โยคะแห่งองค์ภควาน
โศลก 6
นะ ทัด บฺาสะยะเท สูรโย
นะ ชะชางโค นะ พาวะคะฮฺ
ยัด กัทวา นะ นิวารทันเท
ทัด ดฺามะ พะระมัม มะมะฺ
นะฺ - ไม่, ทัทฺ - นั้น, บฺาสะยะเทฺ - ส่องแสง, สูรยะฮฺ - ดวงอาทิตย์, นะฺ - ไม่, ชะชางคะฮฺ - ดวงจันทร์, นะฺ - ไม่, พาวะคะฮฺ - ไฟ, ไฟฟ้า, ยัทฺ - ที่ไหน, กัทวาฺ - ไป, นะฺ - ไม่, นิวารทันเทฺ - พวกเขากลับมา, ทัท ดฺามะฺ - สถานที่นั้น, พะระมัมฺ - สูงสุด, มะมะฺ - ของข้า
คำแปลฺ
พระตำหนักสูงสุดของข้านั้นมิใช่สว่างไสวด้วยดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ ไฟ หรือไฟฟ้า ผู้ที่ไปถึงที่นั่นจะไม่กลับมายังโลกวัตถุนี้อีก
คำอธิบายฺ
โลกทิพย์หรือพระตำหนักของคริชณะบุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้ามีชื่อว่า คริชณะ โลคะ โกโลคะ วรินดาวะนะฺ อธิบายไว้ ณ ที่นี้ว่า ในท้องฟ้าทิพย์ไม่จำเป็นต้องมีแสงอาทิตย์ แสงจันทร์ แสงไฟ หรือไฟฟ้า เพราะว่าดาวเคราะห์ทั้งหมดมีแสงสว่างอยู่ในตัว ในจักรวาลนี้มีดาวเคราะห์เพียงดวงเดียวที่มีแสงอยู่ในตัวคือดวงอาทิตย์ แต่ดาวเคราะห์ในท้องฟ้าทิพย์ทั้งหมดมีแสงสว่างอยู่ในตัว รัศมีที่ส่องออกมาจากดาวเคราะห์ทั้งหมด (ไวคุณธฺะฺ) ประกอบกันเป็นท้องฟ้าที่เจิดจรัสเรียกว่า บระฮมะจโยทิฺ อันที่จริงรัศมีได้สาดส่องออกมาจากดาวเคราะห์ของคริชณะคือ โกโลคะ วรินดาวะนะฺ ส่วนหนึ่งของรัศมีที่สาดส่องออกมานั้นถูก มะฮัท-ทัททวะฺ หรือโลกวัตถุปกคลุม นอกนั้นส่วนใหญ่ของท้องฟ้าที่สาดแสงจะเต็มไปด้วยดาวเคราะห์ทิพย์เรียกว่า ไวคุณธฺะฺ ดวงที่สำคัญที่สุดคือ โกโลคะ วรินดาวะนะฺ
ตราบใดที่สิ่งมีชีวิตยังอยู่ในโลกวัตถุอันมืดมนนี้ เขาต้องติดอยู่ในชีวิตที่ถูกพันธนาการแต่ทันทีที่ไปถึงท้องฟ้าทิพย์ด้วยการตัดต้นไม้ไม่จริงที่กลับตาลปัตรแห่งโลกวัตถุนี้ เขาจะเป็นอิสระและไม่มีโอกาสกลับมาที่นี่อีก ในชีวิตที่ถูกพันธนาการสิ่งมีชิวิตพิจารณาว่าตนเองเป็นเจ้าของแห่งโลกวัตถุนี้ แต่ในระดับหลุดพ้นเขาเข้าไปในอาณาจักรทิพย์อยู่ใกล้ชิดกับองค์ภควาน ณ ที่นั้น เขารื่นเริงอยู่กับความปลื้มปีติสุขนิรันดร มีชีวิตเป็นอมตะ และเปี่ยมไปด้วยความรู้
เราควรยินดีกับข้อมูลนี้ และควรปรารถนาที่จะย้ายตนเองไปยังโลกอมตะนั้น เราควรแก้ไขตนเองให้หลุดพ้นจากภาพสะท้อนที่ผิดไปจากความจริงนี้ สำหรับผู้ที่ยึดติดมากอยู่กับโลกวัตถุ การตัดจากความยึดติดนั้นเป็นสิ่งที่ยากมาก ถ้าหากว่าเราปฏิบัติคริชณะจิตสำนึกก็จะค่อย ๆ ยึดติดน้อยลง เราต้องคบหาสมาคมกับสาวกผู้อยู่ในคริชณะจิตสำนึก ควรแสวงหาสมาคมที่อุทิศตนให้แก่คริชณะจิตสำนึก และเรียนรู้การปฏิบัติอุทิศตนเสียสละรับใช้ เช่นนี้จะทำให้สามารถตัดความยึดติดกับโลกวัตถุนี้ได้ หากครองผ้าสีส้มเพียงอย่างเดียวจะไม่สามารถทำให้เราตัดความยึดติดกับความหลงใหลในโลกวัตถุได้ เราต้องยึดมั่นกับการอุทิศตนเสียสละรับใช้ต่อองค์ภควาน และควรปฏิบัติการอุทิศตนเสียสละรับใช้อย่างจริงจัง ดังที่ได้อธิบายไว้ในบทที่สิบสอง ซึ่งเป็นวิถีทางเดียวเท่านั้นที่จะทำให้เราออกไปจากตัวแทนจอมปลอมของต้นไม้จริงนี้ ในบทที่สิบสี่ได้อธิบายถึงวิธีการทั้งหลายของธรรมชาติวัตถุที่ทำให้มีมลทิน ได้กล่าวไว้ว่าการอุทิศตนเสียสละรับใช้เท่านั้นที่เป็นทิพย์อย่างบริสุทธิ์
คำว่า พะระมัม มะมะฺ มีความสำคัญมาก ณ ที่นี้ อันที่จริงทุกซอกทุกมุมเป็นสมบัติขององค์ภควาน แต่โลกทิพย์เป็น พะระมัมฺ ซึ่งเต็มไปด้วยความมั่งคั่งหกประการ คะทฺะ อุพะนิชัดฺ (2.2.15) ยืนยันไว้เช่นกันว่า ในโลกทิพย์ไม่จำเป็นต้องมีแสงอาทิตย์แสงจันทร์ หรือหมู่ดวงดาว (นะ ทะทระ สูรโย บฺาทิ นะ ชันดระ-ทาระคัมฺ ) เนื่องจากพลังงานเบื้องสูงขององค์ภควานส่องแสงสว่างไสวไปทั่วท้องฟ้าทิพย์ทั้งหมด พระตำหนักสูงสุดจะบรรลุได้ด้วยการศิโรราบเท่านั้น มิใช่ด้วยวิธีอื่นใดทั้งสิ้น