บทสรุป ภควัต-คีตา
โศลก 59
วิชะยา วินิวารทันเท
นิราฮารัสยะ เดฮินะฮฺ
ระสะ-วารจัม ระโส ´พิ อัสยะ
พะรัม ดริชทวา นิวารทะเทฺ
วิชะยาฮฺ - อาตนะภายนอกเพื่อความสุขทางประสาทสัมผัส, วินิวารทันเทฺ - ฝึกฝนเพื่อให้ละเว้นจาก, นิราฮารัสยะฺ - ด้วยข้อห้ามเชิงลบ, เดฮินะฮฺ - สำหรับร่างกาย, ระสะ-วาร- จัมฺ - ยกเลิกรส, ระสะฮฺ - ความสุขทางประสาทสัมผัส, อพิฺ - ถึงแม้ว่าจะมี, อัสยะฺ - ของเขา, พะรัมฺ - สิ่งที่สูงส่งกว่ามาก, ดริชทวาฺ - โดยประสบการณ์, นิวารทะเทฺ - เขาหยุดจาก
คำแปลฺ
ดวงวิญญาณในร่างอาจถูกควบคุมจากความสุขทางประสาทสัมผัส แม้รสของอายตนะภายนอกยังคงอยู่ แต่หยุดการกระทำเช่นนี้ได้ด้วยการมาสัมผัสกับรสที่สูงกว่า จะทำให้เขามีความมั่นคงในจิตสำนึก
คำอธิบายฺ
นอกจากเราสถิตในระดับทิพย์ มิฉะนั้น เป็นไปไม่ได้ที่จะหยุดแสวงหาความสุขทางประสาทสัมผัส วิธีการควบคุมความสุขทางประสาทสัมผัสด้วยกฎเกณฑ์เหมือนกับการจำกัดอาหารบางชนิดสำหรับผู้ป่วย อย่างไรก็ดี คนป่วยไม่ชอบทั้งการควบคุมและการสูญเสียรสอาหาร ในทำนองเดียวกันการจำกัดประสาทสัมผัสด้วยวิธีปฏิบัติธรรมเช่น อัชทางกะ-โยกะฺ ในเรื่องของ ยะมะ, นิยะมะ, อาสะนะ, พราณายามะ, พรัทยาฮาระ, ดฺาระณา, ดฺยานะฺ, ฯลฯ แนะนำไว้สำหรับผู้ด้อยปัญญาที่ไม่รู้อะไรดีไปกว่านี้ แต่สำหรับผู้ที่ได้รับรสแห่งความสง่างามของบุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้าชรีคริชณะ ในขณะที่เจริญก้าวหน้าในคริชณะจิตสำนึก จะไม่มีรสสำหรับสิ่งของวัตถุที่ตายซากอีกต่อไป ฉะนั้น ข้อจำกัดมีไว้สำหรับนวกะผู้ด้อยปัญญาเพื่อให้ชีวิตก้าวหน้าในวิถีทิพย์ แต่การจำกัดเช่นนี้จะเป็นผลดีจนกระทั่งเราได้รับรสอันแท้จริงในคริชณะจิตสำนึก เมื่อมี คริชณะจิตสำนึกอย่างแท้จริง เราจะสูญเสียรสชาติในสิ่งที่ตายซากไปโดยปริยาย