ภควัต-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ สิบสาม

ธรรมชาติ ผู้รื่นเริง
และจิตสำนึก

โศลก 20

พระคริทิม พุรุชัม ไชวะ
วิดดิฺ อนาดี อุบฺาพ อพิฺ

วิคารามช ชะ กุณามช ไชวะ
วิดดิฺ พระคริทิ-สัมบฺะวานฺ

พระคริทิมฺ  -  ธรรมชาติวัตถุ, พุรุชัมฺ  -  สิ่งมีชีวิต, ชะฺ  -  เช่นกัน, เอวะฺ  -  แน่นอน, วิดดิฺฺ  -  เธอต้องรู้, อนาดีฺ  -  ไม่มีจุดเริ่มต้น, อุโบฺฺ  -  ทั้งคู่, อพิฺ  -  เช่นกัน, วิคารานฺ  -  การเปลี่ยนแปลง, ชะฺ  -  เช่นกัน, กุณาณฺ  -  สามระดับของธรรมชาติ, ชะฺ  -  เช่นกัน, เอวะฺ  -  แน่นอน, วิดดิฺฺ  -  รู้, พระคริทิฺ  -  ธรรมชาติวัตถุ, สัมบฺะวานฺ  -  ผลิตจาก

คำแปลฺ

ควรเข้าใจว่าธรรมชาติวัตถุและสิ่งมีชีวิตไม่มีจุดเริ่มต้น  การเปลี่ยนแปลงและระดับของวัตถุเป็นผลผลิตของธรรมชาติวัตถุ

คำอธิบายฺ

จากความรู้ที่ให้ไว้ในบทนี้  เราสามารถเข้าใจร่างกาย  (สนามแห่งกิจกรรม)และผู้รู้ร่างกาย  (ทั้งปัจเจกวิญญาณและอภิวิญญาณ)  ร่างกายเป็นสนามแห่งกิจกรรมซึ่งประกอบไปด้วยธรรมชาติวัตถุ  ปัจเจกวิญญาณที่ถูกร่างกายปกคลุมและรื่นเริงไปกับกิจกรรมของร่างกายคือ  พุรุชะฺ  หรือสิ่งมีชีวิต  เราเป็นผู้รู้ผู้หนึ่ง  และผู้รู้อีกผู้หนึ่งคืออภิวิญญาณ  เข้าใจว่าทั้งอภิวิญญาณและปัจเจกวิญญาณเป็นปรากฏการณ์ที่ต่างกันของบุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้า  สิ่งมีชีวิตอยู่ในกลุ่มของพลังงานของพระองค์  และอภิวิญญาณอยู่ในกลุ่มของภาคที่แบ่งแยกส่วนมาจากองค์ภควาน

ทั้งธรรมชาติวัตถุและสิ่งมีชีวิตเป็นอมตะ  หมายความว่าทั้งคู่มีอยู่ก่อนการสร้าง  ปรากฏการณ์ทางวัตถุมาจากพลังงานขององค์ภควาน  สิ่งมีชีวิตก็เช่นเดียวกันแต่สิ่งมีชีวิตเป็นพลังงานที่สูงกว่า  ทั้งสิ่งมีชีวิตและธรรมชาติวัตถุมีอยู่ก่อนที่จักรวาลนี้จะปรากฏ  ธรรมชาติวัตถุถูกซึมซาบอยู่ในองค์ภควาน  มะฮา-วิชณฺุ  และเมื่อถึงเวลาจำเป็นจะปรากฏออกมาผ่านทางผู้แทน  มะฮัท-ทัททวะฺ  ในทำนองเดียวกัน  สิ่งมีชีวิตก็อยู่ในพระองค์  เนื่องจากอยู่ภายใต้พันธสภาวะ  จึงไม่ชอบรับใช้องค์ภควาน  ดังนั้น  จึงไม่ได้รับอนุญาตให้เข้าไปในท้องฟ้าทิพย์  แต่จากการที่ธรรมชาติวัตถุปรากฏออกมา  สิ่งมีชีวิตเหล่านี้จึงได้รับอนุญาตให้ปฏิบัติการในโลกวัตถุและเตรียมตัวเพื่อเข้าไปในโลกทิพย์  นั่นคือความเร้นลับแห่งการสร้างทางวัตถุนี้  อันที่จริงสิ่งมีชีวิตโดยเนื้อแท้เดิมทีเป็นละอองอณูทิพย์ขององค์ภควาน  แต่เนื่องจากธรรมชาติที่ชอบต่อต้านจึงได้มาอยู่ในพันธสภาวะภายใต้ธรรมชาติวัตถุ  ไม่สำคัญว่าสิ่งมีชีวิตหรือชีวิตที่สูงกว่าขององค์ภควานมาสัมผัสกับธรรมชาติวัตถุได้อย่างไร  อย่างไรก็ดี  บุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้าทรงทราบว่า  สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นได้อย่างไรและทำไมมันจึงเกิดขึ้น  ในพระคัมภีร์พระองค์ตรัสว่า  ผู้ที่หลงใหลอยู่กับธรรมชาติวัตถุนี้จะต้องเผชิญกับการดิ้นรนต่อสู้เพื่อความอยู่รอดด้วยความยากลำบาก  แต่จากไม่กี่โศลกนี้เราควรรู้อย่างแน่นอนว่าการเปลี่ยนแปลงและอิทธิพลทั้งหลายของธรรมชาติวัตถุทั้งสามระดับก็เป็นผลผลิตของธรรมชาติวัตถุเช่นกัน  การเปลี่ยนแปลงและความหลากหลายทั้งหมดที่เกี่ยวข้องกับสิ่งมีชีวิตก็เนื่องมาจากร่างกาย  สำหรับดวงวิญญาณแล้วสิ่งมีชีวิตทั้งหมดเหมือนกัน