ภควัต-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ สิบแปด

บทสรุปความสมบูรณ์
แห่งการเสียสละ

โศลก 38

วิชะเยนดริยะ-สัมโยกาด
ยัท ทัด อเกร ่มริโทพะมัมฺ

พะริณาเม วิชัม อิวะ
ทัท สุคัฺม ราจะสัม สมริทัมฺ

วิชะยะฺ  -  ของอายตนะภายนอก, อินดริยะฺ  -  และประสาทสัมผัส, สัมโยกาทฺ  -  จากการรวมกัน, ยัทฺ  -  ซึ่ง, ทัทฺ  -  นั้น, อเกรฺ  -  ในตอนต้น, อมริทะ-อุพะมัมฺ  -  เหมือนกับน้ำทิพย์, พะริณา เมฺ  -  ในบั้นปลาย, วิชัม อิวะฺ  -  เหมือนยาพิษ, ทัทฺ  -  นั้น, สุคัฺมฺ  -  ความสุข, ราจะสัมฺ  -  ในระดับตัณหา, สมริทัมฺ  -  พิจารณาว่า

คำแปลฺ

ความสุขที่ได้รับจากการมาสัมผัสระหว่างอายตนะภายในกับอายตนะภายนอกซึ่งดูเหมือนกับน้ำทิพย์ในตอนต้น  แต่ในบั้นปลายกลายเป็นยาพิษ  กล่าวว่าเป็นธรรมชาติแห่งตัณหา

คำอธิบายฺ

ชายหนุ่มและหญิงสาวพบกัน  ประสาทสัมผัสจะฉุดชายหนุ่มให้ไปหาหญิงสาวสัมผัสกับนางและมีเพศสัมพันธ์กัน  ในตอนต้นสิ่งนี้อาจเป็นที่รื่นรมย์มากของประสาทสัมผัส  แต่ในบั้นปลายหรือหลังจากระยะเวลาหนึ่งจะกลายมาเป็นยาพิษ  เมื่อทั้งคู่แยกทางหรือหย่าร้างจากกันจะมีความเศร้าโศกเสียใจ  ฯลฯ  ความสุขเช่นนี้อยู่ในระดับตัณหาเสมอ  ความสุขที่ได้รับจากการสัมผัสกันระหว่างอายตนะภายใน  (ตา  หู  จมูก  ลิ้นกาย)  และอายตนะภายนอก  (รูป  เสียง  กลิ่น  รส  สัมผัส)  เป็นต้นเหตุแห่งความทุกข์เสมอจึงควรหลีกเลี่ยงด้วยประการทั้งปวง