ดฺยานะ-โยกะ
โศลก 24
สะ นิชชะเยนะ โยคทัพโย
โยโก ่นิรวิณณะ-เชทะสาฺ
สังคัลพะ-พระบฺะวาน คามามส
ทยัคทวา สารวาน อเชชะทะฮฺ
มะนะไสเวนดริยะ-กรามัม
วินิยัมยะ สะมันทะทะฮฺ
สะฮฺ - นั้น, นิชชะเยนะฺ - ด้วยความมั่นใจอย่างแน่วแน่, โยคทัพยะฮฺ - ต้องฝึกปฏิบัติ, โยกะฮฺ - ระบบโยคะ, อนิรวิณณะ-เชทะสาฺ - ปราศจากการเบี่ยงเบน, สังคัลพะฺ - การคาดคะเนทางจิตใจ, พระบฺะวานฺ - เกิดจาก, คามานฺ - ความปรารถนาทางวัตถุ, ทยัคทวาฺ - ยกเลิก, สารวานฺ - ทั้งหมด, อเชชะทะฮฺ - อย่างสมบูรณ์, มะนะสาฺ - ด้วยจิตใจ, เอวะฺ - แน่นอน, อินดริยะ-กรามัมฺ - ประสาทสัมผัสครบชุด, วินิยัมยะฺ - ประมาณ, สัมมัน- ทะทะฮฺ - จากรอบด้าน
คำแปลฺ
เราควรปฏิบัติตนในการฝึกปฏิบัติโยคะด้วยความมั่นใจและศรัทธาโดยไม่เบี่ยงเบนจากวิถีทาง เราควรละทิ้งความปรารถนาทางวัตถุทั้งมวลอันเกิดมาจากการคาดคะเนทางจิตใจโดยไม่มีข้อยกเว้น และควบคุมประสาทสัมผัสทั้งหมดจากรอบด้านด้วยจิตใจ
คำอธิบายฺ
ผู้ฝึกปฏิบัติโยคะควรมีความมั่นใจ ควรฝึกปฏิบัติด้วยความอดทนโดยไม่เบี่ยงเบน เขาควรมั่นใจในความสำเร็จในขั้นสุดท้าย และดำเนินตามหลักการด้วยความพากเพียรอย่างมั่นคง ไม่มีการหมดกำลังใจหากบรรลุความสำเร็จล่าช้า ความสำเร็จนั้นแน่นอนสำหรับผู้ที่ปฏิบัติอย่างเคร่งครัด รูพะ โกสวามี ได้กล่าวเกี่ยวกับ ภักดี-โยคะฺไว้ดังนี้
อุทสาฮาน นิชชะยาด ไดฺรยาท
ทัท-ทัท-คารมะ-พระวารทะนาทฺ
สังกะ-ทยากาท สะโท วริทเทฮ
ชัดบิฺร บัฺคธิฮ พระสิดฺยะทิฺ
“เราสามารถปฏิบัติตามวิธีของ ภักดี-โยคะฺ ให้สำเร็จได้ด้วยหัวใจที่เปี่ยมไปด้วยความกระตือรือร้น พากเพียร และมั่นใจ ด้วยการปฏิบัติตามหน้าที่ที่กำหนดไว้ คบหาสมาคมกับสาวก ด้วยการปฏิบัติกิจกรรมแห่งความดีโดยสมบูรณ์” (อุพะเดชามริทะฺ 3 )
สำหรับความมั่นใจ เราควรปฏิบัติตามตัวอย่างของนกกระจอกผู้สูญเสียไข่ของตนไปกับคลื่นในมหาสมุทร นกกระจอกน้อยวางไข่อยู่ที่ชายหาดมหาสมุทร แต่มหาสมุทรอันยิ่งใหญ่ได้พัดพาเอาไข่ไปกับคลื่น นกกระจอกน้อยโมโหมากและขอร้องให้มหาสมุทรคืนไข่ มหาสมุทรไม่สนใจแม้แต่จะพิจารณาคำร้องของเธอ ดังนั้น นกกระจอกน้อยตัดสินใจที่จะทำให้มหาสมุทรนี้แห้งลง จึงเริ่มตักน้ำด้วยจงอยปากอันน้อยนิดของมัน ทุก ๆ คนหัวเราะเยาะต่อความมุ่งมั่นที่เป็นไปไม่ได้ ข่าวการกระทำของนกกระจอกน้อยนี้ได้แพร่สะพัดไป ในที่สุด กะรุดะฺ (พญาครุฑ ) พญานกที่เป็นพาหนะของพระวิชณุได้ยินเข้า จึงมีความเมตตาสงสารต่อนกน้อยผู้ซึ่งเปรียบเสมือนน้องสาว ดังนั้น พญาครุฑจึงมาพบนกกระจอกน้อย พญาครุฑรู้สึกยินดีมากในความมุ่งมั่นของนกกระจอกน้อยจึงรับปากว่าจะช่วย ดังนั้น พญาครุฑได้ขอร้องให้มหาสมุทรนำไข่ของนกกระจอกน้อยมาคืนทันที มิฉะนั้น ท่านจะจัดการกับงานของนกกระจอกน้อยนี้เอง มหาสมุทรรู้สึกตกใจจึงนำไข่ทั้งหมดมาคืน เช่นนี้ทำให้นกกระจอกน้อยได้รับความสุขด้วยพระกรุณาของพญาครุฑ
ในลักษณะเดียวกันการฝึกปฏิบัติโยคะโดยเฉพาะ ภักดี-โยคะฺ ในคริชณะจิตสำนึก อาจดูเหมือนว่าเป็นงานที่ยากมาก แต่หากผู้ใดปฏิบัติตามหลักธรรมด้วยความมุ่งมั่นอย่างแน่วแน่ คริชณะจะทรงช่วยอย่างแน่นอนเพราะว่าพระองค์ทรงช่วยคนที่ช่วยตนเอง