ภควัต-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ สิบเจ็ด

ระดับแห่งความศรัทธา

โศลก 4

ยะจันเท สาททวิคา เดวาน
ยัคชะ-รัคชามสิ ราจะสาฮฺ

เพรทาน บํูทะ-กะณามช ชานเย
ยะจันเท ทามะสา จะนาฮฺ

ยะจันเทฺ  -  บูชา, สาททวิคาฮฺ  -  พวกที่อยู่ในระดับความดี, เดวานฺ  -  เหล่าเทวดา, ยัคชะ- รัคชามสิฺ  -  เหล่ามาร, ราจะสาฮฺ  -  พวกที่อยู่ในระดับตัณหา, เพรทานฺ  -  ดวงวิญญาณของผู้ตาย, บํูทะ-กะณานฺ  -  ภูตผี, ชะฺ  -  และ, อันเยฺ  -  สิ่งอื่น ๆ, ยะจันเทฺ  -  บูชา, ทามะสาฮฺ  -  ในระดับอวิชชา, จะนาฮฺ  -  ผู้คน

คำแปลฺ

มนุษย์ในระดับความดีบูชาเทวดา  พวกที่อยู่ในระดับตัณหาบูชามาร  และพวกที่อยู่ในระดับอวิชชาบูชาภูตผีและดวงวิญญาณ

คำอธิบายฺ

โศลกนี้บุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้าทรงอธิบายผู้บูชาต่าง  ๆ  ตามกิจกรรมภายนอก  ตามคำสั่งสอนของพระคัมภีร์  บุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้าองค์เดียวเท่านั้นที่ควรได้รับการบูชา  แต่พวกที่ไม่ศรัทธาหรือไม่รอบรู้คำสั่งสอนของพระคัมภีร์มากนักจะบูชาสิ่งต่าง  ๆ  ตามสถานภาพโดยเฉพาะของตนในระดับต่าง  ๆ  ของธรรมชาติวัตถุ  พวกที่สถิตในความดีโดยทั่วไปบูชาเทวดา  รวมทั้งพระพรหม  พระศิวะ  และองค์อื่น  ๆ  เช่นพระอินทร์  พระจันทร์  และพระอาทิตย์  มีเทวดามากมาย  พวกที่อยู่ในความดีบูชาเทวดาเฉพาะองค์เพื่อจุดมุ่งหมายโดยเฉพาะ  พวกที่อยู่ในระดับตัณหาบูชามาร  เราจำได้ว่าระหว่างสงครามโลกครั้งที่สองชายผู้หนึ่งที่กัลกัตตาบูชาฮิตเล่อร์  ด้วยขอบคุณสงครามที่ทำให้เขาร่ำรวยมหาศาลกับการทำธุรกิจในตลาดมืด  ในทำนองเดียวกัน  พวกที่อยู่ในระดับตัณหาและอวิชชาโดยทั่วไปจะเลือกมนุษย์ผู้มีอำนาจเป็นพระเจ้า  โดยคิดว่าบูชาผู้ใดในฐานะที่เป็นพระเจ้าก็ได้  แล้วจะบรรลุผลเช่นเดียวกัน

ได้อธิบายไว้อย่างชัดเจน  ณ  ที่นี้ว่า  พวกที่อยู่ในระดับตัณหาบูชาและสร้างเทพเหล่านี้  พวกที่อยู่ในระดับอวิชชา  ในความมืด  บูชาดวงวิญญาณที่ตายไปแล้ว  บางครั้งผู้คนบูชาสุสานของคนตาย  การบริการทางเพศพิจารณาว่าอยู่ในระดับความมืดเช่นเดียวกัน  ในทำนองเดียวกัน  หมู่บ้านที่อยู่ห่างไกลในประเทศอินเดียมีคนบูชาภูตผี  เราพบว่าในประเทศอินเดียชนชั้นที่ต่ำบางครั้งไปในป่า  และหากรู้ว่ามีผีอยู่ในต้นไม้  ก็จะบูชาต้นไม้และถวายเครื่องสังเวย  การบูชาต่าง  ๆ  เหล่านี้ไม่ใช่เป็นการบูชาองค์ภควานที่แท้จริง  การบูชาองค์ภควานมีไว้สำหรับบุคคลที่สถิตในระดับทิพย์อยู่ในความดีบริสุทธิ์ใน  ชรีมัด-บฺากะวะธัมฺ  (4.3.23)  กล่าวไว้ว่า  สัททวัม  วิชุดดัฺม  วะสุเดวะ-ชับดิทัมฺ  “เมื่อมนุษย์สถิตในความดีบริสุทธิ์  เขาจะบูชาวาสุเดวะ”  คำแปลคือ  พวกที่บริสุทธิ์จากระดับแห่งธรรมชาติวัตถุโดยสมบูรณ์  และสถิตในระดับทิพย์จะบูชาองค์ภควาน

พวกไม่เชื่อในรูปลักษณ์ถือว่าสถิตในระดับความดี  และบูชาเทวดาห้าประเภทคือบูชาองค์วิชณุที่ไร้รูปลักษณ์ในรูปของโลกวัตถุซึ่งรู้กันในชื่อปรัชญาวิชณุ  พระวิชณุทรงเป็นภาคแบ่งแยกขององค์ภควาน  แต่พวกไม่เชื่อในรูปลักษณ์  เนื่องจากในที่สุดไม่เชื่อในบุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้า  และจินตนาการว่ารูปลักษณ์ของพระวิชณุเหมือนอีกแง่มุมหนึ่งของ  บระฮมันฺ  ที่ไร้รูปลักษณ์  ในทำนองเดียวกัน  พวกนี้จะจินตนาการว่าพระพรหมก็ไร้รูปลักษณ์และอยู่ในระดับตัณหาทางวัตถุ  บางครั้งพวกเขาอธิบายถึงเทพห้าประเภทที่บูชาได้  แต่เนื่องจากคิดว่าสัจธรรมคือ  บระฮมันฺ  อันไร้รูปลักษณ์  จึงกำจัดรูปบูชาออกทั้งหมดในตอนจบ  ข้อสรุปคือ  คุณลักษณะต่าง  ๆ  ของระดับแห่งธรรมชาติวัตถุสามารถทำให้บริสุทธิ์ได้จากการมาคบหาสมาคมกับบุคคลผู้อยู่ในธรรมชาติทิพย์