ภควัต-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ ห้า

คารมะ-โยกะ
การปฏิบัติในคริชณะจิตสำนึก

โศลก 27-28

สพารชาน คริทวา บะฮิร บาฮยามช
ชัคชุช ไชวานทะเร บฺรุโวฮฺ

พราณาพาโน สะโม คริทวา
นาสาบฺยันทะระ-ชาริโนฺ
ยะเทนดริยะ-มะโน-บุดดิฺร
มุนิร โมคชะ-พะรายะณะฮฺ

วิกะเทชชฺา-บฺะยะ-โครโดฺ
ยะฮ สะดา มุคทะ เอวะ สะฮฺ

สพารชานฺ  -  อายตนะภายนอก เช่นเสียง, คริทวาฺ  -  รักษา, บะฮิฮฺ  -  ภายนอก, บาฮยานฺ  -  โดยไม่จำเป็น, ชัคชุฮฺ  -  ตา, ชะฺ  -  เช่นกัน, เอวะฺ  -  แน่นอน, อันทะเรฺ  -  ระหว่าง, บฺรุโวฮฺ  -  คิ้ว, พราณะ-อพาโนฺ  -  ลมที่เดินขึ้นและเดินลง, สะโมฺ  -  หยุดพัก, คริทวาฺ  -  รักษา, นาสะ-อับฮ- ยันทะระฺ  -  ภายในจมูก, ชาริโณฺ  -  เป่า, ยะทะฺ  -  ควบคุม, อินดริยะฺ  -  ประสาทสัมผัส, มะนะฮฺ  -  จิตใจ, บุดดิฺฮฺ  -  ปัญญา, มุนิฮฺ  -  นักทิพย์นิยม, โมคชะฺ  -  เพื่อความหลุดพ้น, พะรายะณะฮฺ  -  กำหนดไว้เช่นนั้น, วิกะทะฺ  -  ละทิ้ง, อิชชฺาฺ  -  ปรารถนา, บฺะยะฺ  -  ความกลัว, โครดฺะฮฺ  -  ความโกรธ, ยะฮฺ  -  ผู้ซึ่ง, สะดาฺ  -  เสมอ, มุคทะฮฺ  -  หลุดพ้น, เอวะฺ  -  แน่นอน, สะฮฺ  -  เขาเป็น

คำแปลฺ

ปิดกั้นอายตนะภายนอกทั้งหมด  กำหนดดวงตาและสายตาทำสมาธิระหว่างคิ้วทั้งสองข้าง  หยุดลมหายใจเข้าออกภายในจมูก  และควบคุมจิตใจ  ประสาทสัมผัสและปัญญา  นักทิพย์นิยมตั้งเป้าหมายอยู่ที่ความหลุดพ้น  เป็นอิสระจากความต้องการ  ความกลัวและความโกรธ  ผู้ที่อยู่ในระดับนี้เสมอ  หลุดพ้นแน่นอน

คำอธิบายฺ

ผู้ปฏิบัติตนในคริชณะจิตสำนึกสามารถเข้าใจบุคลิกลักษณะทิพย์ของตนเองได้ในทันที  จากนั้นก็จะสามารถเข้าใจองค์ภควานด้วยวิธีการอุทิศตนเสียสละรับใช้  เมื่อสถิตอย่างดีในการอุทิศตนเสียสละรับใช้  ท่านได้มาถึงสถานภาพทิพย์  และมีคุณวุฒิพอที่จะรู้สึกว่าองค์ภควานทรงปรากฏอยู่ในโลกแห่งกิจกรรมของตัวท่าน  สภาวะโดยเฉพาะเช่นนี้เรียกว่าความหลุดพ้นอยู่ในองค์ภควาน

หลังจากได้อธิบายหลักข้างต้นเกี่ยวกับการหลุดพ้นอยู่ในองค์ภควาน  พระองค์ทรงให้คำสั่งสอนแด่อารจุนะว่า  เราจะสามารถมาถึงสถานภาพนี้ด้วยการปฏิบัติการเข้าฌานหรือ  โยกะฺ  ที่ทราบกันโดยทั่วไปว่า  อัชทางกะ-โยกะฺ  ซึ่งแยกออกไปเป็นแปดวิธีเรียกว่า  ยะมะ,  นิยะมะ,  อาสะนะ,  พราณายามะ,  พรัทยาฮาระ,  ดฺาระณา,  ดฺยานะฺ  และ  สะมาดิฺ  ในบทที่หกจะอธิบายเรื่อง  โยกะฺ  อย่างละเอียด  และในท้ายบทที่ห้าจะอธิบายเฉพาะพื้นฐานเท่านั้น  เราต้องนำพาตัวเองให้ออกจากอายตนะภายนอก  เช่นเสียง  สัมผัส  รูป  รส  และกลิ่น  ด้วยวิธีโยคะของ  พรัทยาฮาระฺ  จากนั้นกำหนดสายตาและดวงตาระหว่างคิ้วทั้งสองข้าง  และตั้งสมาธิอยู่ที่ปลายจมูก  พร้อมทั้งปิดเปลือกตามาครึ่งหนึ่ง  ไม่มีประโยชน์ในการปิดตาทั้งหมด  เพราะมีโอกาสที่จะหลับได้มาก  และไม่มีประโยชน์อันใดในการเปิดตาทั้งหมด  เพราะเสี่ยงที่จะไปหลงใหลกับอายตนะภายนอกการเคลื่อนไหวของลมหายใจควบคุมให้อยู่ภายในโพรงจมูกด้วยการปรับลมเดินขึ้นและลมเดินลงให้เข้ากันอยู่ภายในร่างกาย  ด้วยการฝึกโยคะเช่นนี้จะสามารถควบคุมประสาทสัมผัส  หลีกเลี่ยงจากอายตนะภายนอก  และเตรียมตัวเองเพื่อความหลุดพ้นในองค์ภควาน

วิธีการโยคะนี้ช่วยให้เป็นอิสระจากความกลัวและความโกรธทุกชนิด  จากนั้นจะรู้สึกว่าอภิวิญญาณทรงปรากฏอยู่ในสภาวะทิพย์  อีกนัยหนึ่ง  คริชณะจิตสำนึกเป็นวิธีง่ายที่สุดในการปฏิบัติตามหลักธรรมโยคะ  จะอธิบายโดยละเอียดในบทต่อไป  อย่างไรก็ดี  บุคคลในคริชณะจิตสำนึกปฏิบัติด้วยการอุทิศตนเสียสละรับใช้อยู่เสมอ  จึงไม่ต้องเสี่ยงในการสูญเสียประสาทสัมผัสของตนไปในการปฏิบัติอย่างอื่น  ซึ่งเป็นวิธีการควบคุมประสาทสัมผัสที่ดีกว่า  อัชทางกะ-โยกะฺ