ดฺยานะ-โยกะ
โศลก 26
ยะโท ยะโท นิชชะละทิ
มะนัช ชันชะลัม อัสทิฺรัมฺ
ทะทัส ทะโท นิยัมไยทัด
อาทมะนิ เอวะ วะชัม นะเยทฺ
ยะทะฮ ยะทะฮฺ - ที่ใด, นิชชะละทิฺ - ถูกรบกวน, มะนะฮฺ - จิตใจ, ชันชะลัมฺ - ไม่นิ่ง, อัสทิฺ รัมฺ - ไม่มั่นคง, ทะทะฮ ทะทะฮฺ - จากนั้น, นิยัมยะฺ - ประมาณ, เอทัทฺ - นี้, อาทมะนิฺ - ในตัว, เอวะฺ - แน่นอน, วะชัมฺ - ควบคุม, นะเยทฺ - ต้องนำมาอยู่ภายใต้
คำแปลฺ
จิตใจที่ล่องลอยไปยังแห่งหนใดก็แล้วแต่ อันเนื่องมาจากธรรมชาติที่ไม่หยุดนิ่งและไม่มั่นคงของมัน เราต้องถอยและดึงมันกลับมาอยู่ภายใต้การควบคุมของตัวเราให้ได้
คำอธิบายฺ
ธรรมชาติของจิตใจนั้นไม่หยุดนิ่งและไม่มั่นคง แต่โยคีผู้รู้แจ้งแห่งตนต้องควบคุมจิตใจ ไม่ควรให้จิตใจมาควบคุมตัวเขา ผู้ที่ควบคุมจิตใจ (รวมทั้งประสาทสัมผัส) ได้เรียกว่า โกสวามีฺ หรือ สวามีฺ ผู้ที่ถูกจิตใจควบคุมเรียกว่า โก-ดาสะฺ หรือเป็นทาสของประสาทสัมผัส โกสวามีฺ รู้ถึงมาตรฐานของความสุขทางประสาทสัมผัส ในความสุขทางประสาทสัมผัสทิพย์ ประสาทสัมผัสจะต้องปฏิบัติในการรับใช้องค์ ฮริชีเคชะฺ หรือเจ้าของสูงสุดแห่งประสาทสัมผัสคือคริชณะ การรับใช้คริชณะด้วยประสาทสัมผัสที่บริสุทธิ์เรียกว่าคริชณะจิตสำนึก นี่คือวิธีที่จะนำประสาทสัมผัสมาอยู่ภายใต้การควบคุม และเป็นความสมบูรณ์สูงสุดแห่งการฝึกปฏิบัติโยคะ ไม่มีอะไรมากไปกว่านี้