โยคะแห่งองค์ภควาน
โศลก 2
อดัฺช โชรดฺวัม พระสริทาส ทัสยะ ชาคฺา
กุณะ-พระวริดดฺา วิชะยะ-พระวาลาฮฺ
อดัฺช ชะ มูลานิ อนุสันทะทานิ
คารมานุบันดีฺนิ มะนุชยะ-โลเคฺ
อดฺะฮฺ - ลงข้างล่าง, ชะฺ - และ, อูรดฺวัมฺ - ขึ้นข้างบน, พระสริทาฮฺ - ขยายออก, ทัสยะฺ - ของมัน, ชา คฺาฮฺ - แยกแขนง, กุณะฺ - โดยระดับต่าง ๆ ของธรรมชาติวัตถุ, พระวริดดฺาฮฺ - พัฒนา, วิชะยะฺ - อาตยนะภายนอก, พระวาลาฮฺ - กิ่งก้าน, อดฺะฮฺ - ลงข้างล่าง, ชะฺ - และ, มูลานิฺ - ราก, อนุสันทะทานิฺ - ขยาย, คารมะฺ - งาน, อนุบันดีฺนิฺ - ผูกมัด, มะนุชยะ-โลเคฺ - ในโลกของสังคมมนุษย์
คำแปลฺ
สาขาของต้นไม้นี้แตกแขนงลงข้างล่างและขึ้นข้างบน บำรุงเลี้ยงด้วยสามระดับแห่งธรรมชาติวัตถุ กิ่งก้านคืออายตนะภายนอก ต้นไม้นี้มีรากลงข้างล่างเช่นเดียวกัน และถูกพันธนาการอยู่ในการกระทำเพื่อผลทางวัตถุของสังคมมนุษย์
คำอธิบายฺ
ได้อธิบายถึงต้นไทรนี้ต่อไปอีกว่ามีสาขาแยกแขนงออกไปทุกทิศทาง ในส่วนล่างมีปรากฏการณ์อันหลากหลายของสิ่งมีชีวิตเช่น มนุษย์ สัตว์ ม้า วัว สุนัข แมว ฯลฯชีวิตเหล่านี้สถิตในส่วนล่าง ขณะที่ส่วนบนเป็นรูปของสิ่งมีชีวิตที่สูงกว่า เช่น เทวดา กันดฺฺารวะ และเผ่าพันธุ์ชีวิตอื่น ๆ ที่สูงกว่ามากมาย เหมือนกับต้นไม้ที่ได้รับการบำรุงเลี้ยงจากน้ำ ต้นไม้นี้ก็ได้รับการบำรุงเลี้ยงจากสามระดับแห่งธรรมชาติวัตถุ บางครั้งเราพบว่าที่ดินผืนนี้แห้งแล้งเนื่องจากมีน้ำไม่เพียงพอ และบางครั้งเราพบว่าที่ดินอีกผืนหนึ่งมีความเขียวชอุ่มมาก ในทำนองเดียวกัน สถานที่ที่ระดับแห่งธรรมชาติวัตถุใดมีอัตราส่วนในปริมาณมากกว่า เผ่าพันธุ์ชีวิตต่าง ๆ ในระดับนั้นก็ปรากฏ
กิ่งก้านของต้นไม้พิจารณาว่าเป็นอายตนะภายนอก จากการพัฒนาระดับต่างๆ แห่งธรรมชาติ เราพัฒนาประสาทสัมผัสต่าง ๆ และจากประสาทสัมผัสเราได้รับความสุขอันหลากหลายจากอายตนะภายนอก ยอดของสาขาต่าง ๆ คือประสาทสัมผัสเช่น หู จมูก ตา ฯลฯ ซึ่งยึดติดอยู่กับความเพลิดเพลินกับอายตนะภายนอก กิ่งก้านคืออายตนะภายนอก เช่น เสียง รูป สัมผัส ฯลฯ รากรองคือความยึดติดและความเกลียดชังซึ่งเป็นผลพลอยได้ของความทุกข์และความสุขทางประสาทสัมผัสอันหลากหลาย แนวโน้มที่จะเป็นคนใจบุญหรือเป็นคนใจบาปพิจารณาว่าพัฒนาจากรากรองเหล่านี้ซึ่งแผ่ขยายไปทุกทิศทาง รากอันแท้จริงมาจาก บระฮมะโลคะฺ และรากอื่น ๆ อยู่ในระบบดาวเคราะห์มนุษย์ หลังจากรื่นเริงกับผลบุญที่ได้ไปอยู่ในระบบดาวเคราะห์ที่สูงกว่าแล้ว เขาจะตกลงมาในโลกนี้และสร้างกรรมหรือกิจกรรมเพื่อผลทางวัตถุต่อไป เพื่อความเจริญก้าวหน้าทางวัตถุ ดาวเคราะห์ของมนุษย์นี้พิจารณาว่าเป็นสนามแห่งกิจกรรม