ภควัต-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ สิบสาม

ธรรมชาติ ผู้รื่นเริง
และจิตสำนึก

โศลก 5

ริชิบิฺร บะฮุดฺา กีทัม
ชฺานโดบิฺร วิวิไดฺฮ พริทัฺคฺ

บระฮมะ-สูทระ-พะไดช ไชวะ
เฮทุมัดบิฺร วินิชชิไทฮฺ

ริชิบิฺฮฺ  -  โดยปราชญ์ผู้มีปัญญา, บะฮุดฺาฺ  -  ในหลายทาง, กีทัมฺ  -  อธิบาย, ชัฺนโดบิฺฮฺ  -  โดยบทมนต์พระเวท, วิวิไดฺฮฺ  -  ต่าง ๆ, พริทัฺคฺ  -  แตกต่างกัน, บระฮมะ-สูทระฺ  -  ของเวดานธะ, พะไดฮฺ  -  โดยคำพังเพย, ชะฺ  -  เช่นกัน, เอวะ-แน่นอน, เฮทุ-มัดบิฺฮฺ  -  ด้วยเหตุและผล, วินิช ชิไทฮฺ  -  แน่นอน

คำแปลฺ

ความรู้สนามแห่งกิจกรรมและผู้รู้กิจกรรมนั้น  นักปราชญ์หลายท่านได้อธิบายไว้ในบทความพระเวทต่าง  ๆ  ได้แสดงไว้โดยเฉพาะใน  เวดานธะ-สูทระ  ด้วยวิจารณญาณทั้งหมดของเหตุและผล

คำอธิบายฺ

องค์ภควานคริชณะทรงเป็นผู้เชื่อถือได้สูงสุดในการอธิบายความรู้นี้  ถึงกระนั้นเพื่อเป็นการศึกษา  นักวิชาการผู้คงแก่เรียนและผู้เชื่อถือได้ที่มีมาตรฐานจะอ้างอิงหลักฐานจากผู้เชื่อถือได้ในอดีตเสมอ  คริชณะทรงอธิบายถึงประเด็นที่ขัดแย้งกันมากที่สุดนี้  ซึ่งเกี่ยวกับปัจเจกวิญญาณและอภิวิญญาณว่าเป็นหนึ่งดวงหรือสองดวง  โดยอ้างอิงคัมภีร์  เวดานธะฺ  ซึ่งเป็นที่ยอมรับกันว่าเชื่อถือได้  ก่อนอื่นพระองค์ตรัสว่า  “เช่นนี้ตามนักปราชญ์ต่าง  ๆ”  เกี่ยวกับนักปราชญ์ต่าง  ๆ  นอกจากตัวพระองค์เอง  วิยาสะเดวะ(ผู้เขียน  เวดานธะ-สูทระฺ)  เป็นนักปราชญ์ผู้ยิ่งใหญ่  ความเป็นสองดวงนี้ได้อธิบายไว้อย่างสมบูรณ์ใน  เวดานธะ-สูทระฺ  พะราชะระผู้เป็นบิดาของวิยาสะเดวะก็เป็นนักปราชญ์ผู้ยิ่งใหญ่  ได้เขียนในหนังสือศาสนาของท่านว่า  อฮัม  ทวัม  ชะ  ทะทฺานเยฺ  ...  “พวกเรา  ท่าน  ข้าพเจ้า  และสิ่งมีชีวิต  ทั้งหมดเป็นทิพย์แม้อยู่ในร่างกายวัตถุ  บัดนี้เราตกลงมาอยู่ในวิถีทางของสามระดับแห่งธรรมชาติวัตถุตามกรรมที่แตกต่างกันไป  ดังนั้น  บางคนอยู่ในระดับที่สูงกว่า  และบางคนอยู่ในธรรมชาติที่ต่ำกว่า  ธรรมชาติที่สูงกว่าและต่ำกว่าดำเนินไปก็เนื่องมาจากอวิชชา  และจะปรากฏอยู่ในจำนวนสิ่งมีชีวิตที่นับไม่ถ้วน  แต่อภิวิญญาณผู้ไม่มีความผิดพลาด  ไม่มีมลทินจากสามระดับแห่งธรรมชาติ  พระองค์ทรงเป็นทิพย์”  ทำนองเดียวกัน  ในคัมภีร์พระเวทฉบับเดิม  ข้อแตกต่างระหว่างดวงวิญญาณอภิวิญญาณ  และร่างกายได้กล่าวไว้โดยเฉพาะใน  คะทฺะ  อุพะนิชัดฺ  มีนักปราชญ์ผู้ยิ่งใหญ่มากมายได้อธิบายไว้  และพะราชะระพิจารณาว่าเป็นบุคคลสำคัญในบรรดานักปราชญ์เหล่านี้

คำว่า  ชัฺนโดบิฺฮฺ  หมายถึง  วรรณกรรมพระเวทต่าง  ๆ  ตัวอย่างเช่น  ไททิรียะ  อุพะนิชัดฺ  ซึ่งแยกออกมาจาก  ยะจุรเวดะฺ  อธิบายถึงธรรมชาติ  สิ่งมีชีวิต  และองค์ภควาน

ดังที่กล่าวไว้แล้วว่า  คเชทระฺ  คือสนามแห่งกิจกรรม  และมีสอง  คเชทระ-กยะฺคือปัจเจกดวงชีวิต  และดวงชีวิตสูงสุด  ดังที่ได้กล่าวไว้ใน  ไททิรียะ  อุพะนิชัดฺ  (2.9)  บระฮ-  มะ  พุชชัฺม  พระทิชทฺาฺ  มีปรากฎการณ์แห่งพลังงานขององค์ภควานเรียกว่า  อันนะ-มะยะฺซึ่งขึ้นอยู่กับอาหารเพื่อดำรงอยู่  เช่นนี้เป็นความรู้แจ้งแห่งองค์ภควานทางวัตถุ  จากนั้นใน  พราณะ-มะยะฺ  หลังจากรู้แจ้งสัจธรรมสูงสุดในอาหารเราสามารถรู้แจ้งสัจธรรมในอาการชีวิตหรือรูปลักษณ์ชีวิต  ใน  กยานะ-มะยะฺ  การรู้แจ้งขยายไปสูงกว่าอาการชีวิตโดยมาถึงจุดแห่งความคิด  ความรู้สึก  และความเต็มใจ  จากนั้นก็มีความรู้แจ้ง  บระฮ  มันฺ  เรียกว่า  วิกยานะ-มะยะ  ซึ่งจิตใจและอาการชีวิตของสิ่งมีชีวิตแตกต่างไปจากตัวสิ่งมีชีวิตเอง  ถัดไปเป็นระดับสูงสุดคือ  อนันดะฺ-มะยะฺ  รู้แจ้งแห่งธรรมชาติความปลื้มปีติสุขทั้งหมด  ดังนั้น  มีความรู้แจ้งแห่ง  บระฮมันฺ  ห้าระดับเรียกว่า  บระฮมะ  พุชชัฺมฺ  ทั้งหมดนี้สามระดับแรก  อันนะ-มะยะ,  พราณะ-มะยะ,  และกยานะ-มะยะฺ  เกี่ยวข้องกับสนามแห่งกิจกรรมของสิ่งมีชีวิตผู้ที่เป็นทิพย์เหนือสนามแห่งกิจกรรมทั้งหมดเหล่านี้คือ  องค์ภควานสูงสุดซึ่งเรียกว่า  อานันดะ-มะยะ,  เวดานธะ-สูทระฺ  ยังอธิบายถึงพระองค์ด้วยการกล่าวว่า  อานันดะ-มะโย  ่บฺยาสารทฺ  องค์ภควานโดยธรรมชาติทรงเปี่ยมไปด้วยความรื่นเริงเพื่อเสวยสุขกับความสุขเกษมสำราญทิพย์ของพระองค์  พระองค์ทรงแบ่งแยกมาเป็น  วิกยานะ-มะยะ,  พราณะ-มะยะ,  กยานะ-มะยะ  และ  อันนะ-มะยะฺ  ในสนามแห่งกิจกรรม  สิ่งมีชีวิตถือว่าเป็นผู้รื่นเริง  ที่แตกต่างไปจากตัวเขาคือ  อานันดะ-มะยะฺนั่นหมายความว่าหากสิ่งมีชีวิตตัดสินใจจะเสวยสุขด้วยการประสานตนเองกับ  อานันดะ  -มะยะฺ  จะทำให้เขาสมบูรณ์  นี่คือภาพอันแท้จริงขององค์ภควานในฐานะที่เป็นผู้รู้สนามสูงสุด  สิ่งมีชีวิตในฐานะที่เป็นผู้รู้ที่รองลงมา  และธรรมชาติของสนามแห่งกิจกรรม  เราต้องค้นหาความจริงนี้ใน  เวดานธะ-สูทระฺ  หรือ  บระฮมะ-สูทระฺ

ได้กล่าวไว้  ณ  ที่นี้ว่า  การประมวล  บระฮมะ-สูทระฺ  ได้เรียบเรียงไว้อย่างดีตามเหตุและผล  บาง  สูทระฺ  หรือคำพังเพยต่าง  ๆ  เช่น  นะ  วิยัด  อัชรุเทฮฺ  (2.3.2)  นาทมา  ชรุเทฮฺ  (2.3.18)  และพะราท  ทุ  ทัช-ชฺรุเทฮฺ  (2.3.40)  คำพังเพยแรกแสดงถึงสนามแห่งกิจกรรม  คำพังเผยที่สองแสดงถึงสิ่งมีชีวิต  และคำพังเผยที่สามแสดงถึงองค์ภควาน  ผู้สูงสุดอย่างสมบูรณ์แบบในปรากฏการณ์ทั้งหลายแห่งชีวิตอันหลากหลาย