ภควัต-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ สอง

บทสรุป ภควัต-คีตา

โศลก 60

ยะทะโท ฮิ อพิ คะอุนเทยะ
พุรุชัสยะ วิพัชชิทะฮฺ

อินดริยาณิ พระมาทีนิ
ฮะรันทิ พระสะบัฺม มะนะฮฺ

ยะทะทะฮฺ  -  ขณะที่พยายาม, ฮิฺ  -  แน่นอน, อพิฺ  -  ถึงแม้ว่า, คะอุนเทยะฺ  -  โอ้ โอรสพระนางคุนที, พุรุชัสยะฺ  -  ของมนุษย์, วิพัชชิทะฮฺ  -  เต็มไปด้วยความรู้ที่แยกแยะ, อินดริยาณิฺ  -  ประสาทสัมผัส, พระมาทฺีนิฺ  -  เร่าร้อน, ฮะรันทิฺ  -  โยน, พระสะบัมฺ  -  โดยการบังคับ, มะนะฮฺ  -  จิตใจ

คำแปลฺ

โอ้  อารจุนะ  ประสาทสัมผัสนั้นรุนแรงและรวดเร็วมาก  จนสามารถบังคับนำพาจิตใจให้เตลิดเปิดเปิงไป  แม้จิตใจของผู้มีดุลยพินิจที่พยามยามควบคุมมัน

คำอธิบายฺ

มีนักบุญผู้คงแก่เรียน  นักปราชญ์  และนักทิพย์นิยมมากมายที่พยายามเอาชนะประสาทสัมผัส  แต่ถึงจะพยายามอย่างไร  แม้ผู้เก่งกาจที่สุดบางครั้งยังพ่ายแพ้ตกลงมาเสพสุขทางประสาทสัมผัสวัตถุอันเนื่องมาจากจิตใจที่หวั่นไหว  แม้แต่  วิชวามิทระ  ผู้เป็นทั้งนักปราชญ์ที่ยิ่งใหญ่และโยคีที่สมบูรณ์ได้ถูกนาง  เมนะคา  ยั่วยวนให้ไปเสพสุขทางเพศ  ถึงแม้ว่าโยคีพยายามจะควบคุมประสาทสัมผัสด้วยการบำเพ็ญเพียรอย่างหนักและฝึกโยคะด้วยวิธีการต่าง  ๆ  แน่นอนว่ามีตัวอย่างคล้ายคลึงกันนี้อีกมากในประวัติศาสตร์โลก  ฉะนั้น  จึงเป็นการยากมากที่จะควบคุมจิตใจและประสาทสัมผัสโดยไม่มีคริชณะจิตสำนึกอย่างสมบูรณ์  หากไม่ใช้จิตใจทำสมาธิอยู่ที่คริชณะเราจะไม่สามารถหยุดกิจกรรมทางวัตถุได้  ชรี  ยามุนาชารยะ  นักบุญและสาวกผู้ยิ่งใหญ่ได้ให้ตัวอย่างเชิงปฏิบัติดังนี้

ยัด-อวะดิ มะมะ เชทะฮ คริชณะ-พะดาระวินเดฺ
นะวะ-นะวะ-ระสะ-ดฺามะนิ อุดยะทัม รันทุม อาสีทฺ
ทัด-อวะดิ บะทะ นารี-สังกะเม สมารยะมาเนฺ
บฺะวะทิ มุคฺะ-วิคาระฮ สุชทํุ นิชทีวะนัม ชะฺ

“ตั้งแต่นำจิตใจมาปฏิบัติรับใช้พระบาทรูปดอกบัวขององค์ชรีคริชณะอาตมาได้รับความสุขในอารมณ์ทิพย์ที่สดใหม่อยู่เสมอ  เมื่อใดที่เริ่มคิดถึงเรื่องเพศสัมพันธ์กับผู้หญิงอาตมาจะเมินหน้าหนีทันที  และถ่มน้ำลายให้กับความคิดเช่นนี้”

คริชณะจิตสำนึกมีความสวยงามแบบทิพย์จนทำให้ความสุขทางวัตถุหมดรสชาติไปโดยปริยาย  เหมือนกับคนที่หิวโหยเมื่อได้รับประทานอาหารที่มีคุณค่าทางอาหารในปริมาณที่เพียงพอจะรู้สึกพึงพอใจ  มะฮาราจะ  อัมบะรีชะ  ทรงได้รับชัยชนะจากโยคีผู้ยิ่งใหญ่  ดุรวาสา  มุนิ  เพียงเพราะว่าจิตใจของพระองค์ทรงปฏิบัติอยู่ในคริชณะจิตสำนึก  (สะ  ไว  มะนะฮ  คริชณะ-พะดาระวินดะโยร  วะชามสิ  ไวคุณธฺะ-  กุณานุวารณะเนฺ)