ภควัต-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ สิบสี่

สามระดับแห่งธรรมชาติวัตถุ

โศลก 6

ทะทระ สัททวัม นิรมะลัทวาท
พระคาชะคัม อนามะยัมฺ

สุคฺะ-สังเกนะ บัดฺนาทิ
กยานะ-สังเกนะ ชานะกฺะฺ

ทะทระฺ  -  ที่นั่น, สัททวัมฺ  -  ระดับความดี, นิรมะลัทวาทฺ  -  บริสุทธิ์ที่สุดในโลกวัตถุ, พระคา ชะคัมฺ  -  ส่องแสงสว่าง, อนามะยัมฺ  -  ปราศจากผลบาป, สุคฺะฺ  -  ด้วยความสุข, สังเกนะฺ  -  จากการคบหาสมาคม, บัดฺนาทิฺ  -  พันธสภาวะ, กยานะฺ  -  ด้วยความรู้, สังเกนะฺ  -  จากการคบหาสมาคม, ชะฺ  -  เช่นกัน, อนะกฺะฺ  -  โอ้ ผู้ไร้บาป

คำแปลฺ

โอ้  ผู้ไร้บาป  ระดับความดี  บริสุทธิ์กว่าระดับอื่น  จะส่องแสงสว่างและทำให้เป็นอิสระจากผลบาปทั้งปวง  พวกที่สถิตในระดับนั้นอยู่ในพันธสภาวะด้วยความรู้สึกว่ามีความสุขและมีความรู้

คำอธิบายฺ

สิ่งมีชีวิตอยู่ภายใต้สภาวะของธรรมชาติวัตถุมีหลายลักษณะ  พวกหนึ่งมีความสุข  อีกพวกหนึ่งตื่นตัวมาก  และอีกพวกหนึ่งหมดหนทางที่จะช่วยเหลือได้  ปรากฏการณ์ทางจิตวิทยาทั้งหมดนี้เป็นต้นเหตุของพันธสภาวะในธรรมชาติของสิ่งมีชีวิต  พวกเขามาอยู่ภายใต้สภาวะที่แตกต่างกันได้อย่างไร  ได้อธิบายไว้ในส่วนนี้ของ  ภควัต-คีตาฺ  เรามาพิจารณาถึงระดับความดีก่อน  ผลจากการพัฒนาระดับความดีในโลกวัตถุคือ  จะมีความฉลาดกว่าพวกที่อยู่ในสภาวะด้วยกัน  พวกนี้ไม่ได้รับความทุกข์ทางวัตถุมากมายนัก  และจะมีความรู้สึกว่าเจริญก้าวหน้าในความรู้ทางวัตถุ  ตัวแทนของระดับนี้คือพราหมณ์  ซึ่งควรสถิตในระดับความดี  ความรู้สึกว่ามีความสุขเช่นนี้เนื่องจากเข้าใจว่าในระดับความดีทำให้ตนเป็นอิสระจากผลบาป  อันที่จริงในวรรณกรรมพระเวทได้กล่าวไว้ว่า  ระดับความดีหมายถึงมีความรู้มากกว่า  และมีความรู้สึกว่ามีความสุขมากกว่า

ความยากลำบากที่นี่คือ  เมื่อสิ่งมีชีวิตอยู่ในระดับความดี  เขาอยู่ภายใต้สภาวะที่มีความรู้สึกว่าตนเองเจริญก้าวหน้าในความรู้  และดีกว่าคนอื่น  เช่นนี้ทำให้ตกอยู่ในพันธสภาวะ  ตัวอย่างที่ดีที่สุดคือ  นักวิทยาศาสตร์และนักปราชญ์  แต่ละท่านภูมิใจมากกับความรู้ที่ตนมี  โดยทั่วไปพวกนี้จะพัฒนามาตรฐานชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีกว่า  และรู้สึกว่ามีความสุขทางวัตถุ  ความรู้สึกว่ามีความสุขมากในสภาวะเช่นนี้ทำให้ถูกพันธนาการโดยระดับความดีของธรรมชาติวัตถุ  เมื่อเป็นเช่นนี้  จะหลงติดทำงานอยู่ในระดับความดี  ตราบใดที่ยังหลงติดอยู่กับการทำงานเช่นนี้  จะต้องได้รับร่างกายในระดับต่าง  ๆ  ของธรรมชาติวัตถุ  ดังนั้น  จึงไม่มีโอกาสจะหลุดพ้นหรือย้ายไปยังโลกทิพย์  เขาอาจกลับมาเป็นนักปราชญ์  นักวิทยาศาสตร์  หรือนักกวีซ้ำซาก  และถูกพันธนาการในสภาวะที่ได้รับโทษแห่งการเกิดและการตายเช่นเดียวกันนี้ซ้ำแล้วซ้ำอีก  แต่เนื่องจากความหลงในพลังงานวัตถุ  ทำให้เขาคิดว่าชีวิตเช่นนี้สุขสบายดี