ดฺยานะ-โยกะ
โศลก 37
อารจะนะ อุวาชะฺ
อยะทิฮ ชรัดดฺะโยเพโท
โยกาช ชะลิทะ-มานะสะฮฺ
อัพราพยะ โยกะ-สัมสิดดิฺม
คาม กะทิม คริชณะ กัชชฺะทิฺ
อารจุนะฮ อุวาชะฺ - อารจุนะตรัส, อยะทิฮฺ - นักทิพย์นิยมผู้ไม่ประสบผลสำเร็จ, ชรัด- ดฺะยาฺ - ด้วยความศรัทธา, อุเพทะฮฺ - ปฏิบัติ, โยกาทฺ - จากการเชื่อมสัมพันธ์ที่เร้นลับ, ชะลิทะฺ - เบี่ยงเบน, มานะสะฮฺ - ผู้มีจิตใจเช่นนี้, อัพราพยะฺ - ล้มเหลวในการบรรลุ, โยกะ-สัมสิดดิฺมฺ - ความสมบูรณ์สูงสุดในโยคะ, คามฺ - ซึ่ง, กะทิมฺ - จุดมุ่งหมาย, คริชณะฺ - โอ้ คริชณะ, กัชชฺะทิฺ - บรรลุ
คำแปลฺ
อารจุนะตรัสว่า โอ้ คริชณะ นักทิพย์นิยมผู้ไม่ประสบผลสำเร็จ ซึ่งในตอนแรกรับเอาวิถีทางเพื่อความรู้แจ้งแห่งตนมาปฏิบัติด้วยความศรัทธา แต่ต่อมาได้ยกเลิกการปฏิบัติอันเนื่องมาจากจิตใจมาฝักใฝ่ทางโลก ดังนั้น จึงไม่บรรลุความสมบูรณ์ในโยคะ จุดหมายปลายทางของบุคคลเช่นนี้อยู่ที่ใหน?
คำอธิบายฺ
วิถีทางเพื่อความรู้แจ้งแห่งตนหรือระบบโยคะได้อธิบายใน ภควัต-คีตาฺ หลักธรรมพื้นฐานเพื่อความรู้แจ้งแห่งตนคือความรู้ที่ว่าสิ่งมีชีวิตไม่ใช่ร่างกายวัตถุนี้แต่ว่าแตกต่างไปจากร่างวัตถุ และความสุขของเขาอยู่ในชีวิตอมตะ เปี่ยมไปด้วยความปลื้มปีติสุข และความรู้ สิ่งเหล่านี้เป็นทิพย์อยู่เหนือทั้งร่างกายและจิตใจ ความรู้แจ้งแห่งตนค้นพบได้ด้วยวิถีแห่งความรู้ ด้วยการฝึกปฏิบัติแปดระบบหรือด้วย ภักดี-โยคะฺ ในแต่ละวิธีนี้จะต้องรู้แจ้งสถานภาพพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต ความสัมพันธ์ระหว่างตนเองกับองค์ภควาน กิจกรรมซึ่งทำให้เขาสามารถสถาปนาความสัมพันธ์ที่สูญหายไปให้กลับมาอีกครั้ง และบรรลุถึงระดับสมบูรณ์สูงสุดแห่งคริชณะจิตสำนึก การปฏิบัติตามทางใดทางหนึ่งในสามวิธีที่กล่าวไว้ข้างต้น แน่นอนว่าจะต้องบรรลุเป้าหมายสูงสุดในไม่ช้าก็เร็ว องค์ภควานทรงยืนยันไว้เช่นนี้ในบทที่สอง แม้ความพยายามเพียงเล็กน้อยบนวิถีทิพย์จะให้ความหวังอย่างสูงเพื่อการจัดส่ง จากสามวิธีนี้ วิธีของ ภักดี-โยคะฺ เหมาะสมโดยเฉพาะสำหรับยุคนี้ เพราะเป็นวิธีตรงที่สุดเพื่อความรู้แจ้งองค์ภควาน เพื่อให้มั่นใจยิ่งขึ้นไปอีก อารจุนะทรงถามคริชณะเพื่อให้ทรงยืนยันคำดำรัสที่เคยกล่าวไว้ บุคคลอาจยอมรับวิธีเพื่อความรู้แจ้งอย่างจริงใจ แต่วิธีแห่งการเพิ่มพูนความรู้ การฝึกปฏิบัติของระบบโยคะแปดระดับโดยทั่วไปเป็นสิ่งที่ยากมากสำหรับยุคนี้ ฉะนั้น แม้จะพยายามอย่างสม่ำเสมอ แต่อาจประสบความล้มเหลวเนื่องจากเหตุผลมากมาย ประการแรก เขาอาจไม่มีความจริงจังเพียงพอในการปฏิบัติตามวิธี การก้าวเดินไปบนวิถีทิพย์คล้ายกับการประกาศสงครามกับพลังงานแห่งความหลง ฉะนั้น เมื่อไรที่บุคคลพยายามที่จะหนีไปจากเงื้อมมือของพระนางมายา นางจะพยายามเอาชนะผู้ฝึกปฏิบัติด้วยการหลอกล่อให้หลงมากมาย พันธวิญญาณถูกหลอกล่อให้หลงอยู่แล้วด้วยระดับแห่งพลังงานวัตถุ จึงเป็นไปได้เสมอที่จะถูกหลอกล่อให้หลงอีกครั้งหนึ่ง แม้ขณะฝึกปฏิบัติตามระเบียบวินัยทิพย์ เช่นนี้เรียกว่า โยกาช ชะ ลิทะ-มานะสะฮฺ การเบี่ยงเบนจากวิถีทิพย์ อารจุนะทรงตั้งคำถามเพื่อให้ทราบถึงผลแห่งการเบี่ยงเบนจากวิถีเพื่อความรู้แจ้งแห่งตน