ความรู้ทิพย์
โศลก 7
ยะดา ยะดา ฮิ ดฺารมัสยะ
กลานิร บฺะวะทิ บฺาระทะฺ
อับฺยุททฺานัม อดฺารมัสยะ
ทะดาทมานัม สริจามิ อฮัมฺ
ยะดา ยะดาฺ - เมื่อใดและที่ไหน, ฮิฺ - แน่นอน, ดฺารมัสยะฺ - ของศาสนา, กลานิฮฺ - ขัดแย้ง, บฺะ วะทิฺ - ปรากฏออกมา, บฺาระทะฺ - โอ้ ผู้สืบราชวงศ์บฺาระทะ, อับฺยุททฺานัมฺ - มีอำนาจเหนือ, อดฺารมัสยะฺ - ไร้ศาสนา, ทะดาฺ - เวลานั้น, อาทมานัมฺ - ตัวข้า. สริจามิฺ - ปรากฏ, อฮัมฺ - ข้า
คำแปลฺ
เมื่อใดและที่ไหนที่การปฏิบัติตามหลักศาสนา (ธรรมะ) เสื่อมลง โอ้ ผู้สืบราชวงศ์บฺะระทะ และการปฏิบัติที่ผิดหลักศาสนา (อธรรม) มีอำนาจเหนือในขณะนั้นตัวข้าจะเสด็จลงมา
คำอธิบายฺ
คำว่า สริจามิฺ มีความสำคัญ ณ ที่นี้ สริจามิฺ มิใช่แปลว่าการสร้าง เพราะว่าโศลกก่อนหน้านี้ได้กล่าวไว้ว่า ไม่มีการสร้างรูปร่างหรือพระวรกายขององค์ภควาน เนื่องจากรูปลักษณ์ของพระองค์นั้นทรงมีอยู่ชั่วกัลปวสาน ฉะนั้นคำว่า สริจามิฺ หมายความว่าองค์ภควานทรงปรากฏมาตามความเป็นจริง แม้จะทรงปรากฏตามกำหนดเวลา เช่น ในปลาย ดวาพะระ-ยุกะฺ ของกัปที่ยี่สิบแปดแห่ง มะนฺุ องค์ที่เจ็ดในหนึ่งวันของพระพรหมพระองค์ทรงไม่มีพันธกรณีที่จะต้องปฏิบัติตามกฎเกณฑ์เหล่านี้ เพราะทรงมีอิสระเสรีอย่างสมบูรณ์ในการปฏิบัตอย่างไรก็ได้ตามพระราชอัธยาศัย ฉะนั้น ทรงปรากฏด้วยความปรารถนาของพระองค์เอง เมื่ออธรรมเฟื่องฟูมีอำนาจเหนือ และศาสนาที่แท้จริงสูญหายไป หลักธรรมแห่งศาสนานี้ได้วางไว้ในคัมภีร์พระเวท การปฏิบัติใด ๆ ที่ขัดแย้งต่อกฎเกณฑ์อันถูกต้องของคัมภีร์พระเวทจะทำให้เราเป็นผู้ไร้คุณธรรม ใน บฺากะวะธัมฺได้กล่าวไว้ว่าหลักธรรมนี้คือกฎขององค์ภควาน พระองค์เท่านั้นที่ทรงสามารถสร้างระบบศาสนา เป็นที่ยอมรับกันว่าองค์ภควานทรงเป็นผู้ตรัสคัมภีร์พระเวทเข้าสู่หัวใจของพระพรหม ฉะนั้น หลัก ดฺารมะฺ หรือหลักศาสนาคือคำสั่งโดยตรงของบุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้า (ดฺารมัม ทุ สาคชาด บฺะกะวัท-พระณีทัมฺ) หลักธรรมต่าง ๆ ได้กล่าวไว้อย่างชัดเจนตลอดทั้งเล่มใน ภควัต-คีตาฺ จุดมุ่งหมายของคัมภีรพระเวทคือสถาปนาหลักธรรมเช่นนี้ภายใต้คำสั่งขององค์ภควาน และพระองค์ทรงสั่งโดยตรงในตอนท้ายของ คีตาฺ ว่าหลักธรรมสูงสุดของศาสนาคือศิโรราบต่อองค์ภควานเท่านั้น ไม่มีอะไรมากไปกว่านี้ หลักธรรมของพระเวทจะส่งเสริมเราไปสู่การศิโรราบอย่างสมบูรณ์ต่อพระองค์และเมื่อใดที่มีมารมารังควานหลักธรรมนี้ องค์ภควานจะทรงปรากฏ จาก บฺากะวะธัมฺเราเข้าใจว่าคริชณะทรงอวตารลงมาเป็นองค์บุดดฺะขณะที่ลัทธิวัตถุนิยมแพร่หลาย และนักวัตถุนิยมได้ใช้ข้ออ้างจากอำนาจแห่งคัมภีร์พระเวท ถึงแม้ว่าจะมีกฎเกณฑ์ข้อบังคับเกี่ยวกับการบูชายัญสัตว์เพื่อจุดมุ่งหมายบางประการในคัมภีร์พระเวท แต่บุคคลผู้มีแนวโน้มไปในทางมารก็ยังทำการบูชายัญสัตว์โดยไม่มีการอ้างอิงถึงหลักธรรมของพระเวทองค์บุดดฺะทรงปรากฏเพื่อหยุดความเหลวไหลเช่นนี้ และทรงสถาปนาหลักอหิงสาแห่งพระเวท ดังนั้นทุก ๆ อวะทาระฺ หรืออวตารขององค์ภควานจะทรงมีพระภารกิจโดยเฉพาะ และทั้งหมดได้อธิบายไว้ในพระคัมภีร์อย่างเปิดเผย เราไม่ควรยอมรับผู้ใดว่าเป็นอวตารนอกจากพระคัมภีร์ได้อ้างอิงไว้ ไม่เป็นความจริงที่ว่าองค์ภควานทรงปรากฏบนแผ่นดินของประเทศอินเดียเท่านั้น พระองค์ทรงสามารถปรากฏพระวรกายได้ทุกหนทุกแห่งตามที่ทรงปรารถนา องค์ภควานในรูปของอวตารทุกพระองค์จะตรัสเกี่ยวกับศาสนามากเท่าที่ประชาชนในยุคและสถานการณ์นั้น ๆ จะเข้าใจได้ แต่พระภารกิจของทุกพระองค์ทรงเหมือนกัน คือทรงนำประชาชนมาสู่ภควานจิตสำนึก และเชื่อฟังปฏิบัติตามหลักธรรมแห่งศาสนา บางครั้งพระองค์เสด็จลงมาเอง บางครั้งทรงส่งผู้แทนที่เชื่อถือได้มาในรูปของสาวกหรือผู้รับใช้ หรือทรงแปลงพระวรกายมา
หลักธรรมแห่ง ภควัต-คีตาฺ ได้ตรัสแก่อารจุนะ ด้วยเหตุนี้จึงเป็นการตรัสแก่บุคคลอื่น ๆ ผู้ที่เจริญแล้ว เนื่องจากอารจุนะทรงมีความเจริญก้าวหน้ามากเมื่อเปรียบเทียบกับคนธรรมดาทั่วไป ในส่วนอื่น ๆ ของโลก สองบวกสองเป็นสี่คือหลักคณิตศาสตร์ที่เป็นความจริงไม่ว่าในชั้นคณิตศาสตร์เบื้องต้นหรือชั้นสูง ถึงกระนั้นก็ยังมีการคำนวณที่สูงกว่าและต่ำกว่า ดังนั้น อวตารทั้งหมดขององค์ภควานจะสอนหลักธรรมเดียวกัน แต่จะปรากฏว่าสูงกว่าหรือต่ำกว่าขึ้นอยู่กับแต่ละสถานการณ์ที่แตกต่างกันไป หลักศาสนาที่สูงกว่าเริ่มจากการยอมรับสี่ระดับและสี่อาชีพแห่งชีวิตสังคม ดังจะอธิบายต่อไป จุดมุ่งหมายทั้งหมดแห่งพระภารกิจขององค์อวตารคือการรณรงค์คริชณะจิตสำนึกทั่วทุกหนทุกแห่ง จิตสำนึกเช่นนี้ปรากฏหรือไม่ปรากฏจะอยู่ภายใต้สถานการณ์ที่แตกต่างกันเท่านั้น