บทสรุปความสมบูรณ์
แห่งการเสียสละ
โศลก 38
วิชะเยนดริยะ-สัมโยกาด
ยัท ทัด อเกร ่มริโทพะมัมฺ
พะริณาเม วิชัม อิวะ
ทัท สุคัฺม ราจะสัม สมริทัมฺ
วิชะยะฺ - ของอายตนะภายนอก, อินดริยะฺ - และประสาทสัมผัส, สัมโยกาทฺ - จากการรวมกัน, ยัทฺ - ซึ่ง, ทัทฺ - นั้น, อเกรฺ - ในตอนต้น, อมริทะ-อุพะมัมฺ - เหมือนกับน้ำทิพย์, พะริณา เมฺ - ในบั้นปลาย, วิชัม อิวะฺ - เหมือนยาพิษ, ทัทฺ - นั้น, สุคัฺมฺ - ความสุข, ราจะสัมฺ - ในระดับตัณหา, สมริทัมฺ - พิจารณาว่า
คำแปลฺ
ความสุขที่ได้รับจากการมาสัมผัสระหว่างอายตนะภายในกับอายตนะภายนอกซึ่งดูเหมือนกับน้ำทิพย์ในตอนต้น แต่ในบั้นปลายกลายเป็นยาพิษ กล่าวว่าเป็นธรรมชาติแห่งตัณหา
คำอธิบายฺ
ชายหนุ่มและหญิงสาวพบกัน ประสาทสัมผัสจะฉุดชายหนุ่มให้ไปหาหญิงสาวสัมผัสกับนางและมีเพศสัมพันธ์กัน ในตอนต้นสิ่งนี้อาจเป็นที่รื่นรมย์มากของประสาทสัมผัส แต่ในบั้นปลายหรือหลังจากระยะเวลาหนึ่งจะกลายมาเป็นยาพิษ เมื่อทั้งคู่แยกทางหรือหย่าร้างจากกันจะมีความเศร้าโศกเสียใจ ฯลฯ ความสุขเช่นนี้อยู่ในระดับตัณหาเสมอ ความสุขที่ได้รับจากการสัมผัสกันระหว่างอายตนะภายใน (ตา หู จมูก ลิ้นกาย) และอายตนะภายนอก (รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส) เป็นต้นเหตุแห่งความทุกข์เสมอจึงควรหลีกเลี่ยงด้วยประการทั้งปวง