ภควัต-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ สิบสี่

สามระดับแห่งธรรมชาติวัตถุ

โศลก 8

ทะมัส ทุ อกยานะ-จัม วิดดิฺ
โมฮะนัม สารวะ-เดฮินามฺ

พระมาดาลัสยะ-นิดราบิฺส
ทัน นิบัดฮนาทิ บฺาระทะฺ

ทะมะฮฺ  -  ระดับอวิชชา, ทฺุ  -  แต่, อกยานะ-จัมฺ  -  ผลิตจากอวิชชา, วิดดิฺฺ  -  รู้, โมฮะนัมฺ  -  ความหลง, สารวะ-เดฮินามฺ  -  ของสิ่งมีชีวิตในร่างทั้งหมด, พระมาดะฺ  -  ด้วยความบ้าคลั่ง, อสัส ยะฺ  -  เกียจคร้าน, นิดราบิฺฮฺ  -  และนอน, ทัทฺ  -  นั้น, นิบัดฮนาทิฺ  -  พันธนาการ, บฺาระทะฺ  -  โอ้โอรสแห่งบฺาระทะ

คำแปลฺ

โอ้  โอรสแห่งบฺาระทะ  จงรู้ว่าระดับแห่งความมืดเกิดจากอวิชชาเป็นความหลงของมวลชีวิตที่อยู่ในร่าง  ผลของระดับนี้คือ  ความบ้าคลั่ง  ความเกียจคร้าน  และการนอน  ซึ่งผูกมัดพันธวิญญาณ

คำอธิบายฺ

โศลกนี้ได้ใช้คำว่า  ทฺุ  โดยเฉพาะและสำคัญมาก  เช่นนี้หมายความว่า  ระดับอวิชชามีคุณสมบัติของวิญญาณในร่างที่แปลก  ระดับอวิชชาตรงกันข้ามกับระดับความดี  จากการพัฒนาความรู้ทำให้ผู้อยู่ในระดับความดีสามารถเข้าใจว่าอะไรเป็นอะไร  แต่ในระดับอวิชชาตรงกันข้าม  เพราะทุกคนที่อยู่ภายใต้มนต์ขลังของระดับอวิชชากลายเป็นบ้า  คนบ้าไม่สามารถเข้าใจว่าอะไรเป็นอะไร  แทนที่จะเจริญก้าวหน้า  กลับทำตัวให้ตกต่ำลง  คำนิยามของระดับอวิชชาได้กล่าวไว้ในวรรณกรรมพระเวทว่า  วัสทุ-ยาทฺาทมยะ-  กยานาวะระคัม  วิพารยะยะ-กยานะ-จะนะคัม  ทะมะฮฺ  ภายใต้มนต์สะกดแห่งอวิชชาทำให้ไม่สามารถเข้าใจสิ่งใดตามความเป็นจริง  ตัวอย่างเช่น  ทุกคนเห็นว่าคุณปู่คุณตาได้ตายไปแล้ว  ดังนั้น  ตัวเราเองจะต้องตายเช่นกัน  มนุษย์ต้องตาย  ลูกหลานที่เราให้กำเนิดก็จะต้องตายเช่นเดียวกัน  ดังนั้น  ความตายเป็นสิ่งที่แน่นอน  ถึงกระนั้นผู้คนก็ยังสะสมเงินทองอย่างบ้าคลั่ง  และทำงานหนักมากทั้งวันทั้งคืนโดยไม่สนใจกับดวงวิญญาณอมตะ  นี่คือความบ้าคลั่ง  และในความบ้าคลั่ง  จะไม่เต็มใจที่จะเจริญก้าวหน้าในความเข้าใจวิถีทิพย์  บุคคลเหล่านี้เกียจคร้านมาก  เมื่อได้รับเชิญให้ไปคบหาสมาคมเพื่อความเข้าใจวิถีทิพย์  จะไม่ค่อยสนใจ  พวกนี้จะไม่ตื่นตัวเหมือนพวกที่ถูกระดับตัณหาควบคุม  ดังนั้น  อีกอาการหนึ่งของคนที่อยู่ในระดับอวิชชาคือ  นอนเกินความจำเป็น  นอนหกชั่วโมงก็เพียงพอแล้ว  แต่บุคคลในระดับอวิชชานอนอย่างน้อยวันละสิบหรือสิบสองชั่วโมง  บุคคลเช่นนี้จะดูเศร้าสลดเสมอ  มึนเมาอยู่กับสิ่งเสพติดและการนอน  เหล่านี้คือลักษณะอาการของบุคคลที่อยู่ในสภาวะระดับอวิชชา