเทฺ
ดฺยานาท คารมะ-พฺะละ-ทยากัส
ทยากาช ชฺานทิร อนันทะรัมฺ
ชเรยะฮฺ - ดีกว่า, ฮิฺ - แน่นอน, กยานัมฺ - ความรู้, อับฺยาสาทฺ - กว่าการปฏิบัติ, กยานาทฺ - กว่าความรู้, ดฺยานัมฺ - การทำสมาธิ, วิชิชยะเทฺ - พิจารณาว่าดีกว่า, ดฺยานาทฺ - กว่าการทำสมาธิ, คารมะ-พฺะละฺ - ทยากะฮฺ - สละผลของงาน, ทยากาทฺ - จากการเสียสละนี้, ชานทิฮฺ - ความสงบ, อนันทะรัมฺ - หลังจากนั้น
คำแปลฺ
หากไม่สามารถปฏิบัติเช่นนี้ เธอก็ไปปฏิบัติเพื่อพัฒนาความรู้ อย่างไรก็ดี ที่ดีกว่าความรู้คือการทำสมาธิ และดีกว่าการทำสมาธิคือการสละผลของงาน จากการเสียสละเช่นนี้เธอสามารถได้รับความสงบแห่งจิตใจ
คำอธิบายฺ
ดังที่ได้กล่าวไว้ในโศลกก่อนหน้านี้ มีการอุทิศตนเสียสละรับใช้สองวิธีคือ วิธีปฏิบัติตามหลักธรรม และวิธีการยึดมั่นในความรักต่อองค์ภควานโดยสมบูรณ์ สำหรับพวกที่ไม่สามารถปฏิบัติตามหลักธรรมในคริชณะจิตสำนึกโดยแท้จริง การไปพัฒนาความรู้จะดีกว่า เพราะว่าจากความรู้จะสามารถเข้าใจสถานภาพอันแท้จริง แล้วจะค่อยๆ พัฒนาถึงจุดแห่งการทำสมาธิ และจากการทำสมาธิจะสามารถเข้าใจองค์ภค วาน โดยวิธีการที่ค่อยเป็นค่อยไป มีวิธีการอื่น ๆ ที่ทำให้เข้าใจว่าตนเองคือองค์ภควาน วิธีทำสมาธิเช่นนี้เป็นทางเลือกก็ต่อเมื่อไม่สามารถปฏิบัติในการอุทิศตนเสียสละรับใช้ หากไม่สามารถทำสมาธิเช่นนี้ ก็มีหน้าที่ที่กำหนดไว้ ดังที่ได้กำหนดไว้ในวรรณกรรมพระเวทสำหรับ บราฮมะณะ คชัทริยะ ไวชยะ และ ชูดระฺ ซึ่งจะพบในบทสุดท้ายของ ภควัต-คีตาฺ แต่ในทุก ๆ กรณี เราควรสละผลงานของเรา เช่นนี้หมายความว่า ใช้ผลกรรมหรือผลจากการกระทำของเราเพื่อสิ่งที่ดี
โดยสรุป ในการบรรลุถึงองค์ภควานซึ่งเป็นจุดมุ่งหมายสูงสุดมีสองวิธี วิธีหนึ่งค่อย ๆ พัฒนา และอีกวิธีหนึ่งโดยตรง การอุทิศตนเสียสละรับใช้ในคริชณะจิตสำนึกเป็นวิธีโดยตรง และวิธีอื่น ๆ เกี่ยวกับการเสียสละผลแห่งกิจกรรมของตน จะสามารถมาถึงระดับแห่งความรู้ จากนั้นก็มาถึงระดับแห่งการทำสมาธิ จากนั้นมาถึงระดับแห่งการเข้าใจองค์อภิวิญญาณ และจากนั้นก็มาถึงระดับแห่งองค์ภควาน เราอาจปฏิบัติตามวิธีทีละขั้นตอนหรือปฏิบัติตามวิธีโดยตรง วิธีโดยตรงไม่ใช่ว่าทุกคนจะทำได้ ฉะนั้นวิธีทางอ้อมก็ดีเช่นกัน อย่างไรก็ดี ต้องเข้าใจว่าวิธีทางอ้อมไม่ได้แนะนำไว้สำหรับอารจุนะเพราะทรงอยู่ในระดับแห่งการอุทิศตนเสียสละรับใช้ด้วยความรักต่อคริชณะเรียบร้อยแล้ว วิธีทางอ้อมจึงมีไว้สำหรับบุคคลอื่น ๆ ที่ไม่ได้อยู่ในระดับนี้ สำหรับพวกนี้ควรปฏิบัติตามวิธีที่ค่อยเป็นค่อยไปในการเสียสละ ความรู้ การทำสมาธิ และการรู้แจ้งถึงองค์อภิวิญญาณ และ บระฮมันฺ แต่สำหรับ ภควัต-คีตาฺ ได้เน้นวิธีโดยตรง ทุก ๆ คนได้รับคำแนะนำให้รับเอาวิธีโดยตรงมาปฏิบัติและศิโรราบต่อองค์ภควานชรีคริชณะ