ความรู้แห่งสัจธรรม
โศลก 26
เวดาฮัม สะมะทีทานิ
วารทะมานานิ ชารจุนะฺ
บฺะวิชยาณิ ชะ บํูทานิ
มาม ทุ เวดะ นะ คัชชะนะฺ
เวดะฺ - รู้, อฮัมฺ - ข้า, สะมะทีทานิฺ - ผ่านไปอย่างสมบูรณ์, วารทะมานานิฺ - ปัจจุบัน, ชะฺ - และ, อารจะนะฺ - โอ้ อารจุนะ, บฺะวิชยาณิฺ - อนาคต, ชะ-เช่นกัน, บํูทานิฺ - มวลชีวิต, มามฺ - ข้า, ทฺุ - แต่, เวดะฺ - รู้, นะฺ - ไม่, คัชชะนะฺ - ผู้ใด
คำแปลฺ
โอ้ อารจุนะ ในฐานะที่เป็นองค์ภควาน ข้ารู้ทุกสิ่งทุกอย่างที่เกิดขึ้นในอดีต ทุกสิ่งทุกอย่างที่กำลังเกิดขึ้นในปัจจุบัน และทุกสิ่งทุกอย่างที่จะเกิดขึ้น ข้ายังรู้มวลชีวิต แต่สำหรับตัวข้าไม่มีผู้ใดรู้
คำอธิบายฺ
ณ ที่นี้คำถามเกี่ยวกับบุคลิกภาพและไร้บุคลิกภาพได้กล่าวไว้อย่างชัดเจนหากรูปลักษณ์ขององค์ภควานคริชณะเป็น มายาฺ หรือเป็นวัตถุจริงดังที่พวกไม่เชื่อในรูปลักษณ์พิจารณา พระองค์ก็จะเหมือนกับสิ่งมีชีวิตทั่วไปคือ ทรงมีการเปลี่ยนร่างและลืมทุกสิ่งทุกอย่างเกี่ยวกับอดีตชาติ ผู้ใดที่มีร่างวัตถุจะไม่สามารถระลึกถึงหรือจำชาติก่อนได้ ไม่สามารถทำนายชาติในอนาคตของตนเองได้ และก็ไม่สามารถทำนายผลกรรมของตนจากชาตินี้ ดังนั้น จึงไม่สามารถรู้ว่าอะไรได้เกิดขึ้นในอดีต ปัจจุบัน และอนาคตนอกจากเป็นอิสระหลุดพ้นจากมลทินทางวัตถุ มิฉะนั้น จะไม่สามารถรู้อดีต ปัจจุบันและอนาคต
องค์ชรีคริชณะทรงไม่เหมือนกับมนุษย์ปุถุชนธรรมดา ตรัสอย่างชัดเจนว่าพระองค์ทรงทราบว่าอะไรได้เกิดขึ้นในอดีต อะไรกำลังเกิดขึ้นในปัจจุบัน และอะไรจะเกิดขึ้นในอนาคตอย่างสมบูรณ์ ในบทที่สี่เราพบว่าคริชณะทรงจำได้ว่าทรงสั่งสอนสุริยเทพองค์วิวัสวาน เป็นล้าน ๆ ปีในอดีต คริชณะทรงรู้ทุก ๆ ชีวิตเพราะพระองค์สถิตภายในหัวใจของทุกชีวิตในรูปอภิวิญญาณแต่ถึงแม้ว่าทรงประทับในทุกชีวิตในรูปอภิวิญญาณและทรงปรากฏในรูปขององค์ภควาน ผู้ด้อยปัญญาแม้สามารถรู้แจ้ง บระฮมันฺ ที่ไร้รูปลักษณ์แต่จะไม่สามารถรู้แจ้งองค์ชรีคริชณะว่าทรงเป็นภควาน แน่นอนว่าร่างทิพย์ของชรีคริชณะไม่มีวันสูญสลาย พระองค์ทรงเหมือนกับดวงอาทิตย์และ มายาฺ เหมือนกับก้อนเมฆ ในโลกวัตถุเราเห็นว่ามีดวงอาทิตย์และมีหมู่เมฆ ดวงดาว และดาวเคราะห์ต่าง ๆ หมู่เมฆอาจปกคลุมท้องฟ้าทั้งหมดได้ชั่วขณะ แต่การปกคลุมเช่นนี้ปรากฏเฉพาะกับสายตาที่มีขีดจำกัดของพวกเราเท่านั้น ดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ และดวงดาวต่าง ๆ อันที่จริงไม่ถูกปกคลุม ในทำนองเดียวกัน มายาฺ ไม่สามารถปกคลุมองค์ภควานได้ ด้วยพลังงานเบื้องสูง พระองค์ทรงไม่ปรากฏต่อบุคคลในระดับชั้นปัญญาน้อย ดังที่ได้กล่าวไว้ในโศลกสามของบทนี้ว่า จากจำนวนมนุษย์หลายต่อหลายล้านคน มีบางคนพยายามเพื่อความสมบูรณ์ในชีวิตมนุษย์นี้ และจากหลายพันคนของผู้สมบูรณ์เช่นนี้ น้อยคนนักที่จะเข้าใจว่าคริชณะคือใคร ถึงแม้หากเขามีความสมบูรณ์ด้วยการรู้แจ้ง บระฮมันฺ อันไร้รูปลักษณ์หรือ พะระมาทมาฺ ภายในหัวใจของทุกคน เขาจะไม่สามารถเข้าใจว่าชรีคริชณะคือองค์ภควาน หากไม่มาอยู่ในคริชณะจิตสำนึก