การอุทิศตนเสียสละรับใช้
โศลก 6-7
เย ทุ สารวารณิ คารมาณิ
มะยิ สันนยัสยะ มัท-พะราฮฺ
อนันเยไนวะ โยเกนะ
มาม ดฺยายันทะ อุพาสะเทฺ
เทชาม อฮัม สะมุดดฺารทา
มริทยุ-สัมสาระ-สากะราทฺ
บฺะวามิ นะ ชิราท พารทฺะ
มะยิ อาเวชิทะ-เชทะสามฺ
เยฺ - พวกซึ่ง, ทฺุ - แต่, สารวาณิฺ - ทั้งหมด, คารมาณิฺ - กิจกรรม, มะยิฺ - แด่ข้า, สันนยัสยะฺ - ยกเลิก, มัทฺ - พะราฮฺ - ยึดมั่นต่อข้า, อนันเยนะฺ - โดยไม่แบ่งแยก, เอวะฺ - แน่นอน, โยเกนะฺ - จากการปฏิบัติ บัฺคธิ-โยกะฺ เช่นนี้, มามฺ - แด่ข้า, ดฺยายันทะฮฺ - ทำสมาธิ, อุพาสะเทฺ - บูชา, เทชามฺ - ของพวกเขา, อฮัมฺ - ข้า, สะมุดดฺารทาฺ - ผู้ส่ง, มริทยฺุ - แห่งความตาย, สัมสาระฺ - ในความเป็นอยู่ทางวัตถุ, สากะราทฺ - จากมหาสมุทร, บฺะวามิฺ - ข้ามาเป็น, นะฺ - ไม่, ชิราทฺ - หลังจากเวลายาวนาน, พาทฺะฺ - โอ้ โอรสพระนางพริทฺา, มะยิฺ - แด่ข้า, อาเวชิทะฺ - ตั้งมั่น, เชทะสามฺ - จิตใจของพวกเขา
คำแปลฺ
แต่พวกที่บูชาข้า ถวายกิจกรรมทั้งหมด และเสียสละแด่ข้าโดยไม่เบี่ยงเบนปฏิบัติในการอุทิศตนเสียสละรับใช้ และทำสมาธิอยู่ที่ข้าเสมอ ตั้งจิตมั่นอยู่ที่ข้าโอ้ โอรสพระนางพริทฺา ข้าคือผู้จัดส่งพวกเขาให้ออกจากมหาสมุทรแห่งการเกิดและการตายโดยเร่งด่วน
คำอธิบายฺ
ได้กล่าวไว้อย่างชัดเจน ณ ที่นี้ว่า สาวกโชคดีมากที่องค์ภควานทรงจัดส่งให้ออกจากความเป็นอยู่ทางวัตถุโดยเร็ว ด้วยการอุทิศตนเสียสละรับใช้ที่บริสุทธิ์ เรารู้แจ้งว่าองค์ภควานนั้นทรงยิ่งใหญ่ และปัจเจกวิญญาณเป็นผู้น้อยด้อยกว่าพระองค์หน้าที่ของเราคือถวายการรับใช้องค์ภควาน หากไม่กระทำเช่นนี้เราจะต้องรับใช้ มายาฺ
ดังที่ได้กล่าวไว้แล้วว่า องค์ภควานทรงชื่นชมยินดีกับการอุทิศตนเสียสละรับใช้เท่านั้น ฉะนั้น เราควรอุทิศตนเสียสละอย่างเต็มที่ ควรตั้งมั่นจิตอยู่ที่คริชณะอย่างสมบูรณ์เพื่อบรรลุถึงพระองค์ เราควรทำงานเพื่อคริชณะเท่านั้น ไม่สำคัญว่าเป็นงานอะไร แต่งานนั้นควรทำไปเพื่อคริชณะเท่านั้น นั่นคือมาตรฐานการอุทิศตนเสียสละรับใช้ สาวกไม่ปรารถนาจะบรรลุถึงเป้าหมายอื่นใดนอกจากทำให้บุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้าทรงชื่นชมยินดี ภารกิจในชีวิตของเราคือทำให้คริชณะทรงพอพระทัย จนเราสามารถเสียสละทุกสิ่งทุกอย่างเพื่อความพึงพอพระทัยของพระองค์ เหมือนกับอาร-จุนะทรงกระทำที่สมรภูมิคุรุคเชทระ วิธีการนั้นง่ายมาก เราสามารถอุทิศตนเสียสละอยู่ในอาชีพของเรา และในขณะเดียวกันสวดภาวนา ฮะเร คริชณะ ฮะเร คริชณะคริชณะ คริชณะ ฮะเร ฮะเร/ ฮะเร รามะ ฮะเร รามะ รามะ รามะ ฮะเร ฮะเร การสวดภาวนาทิพย์เช่นนี้จะดึงดูดสาวกมาที่องค์ภควาน
ณ ที่นี้ องค์ภควานทรงสัญญาว่า โดยไม่ล่าช้าพระองค์จะจัดส่งสาวกผู้ปฏิบัติโดยบริสุทธิ์เช่นนี้จากมหาสมุทรแห่งความเป็นอยู่ทางวัตถุ พวกที่เจริญในการปฏิบัติโยคะสามารถโอนย้ายดวงวิญญาณตามความปรารถนาของตนไปยังโลกใดก็ได้ที่ตนชอบด้วยวิธีโยคะ บุคคลอื่นจะฉวยโอกาสจากหลายวิธี แต่สำหรับสาวกได้กล่าวไว้อย่างชัดเจน ณ ที่นี้ว่า องค์ภควานเองจะทรงมารับเขา สาวกไม่จำเป็นต้องรอให้มีประสบการณ์มากเพื่อย้ายโอนตนเองไปยังท้องฟ้าทิพย์
ใน วะราฮะ พุราณะฺ โศลกนี้ปรากฏ
นะยามิ พะระมัม สทฺานัม
อารชิร-อาดิ-กะทิม วินาฺ
กะรุดะ-สคันดัฺม อาโรพยะ
ยะเทฺชชัฺม อนิวาริทะฮฺ
คำอธิบายคือ สาวกไม่จำเป็นต้องฝึกปฏิบัติ อัชทางกะ-โยกะฺ เพื่อโอนย้ายดวงวิญญาณของตนไปยังโลกทิพย์ องค์ภควานเองทรงเป็นผู้รับผิดชอบโดยกล่าวไว้อย่างชัดเจนว่า พระองค์เองจะกลายมาเป็นผู้จัดส่ง เด็กน้อยที่อยู่ภายใต้การดูแลของผู้ปกครองโดยสมบูรณ์ สถานภาพของเขานั้นปลอดภัย ในทำนองเดียวกัน สาวกไม่จำเป็นต้องพยายามโอนย้ายตนเองด้วยการฝึกปฏิบัติโยคะเพื่อไปยังโลกอื่น ๆ แต่ด้วยพระมหากรุณาธิคุณพระองค์เสด็จมาทันที ทรงประทับอยู่บนหลังพญาครุฑ (กะรุดะ) และจัดส่งสาวกจากความเป็นอยู่ทางวัตถุโดยทันที แม้ว่ามนุษย์ผู้ตกลงไปในมหาสมุทรอาจดิ้นรนด้วยความยากลำบากมาก อาจเป็นผู้ชำนาญในการว่ายน้ำ แต่ไม่สามารถช่วยตัวเองได้ ถ้าหากมีใครคนหนึ่งมารับให้ขึ้นจากน้ำ เขาจะได้รับความปลอดภัยโดยง่ายดายในทำนองเดียวกัน พระองค์ทรงรับสาวกจากความเป็นอยู่ทางวัตถุนี้ เราเพียงแต่ต้องปฏิบัติวิธีง่าย ๆ ของคริชณะจิตสำนึก และปฏิบัติการอุทิศตนเสียสละรับใช้โดยสมบูรณ์ผู้มีปัญญาควรชอบวิธีแห่งการอุทิศตนเสียสละรับใช้มากกว่าวิถีทางอื่นทั้งหมดเสมอ ใน นารายะณียะฺ ได้ยืนยันไว้ดังนี้
ยา ไว สาดฺะนะ-สัมพัททิฮ
พุรุชารทฺะ-ชะทุชทะเยฺ
ทะยา วินา ทัด อาพโนทิ
นะโร นารายะณาชระยะฮฺ
คำอธิบายของโศลกนี้คือ เราไม่ควรปฏิบัติวิธีต่าง ๆ ในกิจกรรมเพื่อหวังผลทางวัตถุหรือพัฒนาความรู้ด้วยวิธีการคาดคะเนทางจิต ผู้ที่อุทิศตนเสียสละแด่บุคลิกภาพสูงสุดสามารถได้รับประโยชน์ทั้งหลายที่ได้รับจากวิธีโยคะอื่น ๆ เช่น จากการคาดคะเน จากพิธีบูชา จากการบวงสรวง จากการให้ทาน ฯลฯ นั่นคือ พรโดยเฉพาะจากการอุทิศตนเสียสละรับใช้
เพียงแต่สวดภาวนาพระนามอันศักดิ์สิทธิ์ของชรีคริชณะ ฮะเร คริชณะ ฮะเรคริชณะ คริชณะ คริชณะ ฮะเร ฮะเร/ ฮะเร รามะ ฮะเร รามะ รามะ รามะ ฮะเร ฮะเรสาวกขององค์ภควานสามารถบรรลุถึงจุดมุ่งหมายสูงสุดโดยง่ายดายอย่างมีความสุขแต่จุดมุ่งหมายนี้ วิธีการทางศาสนาอื่นไม่สามารถบรรลุถึง
ข้อสรุปของ ภควัต-คีตาฺ กล่าวไว้ในบทที่สิบแปด ดังนี้
สารวะ-ดฺารมาน พะริยัจยะ
มาม เอคัม ชะระณัม วระจะฺ
อฮัม ทวาม สารวะ-พาเพบฺโย
โมคชะยิชยามิ มา ชุชะฮฺ
เราควรยกเลิกวิธีการอื่น ๆ ทั้งหมดเพื่อความรู้แจ้งแห่งตน และเพียงแต่ปฏิบัติอุทิศตนเสียสละรับใช้ในคริชณะจิตสำนึกเท่านั้น เช่นนี้จะทำให้เราบรรลุถึงความสมบูรณ์สูงสุดแห่งชีวิต ไม่มีความจำเป็นที่จะต้องพิจารณาถึงบาปกรรมของตนในชาติปางก่อนเพราะว่าองค์ภควานทรงดูแลเราอย่างสมบูรณ์ ฉะนั้น เราไม่ควรพยายามจัดส่งตนเองในความรู้แจ้งทิพย์โดยไร้สาระประโยชน์ ทุกคนควรมาพึ่งชรีคริชณะองค์ภควานผู้ทรงเดชสูงสุด นั่นคือความสมบูรณ์สูงสุดแห่งชีวิต