ภควัต-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ สอง

บทสรุป ภควัต-คีตา

โศลก 25

อัพยัคโท ´ยัม อชินทโย ´ยัม
อวิคารโย ´ยัม อุชยะเทฺ

ทัสมาด เอวัม วิดิทไวนัม
นานุโชชิทุม อารฮะสิฺ

อัพยัคทะฮฺ  -  มองไม่เห็น, อยัมฺ  -  ดวงวิญญาณนี้, อชินทยะฮฺ  -  มองไม่เห็น, อยัม-ดวงวิญญาณนี้, อวิคารยะฮฺ  -  ไม่เปลี่ยนแปลง, อยัมฺ  -  ดวงวิญญาณนี้, อุชยะเทฺ  -  ได้กล่าวไว้, ทัสมาทฺ  -  ดังนั้น, เอวัมฺ  -  เหมือนดังนี้, วิดิทวาฺ  -  ทราบดี, เอนัมฺ  -  ดวงวิญญาณนี้, นะฺ  -  ไม่, อนุโชชิทุมฺ  -  โศกเศร้า, อารฮะสิฺ  -  เธอสมควรได้รับ

คำแปลฺ

ได้กล่าวไว้ว่า  ดวงวิญญาณนั้นไม่ปรากฏ  มองไม่เห็น  และไม่เปลี่ยนรูป  เมื่อทราบเช่นนี้แล้วเธอไม่ควรโศกเศร้ากับร่างกาย

คำอธิบายฺ

ดังที่ได้อธิบายมาแล้วว่าขนาดของดวงวิญญาณนั้นเล็กมากในการคำนวณทางวัตถุ  แม้แต่กล้องจุลทรรศน์ที่ดีที่สุดก็ไม่สามารถมองเห็น  ดังนั้น  ดวงวิญญาณจึงไม่ปรากฏให้เห็น  เกี่ยวกับความมีอยู่ของดวงวิญญาณ  ไม่มีใครสามารถพิสูจน์ด้วยการทดลองได้ว่าดวงวิญญาณมีอยู่  นอกจากการพิสูจน์ของ  ชรุทิฺ  หรือปรัชญาพระเวท  เราต้องยอมรับความจริงเช่นนี้แม้จะเป็นความจริงจากการสำเหนียก  ไม่มีแหล่งอื่นรู้ถึงความมีอยู่ของดวงวิญญาณ  มีหลายสิ่งหลายอย่างที่เราต้องยอมรับ  บนฐานที่มีความเชื่อถือได้มากกว่า  ไม่มีใครปฏิเสธว่าตนเองมีบิดา  บนฐานจากคำบอกเล่าที่เชื่อถือได้ของมารดา  ไม่มีแหล่งให้ความเข้าใจเกี่ยวกับรูปร่างหน้าตาของบิดานอกจากคำบอกเล่าที่เชื่อถือได้ของมารดา  ในทำนองเดียวกัน  ไม่มีแหล่งให้ความเข้าใจเกี่ยวกับดวงวิญญาณได้นอกจากจะศึกษาจากคัมภีร์พระเวท  ดวงวิญญาณไม่ปรากฏให้เห็นได้ด้วยความรู้จากการทดลองของมนุษย์  จิตวิญญาณคือจิตสำนึกและความรู้สำนึก  นี่คือคำบอกเล่าของคัมภีร์พระเวท  และเราต้องยอมรับเช่นนี้  ไม่เหมือนกับร่างกายที่เปลี่ยนแปลง  ดวงวิญญาณไม่มีการเปลี่ยนแปลง  เมื่อไม่มีการเปลี่ยนแปลงชั่วนิรันดร  ดวงวิญญาณจึงคงความเป็นละอองอณูเมื่อเปรียบเทียบกับอภิวิญญาณผู้ยิ่งใหญ่  องค์อภิวิญญาณมีความยิ่งใหญ่ไม่มีที่สิ้นสุด  และดวงวิญญาณเป็นละอองอณูเล็ก  ๆ  ฉะนั้น  ดวงวิญญาณละอองอณูเล็ก  ๆ  ที่ไม่มีการเปลี่ยนแปลงนี้ไม่มีทางที่จะเทียบเท่ากับอภิวิญญาณผู้ยิ่งใหญ่หรือบุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้าได้  แนวคิดเช่นนี้จะกล่าวซ้ำในคัมภีร์พระเวทด้วยวิธีต่างกันเพื่อยืนยันความมั่นคงแห่งแนวคิดในเรื่องของดวงวิญญาณ  การกล่าวซ้ำและทบทวนเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อให้เราเข้าใจอย่างถ่องแท้โดยไม่ผิดพลาด