ดฺยานะ-โยกะ
โศลก 15
ยุนจันน เอวัม สะดาทมานัม
โยกี นิยะทะ-มานะสะฮฺ
ชานทิม นิรวารณะ-พะระมาม
มัท-สัมสทฺาม อดิฺกัชชฺะทิฺ
ยุนจันฺ - ปฏิบัติ, เอวัมฺ - ดังที่ได้กล่าวมาแล้ว, สะดาฺ - อยู่เสมอ, อาทมานัมฺ - ร่างกายจิตใจและวิญญาณ, โยกีฺ - นักทิพย์นิยมผู้มีฤทธิ์, นิยะทะ-มานะสะฮฺ - ด้วยจิตใจที่ประมาณได้, ชานทิมฺ - ความสงบ, นิวาณะ-พะระมามฺ - หยุดความเป็นอยู่ทางวัตถุ, มัท-สัมสทฺามฺ - ท้องฟ้าทิพย์ (อาณาจักรแห่งองค์ภควาน ), อดิฺกัชชฺะทิฺ - บรรลุ
คำแปลฺ
จากการฝึกปฏิบัติการควบคุมร่างกาย จิตใจ และกิจกรรมอยู่เสมอ นักทิพย์นิยมผู้มีฤทธิ์สามารถประมาณจิตใจของตนเองได้ และบรรลุถึงอาณาจักรแห่งองค์ภควาน (หรือพระตำหนักของคริชณะ ) ด้วยการยุติความเป็นอยู่ทางวัตถุ
คำอธิบายฺ
จุดมุ่งหมายสูงสุดในการฝึกปฏิบัติโยคะได้อธิบายอย่างชัดเจน ณ ที่นี้ การฝึกปฏิบัติโยคะมิใช่เพื่อบรรลุผลประโยชน์ทางวัตถุใด ๆ แต่เพื่อให้สามารถหยุดความเป็นอยู่ทางวัตถุทั้งปวง ผู้ที่แสวงหาการพัฒนาสุขภาพหรือมุ่งหวังความสมบูรณ์ทางวัตถุไม่ใช่โยคี ตาม ภควัต-คีตาฺ การหยุดความเป็นอยู่ทางวัตถุก็มิใช่การนำให้เข้าไปสู่“ความว่างเปล่า” ซึ่งเป็นเพียงความเร้นลับเท่านั้น ไม่มีความว่างเปล่า ณ ที่ใด ภายในการสร้างขององค์ภควาน แต่การหยุดความเป็นอยู่ทางวัตถุจะนำให้เข้าไปสู่ท้องฟ้าทิพย์พระตำหนักขององค์ภควาน พระตำหนักขององค์ภควานได้อธิบายไว้อย่างชัดเจนใน ภควัต-คีตาฺ เช่นกันว่าเป็นสถานที่ที่ไม่จำเป็นต้องมีดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ หรือไฟฟ้าดาวเคราะห์ทั้งหลายในอาณาจักรทิพย์มีรัศมีในตัวเอง เหมือนดวงอาทิตย์ในท้องฟ้าวัตถุ อาณาจักรขององค์ภควานจะอยู่ทุกหนทุกแห่ง แต่ท้องฟ้าทิพย์และดาวเคราะห์ที่นั่นเรียกว่า พะรัม ดฺามะฺ หรือที่พำนักพักพิงที่สูงกว่า
โยคีผู้สำเร็จเข้าใจองค์ชรีคริชณะอย่างสมบูรณ์ได้กล่าวไว้อย่างชัดเจน ณ ที่นี้โดยองค์ภควานเองว่า (มัท-ชิททะฮ, มัท-พะระฮ, มัท-สทฺานัมฺ ) เขาสามารถได้รับความสงบอย่างแท้จริงและในที่สุดสามารถบรรลุถึงพระตำหนักสูงสุดขององค์ภควาน คริชณะโลคะฺ มีนามว่า โกโลคะ วรินดาวะนะฺ ใน บระฮมะ-สัมฮิทาฺ (5.37 )ได้กล่าวไว้อย่างชัดเจนว่า โกโลคะ เอวะ นิวะสะทิ อคิฺลาทมะ-บํูทะฮฺ ถึงแม้ว่าองค์ภควานทรงประทับอยู่ที่พระตำหนัก โกโลคะฺ ของพระองค์อยู่เสมอ แต่พระองค์ทรงเป็น บระฮมันฺที่แผ่กระจายไปทั่ว และทรงเป็น พะระมาทมาฺ ผู้ทรงประทับอยู่ในทุกร่างเช่นกันด้วยพลังงานทิพย์ที่สูงกว่าของพระองค์ ไม่มีใครสามารถบรรลุถึงท้องฟ้าทิพย์ (ไวคุณธฺะฺ)หรือเข้าไปในพระตำหนักอมตะของพระองค์ (โกโลคะ วรินดาวะนะฺ) ได้ โดยปราศจากความเข้าใจคริชณะและอวตารในรูปวิชณุของพระองค์อย่างถูกต้อง ฉะนั้น บุคคลผู้ทำงานในคริชณะจิตสำนึกจึงเป็นโยคีที่สมบูรณ์ เพราะว่าจิตใจของเขาซึบซาบอยู่ในกิจกรรมของคริชณะเสมอ (สะ ไว มะนะฮ คริชณะ-พะดาระวินดะโยฮฺ ) ในคัมภีร์พระเวท(ชเวทาชวะทะระ อุพะนิชัดฺ 3.8 ) เราได้เรียนรู้เช่นกันว่า ทัม เอวะ วิดิทวาทิ มริทยุม เอทิฺ“เขาสามารถข้ามพ้นวิถีแห่งการเกิดและการตายด้วยการเข้าใจบุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้า คริชณะ เท่านั้น” หรืออีกนัยหนึ่ง ความสมบูรณ์ของระบบโยคะคือบรรลุถึงเสรีภาพจากความเป็นอยู่ทางวัตถุ ไม่ใช่มายากล หรือการแสดงท่ากายกรรมเพื่อหลอกลวงประชาชนผู้พาซื่อ