ระบบโยคะแห่งการควบคุมขบวนการหายใจนี้เรียกว่า  พราณายามะฺ  ในตอนต้นฝึกปฏิบัติในระบบ  ฮะทฺะ-โยกะฺ  ด้วยท่านั่งต่าง  ๆ  วิธีการทั้งหมดนี้แนะนำเพื่อให้ควบคุมประสาทสัมผัสและพัฒนาในความรู้แจ้งทิพย์  การปฏิบัติเช่นนี้เกี่ยวกับการควบคุมลมต่าง  ๆ  ภายในร่างกายเพื่อให้มันเดินไปในทางตรงกันข้าม  ลม  อพานะฺ  เดินลงข้างล่าง  และลม  พราณะฺ  เดินขึ้นข้างบน  พราณายามะ-โยกีฺ  ฝึกปฏิบัติการหายใจไปในทางตรงกันข้ามจนกว่ากระแสลมจะเป็นกลางอยู่ใน  พูระคะฺ  หรือดุลยภาพสงบนิ่ง  การถวายลมหายใจออกไปในลมหายใจเข้าเรียกว่า  เรชะคะฺ  เมื่อลมทั้งสองกระแสหยุดแน่นิ่งกล่าวได้ว่าผู้นั้นอยู่ใน  คุมบฺะคะ-โยกะฺ  ด้วยการฝึกปฏิบัติ  คุมบฺะคะ-โยกะฺเราสามารถเพิ่มเวลาให้แก่ชีวิตเพื่อความสมบูรณ์แห่งความรู้แจ้งทิพย์  โยคีผู้มีปัญญาสนใจในการบรรลุความสมบูรณ์ในชาติเดียวโดยไม่ต้องรอชาติหน้า  ด้วยการฝึกปฏิบัติ  คุมบฺะคะ-โยกะฺ  พวกโยคีสามารถเพิ่มเวลาให้แก่ชีวิตได้หลายต่อหลายปี  อย่างไรก็ดีบุคคลในคริชณะจิตสำนึกสถิตในการปฏิบัติรับใช้ทิพย์ด้วยความรักต่อองค์ภควาน  และเป็นผู้ควบคุมประสาทสัมผัสได้โดยปริยาย  ประสาทสัมผัสของท่านปฏิบัติรับใช้คริชณะเสมอ  โดยไม่เปิดโอกาสให้ไปทำอย่างอื่น  ดังนั้น  ในบั้นปลายของชีวิตจะถูกย้ายไปสู่ระดับทิพย์แห่งองค์คริชณะโดยธรรมชาติ  ด้วยเหตุนี้จึงไม่พยายามต่ออายุ  ท่านได้ยกระดับมาถึงจุดหลุดพ้นทันที  ดังที่ได้กล่าวไว้ใน  ภควัต-คีตาฺ  (14.26  )

“ผู้ที่ปฏิบัติการอุทิศตนเสียสละรับใช้องค์ภควานด้วยความบริสุทธิ์ใจได้ข้ามพ้นระดับต่าง  ๆ  ของธรรมชาติวัตถุ  และพัฒนามาสู่ระดับทิพย์โดยทันที”  บุคคลในคริชณะจิตสำนึกเริ่มต้นจากระดับทิพย์  และจะอยู่ในจิตสำนึกเช่นนี้เสมอ  ดังนั้นจึงไม่มีการตกต่ำลง  และในที่สุดจะบรรลุถึงอาณาจักรขององค์ภควานโดยไม่ล่าช้า  การฝึกปฏิบัติตัดทอนการรับประทานอาหารทำไปโดยปริยายเมื่อเรารับประทาน  คริชณะ-พระสาดัมฺหรืออาหารที่ถวายให้องค์ภควานก่อนเท่านั้น  วิธีการลดอาหารช่วยได้มากในเรื่องของการควบคุมประสาทสัมผัส  ปราศจากการควบคุมประสาทสัมผัสเป็นไปไม่ได้ที่จะหลุดออกจากพันธนาการทางวัตถุ