บทสรุปความสมบูรณ์
แห่งการเสียสละ
โศลก 75
วิยาสะ-พระสาดาช ชฺรุทะวาน
เอทัด กุฮยัม อฮัม พะรัมฺ
โยกัม โยเกชวะราท คริชณาท
สาคชาท คะทฺะยะทะฮ สวะยัมฺ
วิยาสะ-พระสาดาทฺ - ด้วยพระกรุณาของวิยาสะเดวะ, ชรุทะวานฺ - ได้สดับฟัง, เอทัทฺ - นี้, กุฮยัมฺ - ความลับ, อฮัมฺ - ข้า, พะรัมฺ - สูงสุด, โยกัมฺ - ลัทธิโยคะ, โยกะ-อีชวะราทฺ - จากเจ้านายของระบบโยคะทั้งหมด, คริชณาทฺ - จากคริชณะ, สาคชาทฺ - โดยตรง, คะทฺะยะทะฮฺ - ตรัส, สวะยัมฺ - ด้วยตัวพระองค์เอง
คำแปลฺ
ด้วยพระเมตตาของวิยาสะ ข้าได้สดับฟังการสนทนาที่ลับสุดยอดนี้โดยตรงจากชรีคริชณะปรมาจารย์แห่งระบบโยคะทั้งหลาย ผู้ตรัสต่ออารจุนะด้วยพระองค์เอง
คำอธิบายฺ
วิยาสะทรงเป็นพระอาจารย์ทิพย์ของสันจะยะ และสันจะยะยอมรับว่า ด้วยพระเมตตาของวิยาสะที่ทำให้ท่านสามารถเข้าใจองค์ภควาน เช่นนี้ หมายความว่าเราต้องเข้าใจคริชณะไม่ใช่โดยตรง แต่ผ่านการเชื่อมต่อจากพระอาจารย์ทิพย์ พระอาจารย์ทิพย์เป็นผู้เชื่อมโยงที่โปร่งใส ถึงแม้เป็นความจริงที่เราได้รับประสบการณ์โดยตรง นี่คือความเร้นลับของระบบ พะรัมพะราฺ เมื่อพระอาจารย์ทิพย์เป็นผู้ที่เชื่อถือได้เราสามารถสดับฟัง ภควัต-คีตาฺ โดยตรงเหมือนกับอารจุนะทรงได้สดับฟัง มีผู้มีฤทธิ์เดชและโยคีมากมายทั่วโลกแต่คริชณะทรงเป็นปรมาจารย์ของระบบโยคะทั้งหมด คำสั่งสอนของคริชณะกล่าวไว้อย่างชัดเจนใน ภควัต-คีตาฺ ว่า จงศิโรราบต่อคริชณะ ผู้ปฏิบัติเช่นนี้เป็นโยคีสูงสุด ได้ยืนยันไว้ในโศลกสุดท้ายของบทที่หกว่า โยกินาม อพิ สารเวชามฺ
นาระดะเป็นสาวกโดยตรงของคริชณะ และเป็นพระอาจารย์ทิพย์ของวิยาสะดังนั้น วิยาสะก็เป็นผู้ที่เชื่อถือได้เช่นเดียวกับอารจุนะเพราะมาในระบบ พะรัมพะราฺและสันจะยะเป็นสาวกโดยตรงของวิยาสะ ดังนั้น ด้วยพระกรุณาธิคุณของวิยาสะ ทำให้ประสาทสัมผัสของสันจะยะบริสุทธิ์ขึ้น ท่านจึงสามารถเห็นและได้ยินคริชณะโดยตรง ผู้ได้ยินคริชณะโดยตรงสามารถเข้าใจความรู้อันเร้นลับนี้ หากไม่มาในระบบ พะรัมพะราฺจะไม่สามารถได้ยินคริชณะ ดังนั้น ความรู้จะไม่สมบูรณ์อยู่เสมอ อย่างน้อยที่สุดเกี่ยวกับการเข้าใจ ภควัต-คีตาฺ
ใน ภควัต-คีตาฺ ได้อธิบายระบบโยคะทั้งหมดเช่น คารมะ-โยกะ, กยานะ-โยกะฺและ บัฺคธิ-โยกะฺ คริชณะทรงเป็นปรมาจารย์ของระบบโยคะทั้งหลายเหล่านี้ อย่างไรก็ดี เข้าใจว่าอารจุนะทรงโชคดีพอที่เข้าใจคริชณะโดยตรง ดังนั้น ด้วยพระกรุณาธิคุณของวิยาสะ สันจะยะจึงสามารถได้ยินคริชณะโดยตรง อันที่จริง ไม่มีข้อแตกต่างระหว่างการได้ยินโดยตรงจากคริชณะ และการได้ยินโดยตรงจากคริชณะโดยผ่านทางพระอาจารย์ทิพย์ผู้เชื่อถือได้เช่นวิยาสะ พระอาจารย์ทิพย์เป็นผู้แทนของวิยาสะเดวะเช่นเดียวกันดังนั้น ตามระบบพระเวท ในวันคล้ายวันเกิดของพระอาจารย์ทิพย์ สาวกจะทำพิธีบูชามีชื่อว่า วิยาสะ-พูจาฺ