ภควัต-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ สิบสาม

ธรรมชาติ ผู้รื่นเริง
และจิตสำนึก

โศลก 28

สะมัม สารเวชุ บํูเทชุ
ทิชฮันทัม พะระเมชวะรัมฺ

วินัชยัทสุ อวินัชยันทัม
ยะฮ พัชยะทิ สะ พัชยะทิฺ

สะมัมฺ  -  เสมอภาค, สารเวชฺุ  -  ในทั้งหมด, บํูเทชฺุ  -  สิ่งมีชีวิต, ทิชทัฺนทัมฺ  -  อาศัยอยู่, พะระมะ- อีชวะรัมฺ  -  องค์อภิวิญญาณ, วินัชยัทสฺุ  -  ในการทำลาย, อวินัชยันทัมฺ  -  ไม่ถูกทำลาย, ยะฮฺ  -  ผู้ใดซึ่ง, พัชยะทิฺ  -  เห็น, สะฮฺ  -  เขา, พัชยะทิฺ  -  เห็นโดยแท้จริง

คำแปลฺ

ผู้เห็นองค์อภิวิญญาณพร้อมกับปัจเจกวิญญาณในทุก  ๆ  ร่าง  และเข้าใจว่าทั้งดวงวิญญาณและอภิวิญญาณภายในร่างกายที่สูญสลายนี้ไม่มีวันถูกทำลาย  เป็นผู้เห็นโดยแท้จริง

คำอธิบายฺ

ผู้ใดคบกัลยาณมิตรจะสามารถเห็นสามสิ่งรวมกันคือ  ร่างกาย  เจ้าของร่างกายหรือปัจเจกวิญญาณ  และสหายของปัจเจกวิญญาณ  ผู้เห็นเช่นนี้เป็นผู้มีความรู้ที่แท้จริงนอกจากมาคบหาสมาคมกับผู้รู้วิชาทิพย์โดยแท้จริง  มิฉะนั้น  เราจะไม่สามารถเห็นสามสิ่งนี้  ผู้ที่ไม่มีการคบหาสมาคมเช่นนี้อยู่ในอวิชชา  เพราะเห็นแต่เพียงร่างกายและคิดว่าเมื่อร่างกายถูกทำลายทุกสิ่งทุกอย่างก็จบลง  อันที่จริงไม่เป็นเช่นนั้น  หลังจากร่างกายถูกทำลายลง  ทั้งดวงวิญญาณและอภิวิญญาณยังคงอยู่  ทั้งคู่ยังคงดำเนินต่อไปในร่างต่าง  ๆ  มากมาย  ทั้งเคลื่อนที่และไม่เคลื่อนที่  คำสันสกฤต  พะระเมชวะระฺ  บางครั้งแปลเป็น  “ปัจเจกวิญญาณ”  เพราะว่าดวงวิญญาณเป็นเจ้าของร่างกาย  และหลังจากร่างกายถูกทำลายลง  ดวงวิญญาณจะย้ายไปสู่อีกร่างหนึ่ง  เช่นนี้เขาเป็นเจ้านาย  แต่มีผู้อื่นแปลคำว่า  พะระเมชวะระฺ  นี้เป็นอภิวิญญาณ  ทั้งสองกรณี  ทั้งอภิวิญญาณและปัจเจกวิญญาณยังคงดำเนินต่อไป  ทั้งคู่ไม่ถูกทำลายผู้สามารถเห็นเช่นนี้เป็นผู้เห็นสิ่งที่เกิดขึ้นตามความเป็นจริง