บทสรุปความสมบูรณ์
แห่งการเสียสละ
โศลก 54
บระฮมะ-บํูทะฮ พระสันนาทมา
นะ โชชะทิ นะ คางชะทิฺ
สะมะฮ สารเวชุ บํูเทชุ
มัด-บัฺคธิม ละบฺะเท พะรามฺ
บระฮมะ-บํูทะฮฺ - เป็นหนึ่งเดียวกับสัจธรรม, พระสันนะ-อาทมาฺ - มีความรื่นเริงเต็มที่, นะฺ - ไม่เคย, โชชะทิฺ - เศร้าโศก, นะฺ - ไม่เคย, คางคชะทิฺ - ปรารถนา, สะมะฮฺ - เสมอภาค, สารเวชฺุ - ทั้งหมด, บํูเทชฺุ - สิ่งมีชีวิต, มัท-บัฺคธิมฺ - การอุทิศตนเสียสละรับใช้ต่อข้า, ละบะ เทฺ - ได้รับ, พะรามฺ - ทิพย์
คำแปลฺ
ผู้ที่สถิตในระดับทิพย์จะรู้แจ้งบระฮมันสูงสุดในทันทีและจะมีความรื่นเริงอย่างเต็มเปี่ยม เขาจะไม่เศร้าโศกหรือปรารถนาจะได้สิ่งใด และเสมอภาคกับทุกชีวิตในระดับนั้น เขาบรรลุถึงการอุทิศตนเสียสละรับใช้ต่อข้าด้วยความบริสุทธิ์ใจ
คำอธิบายฺ
สำหรับผู้ที่ไม่เชื่อในรูปลักษณ์ การบรรลุถึงระดับ บระฮมะ-บํูทะฺ หรือกลายมาเป็นหนึ่งเดียวกับสัจธรรมจะเป็นคำสุดท้าย แต่สำหรับผู้ที่เชื่อในรูปลักษณ์ หรือสาวกผู้บริสุทธิ์จะก้าวไปไกลกว่านั้น โดยปฏิบัติการอุทิศตนเสียสละรับใช้ด้วยความบริสุทธิ์ เช่นนี้หมายความว่า ผู้ปฏิบัติการอุทิศตนเสียสละรับใช้ด้วยความบริสุทธิ์ใจต่อองค์ภควานอยู่ในระดับหลุดพ้นแล้วเรียกว่า บระฮมะ-บํูทะฺ หรือเป็นหนึ่งเดียวกับสัจธรรมเรียบร้อยแล้ว ปราศจากการมาเป็นหนึ่งเดียวกับองค์ภควานหรือสัจธรรมเราไม่สามารถถวายการรับใช้ต่อพระองค์ได้ ในแนวคิดที่สมบูรณ์จะไม่มีข้อแตกต่างระหว่างผู้รับ การรับใช้และผู้รับใช้ แต่ในระดับทิพย์ที่สูงกว่าจะมีข้อแตกต่าง
ในแนวคิดชีวิตทางวัตถุ เมื่อทำงานเพื่อสนองประสาทสัมผัสจะมีความทุกข์ยากลำบาก แต่ในโลกที่สมบูรณ์เมื่อปฏิบัติการอุทิศตนเสียสละรับใช้ด้วยความบริสุทธิ์ใจจะไม่มีความทุกข์ยาก สาวกในคริชณะจิตสำนึกไม่มีอะไรที่ต้องเศร้าโศกหรือต้องปรารถนาเนื่องจากองค์ภควานทรงมีความสมบูรณ์ สิ่งมีชีวิตผู้ปฏิบัติรับใช้พระองค์ในคริชณะจิตสำนึกกลายมาเป็นผู้มีความสมบูรณ์อยู่ในตัวเช่นกัน เขาเหมือนกับแม่น้ำที่ชะล้างน้ำสกปรกออกไปหมดแล้ว เนื่องจากสาวกผู้บริสุทธิ์ไม่มีความนึกคิดถึงสิ่งอื่นใดนอกจากคริชณะ จึงมีความรื่นเริงอยู่เสมอโดยธรรมชาติ จะไม่เศร้าโศกกับการสูญเสียทางวัตถุใด ๆ หรือปรารถนาจะได้กำไรสิ่งใด เนื่องจากอิ่มเอิบอยู่ในการรับใช้พระองค์เขาไม่มีความปรารถนาจะรื่นเริงทางวัตถุ เพราะรู้ว่าทุก ๆ ชีวิตเป็นละอองอณูขององค์ภควาน ดังนั้น ทุก ๆ ชีวิตจึงเป็นผู้รับใช้นิรันดร เขาจะไม่มองตามแนวคิดทางวัตถุว่าบางคนสูงกว่าหรือบางคนต่ำกว่า สภาวะที่สูงกว่าและต่ำกว่านั้นไม่ถาวรสาวกไม่ไปยุ่งเกี่ยวกับการปรากฏหรือการไม่ปรากฏที่ไม่ยั่งยืน สำหรับบุคคลเช่นนี้ทั้งก้อนหินหรือทองคำมีค่าเท่ากัน นี่คือระดับ บระฮมะ-บํูทะฺ และระดับนี้ สาวกผู้บริสุทธิ์บรรลุได้โดยง่ายดายในระดับแห่งความเป็นอยู่เช่นนี้ ความคิดที่จะกลายมาเป็นหนึ่งเดียวกับ บระฮ มันฺ สูงสุดและทำลายความเป็นปัจเจกของตนเองเหมือนกับตกนรก ความคิดที่จะบรรลุถึงอาณาจักรสวรรค์กลายมาเป็นสิ่งหลอกลวง และประสาทสัมผัสนั้นเหมือนกับเขี้ยวของงูพิษที่หักไปแล้ว เฉกเช่นเราไม่กลัวงูพิษที่เขี้ยวหักเราก็จะไม่กลัวประสาทสัมผัสที่ควบคุมได้โดยปริยาย โลกนี้มีความทุกข์ยากสำหรับบุคคลที่ติดเชื้อโรคทางวัตถุ แต่สำหรับสาวกโลกทั้งโลกนั้นดีเท่า ๆ กับ ไวคุณธฺะฺ หรือท้องฟ้าทิพย์ บุคลสูงสุดในจักรวาลวัตถุนี้ไม่มีความสำคัญยิ่งไปกว่ามดตัวหนึ่งสำหรับสาวก ระดับจิตสำนึกเช่นนี้บรรลุได้ด้วยพระเมตตา ขององค์เชธันญะผู้ทรงสอนการอุทิศตนเสียสละรับใช้ที่บริสุทธิ์ในยุคนี้