ภควัต-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ เจ็ด

ความรู้แห่งสัจธรรม

โศลก 23

อันทะวัท ทุ พะลัม เทชาม
ทัด บฺะวะทิ อัลพะ-เมดฺะสามฺ

เดวาน เดวะ-ยะโจ ยานทิ
มัด-บัฺคธา ยานทิ มาม อพิฺ

อันทะ-วัทฺ  -  สูญสลาย, ทฺุ  -  แต่, พฺะลัม-ผล, เทชามฺ  -  ของพวกเขา, ทัทฺ  -  นั้น, บฺะวะทิฺ  -  กลายเป็น, อัลพะ-เมดฺะสามฺ  -  ของพวกมีปัญญาน้อย, เดวานฺ  -  แด่เหล่าเทวดา, เดวะ- ยะจะฮฺ  -  ผู้บูชาเหล่าเทวดา, ยานทิฺ  -  ไป, มัทฺ  -  ของข้า, บัฺคธาฮฺ  -  เหล่าสาวก, ยานทิฺ  -  ไป, มามฺ  -  ถึงข้า, อพิฺ  -  เช่นกัน

คำแปลฺ

มนุษย์ผู้มีปัญญาน้อยจะบูชาเทวดา  ผลที่ได้รับนั้นจำกัดและไม่ถาวร  พวกที่บูชาเทวดาจะไปยังดาวเคราะห์ของเทวดา  แต่สาวกของข้าจะมาถึงดาวเคราะห์สูงสุดของข้าในที่สุด

คำอธิบายฺ

นักวิจารณ์  ภควัต-คีตาฺ  บางคนกล่าวว่า  ผู้บูชาเทวดาสามารถไปถึงองค์ภควานแต่  ณ  ที่นี้ได้กล่าวไว้อย่างชัดเจนว่า  พวกที่บูชาเทวดาจะไปยังระบบดาวเคราะห์ที่เทวดาประทับอยู่  ดังเช่น  ผู้บูชาพระอาทิตย์จะไปถึงดวงอาทิตย์  หรือผู้บูชาพระจันทร์จะไปถึงดวงจันทร์  ในทำนองเดียวกัน  หากผู้ใดต้องการบูชาเทวดา  เช่น  พระอินทร์  เขาก็จะบรรลุถึงดาวเคราะห์ของเทพองค์นั้น  มิใช่ว่าบูชาเทวดาองค์ไหนแล้วจะไปถึงองค์ภควาน  ณ  ที่นี้  ปฏิเสธแนวคิดเช่นนี้  เพราะได้กล่าวไว้อย่างชัดเจนว่า  พวกที่บูชาเทวดาจะไปยังดาวเคราะห์ต่าง  ๆ  ในโลกวัตถุ  แต่สาวกขององค์ภควานจะไปที่ดาวเคราะห์สูงสุดขององค์ภควานโดยตรง

อาจจะมีคำถามว่าหากเหล่าเทวดาเป็นส่วนต่าง  ๆ  ของพระวรกายแห่งองค์ภควาน  ดังนั้น  การบูชาเทวดาควรบรรลุถึงจุดหมายปลายทางเดียวกัน  อย่างไรก็ดี  พวกที่บูชาเทวดาเป็นผู้ด้อยปัญญา  เพราะไม่รู้ว่าควรจะส่งอาหารไปยังส่วนไหนของร่างกาย  บางคนโง่จนกระทั่งอ้างว่ามีส่วนต่าง  ๆ  มากมายและมีวิธีต่าง  ๆ  ที่จะส่งอาหารไปได้  เช่นนี้ไม่น่าจะเป็นไปได้เลย  มีผู้ใดสามารถส่งอาหารให้ร่างกายโดยผ่านทางหูหรือทางตาได้บ้าง?  พวกเขาไม่รู้ว่าเทวดาเหล่านี้เป็นส่วนต่าง  ๆ  แห่งรูปลักษณ์จักรวาลขององค์ภควาน  และในความโง่จึงเชื่อว่าเทวดาทุกองค์คือองค์ภควานที่แยกออกมา  และเป็นคู่แข่งกับพระองค์

ไม่เพียงแต่เหล่าเทวดาเป็นส่วนต่าง  ๆ  ขององค์ภควานแต่สิ่งมีชีวิตธรรมดาทั่วไปก็เป็นส่วนหนึ่งของพระองค์เช่นเดียวกัน  ได้กล่าวไว้ใน  ชรีมัด-บฺากะวะธัม  ว่า  บราฮมะณะฺ  เป็นศีรษะขององค์ภควาน  คชัทริยะฺ  เป็นแขนของพระองค์  ไวชยะฺ  เป็นเอวของพระองค์  ชูดระฺ  เป็นเท้าของพระองค์  และทั้งหมดรับใช้ในหน้าที่แตกต่างกันไป  ไม่ว่าจะอยู่ในสภาวะใดหากเรารู้ว่าทั้งเทวดาและตัวเราเป็นละอองอณูขององค์ภควาน  ความรู้ของเราก็สมบูรณ์  แต่หากไม่เข้าใจเช่นนี้เราจะบรรลุถึงดาวเคราะห์ต่าง  ๆ  ที่เหล่าเทวดาพำนักอยู่  ซึ่งมิใช่จุดหมาปลายทางเดียวกันกับที่สาวกจะบรรลุถึง

ผลจากพรของเทวดาที่เราได้รับนั้นจะสูญสลาย  เพราะว่าภายในโลกวัตถุ  ดาวเคราะห์ของเทวดาพร้อมสาวกของท่านทั้งหมดจะต้องถูกทำลาย  ได้กล่าวไว้อย่างชัดเจนในโศลกนี้ว่าผลทั้งหมดที่ได้รับจากการบูชาเทวดาต้องสูญสลาย  ดังนั้น  การบูชาเช่นนี้สิ่งมีชีวิตผู้ด้อยปัญญาเท่านั้นที่ปฏิบัติกัน  เพราะว่าสาวกผู้บริสุทธิ์ปฏิบัติในคริชณะจิตสำนึกด้วยการอุทิศตนเสียสละรับใช้ต่อองค์ภควานจะบรรลุถึงความเป็นอยู่ที่ปลื้มปีติสุขนิรันดรและเปี่ยมไปด้วยความรู้  ผลสำเร็จเช่นนี้ไม่เหมือนกับของพวกที่บูชาเทวดา  องค์ภควานทรงไร้ขอบเขต  ความชื่นชอบของพระองค์ทรงไร้ขอบเขต  พระเมตตาของพระองค์ก็ทรงไร้ขอบเขต  ดังนั้น  พระเมตตาธิคุณขององค์ภควานที่ทรงมีต่อสาวกผู้บริสุทธิ์จึงไร้ขอบเขต